Ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch gọi là Tết Đoan ngọ, hay là Đoan dương. Trong đó, "Đoan" được hiểu là mở đầu, "ngọ" có nghĩa là giữa trưa hay "dương" là mặt trời. Đoan ngọ hay Đoan dương chỉ thời điểm khí dương đang thịnh nhất trong năm.
Đây là một trong những lễ tiết quan trọng của người Việt. Bởi theo quan niêm của người Việt, Tết Đoan Ngọ là Tết Giết sâu bọ, là dịp để loại trừ những sinh vật có hại để bảo vệ mùa màng.
Ngoài ra, vào tháng 5, thời tiết oi bức, con người lại hay ốm đau nên người Việt cho rằng, trong cơ thể cũng có sâu bọ (ký sinh trùng lưu trú trong cơ thể) cần phải loại bỏ để không ảnh hưởng tới sức khỏe.
Chính vì vậy mà sáng ngày Tết Đoan Ngọ, người Việt thường sử dụng cơm rượu nếp (có thể là cơm rượu nếp cái, nếp cẩm), ăn các loại hoa quả có vị chua, đắng, chát, ngọt theo mùa, hay dùng nhất là quả vải, quả mận, quả xoài xanh, quả chanh... để giết sâu bọ. Người Việt cho rằng, làm như vậy để không cho những ký sinh trùng trong người phát triển. Ngoài ra còn động viên mọi người cùng bắt sâu bọ cho hoa màu.
Cơm rượu nếp là một trong những món được nhiều người Việt sử dụng trong ngày Tết Đoan Ngọ để giết sâu bọ. Tuy nhiên, lương y Nguyễn Thanh Thúy, người cao tuổi, nhất là những người có bệnh nền như đái tháo đường, mỡ máu cao, tăng huyết áp… thì không nên sử dụng cơm rượu nếp để giết sâu bọ.
Bởi, cơm rượu nếp tuy ngon nhưng lại chứa nhiều đường và chất cồn, nếu ăn quá nhiều sẽ gây khó tiêu, đầy bụng, tăng đường huyết, tăng huyết áp, tăng cân, thậm chí là ảnh hưởng đến gan. Những người bị đáo tháo đường, tăng huyết áp, mỡ máu cao, gan nhiễm mỡ… ăn nhiều cơm gạo nếp sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe.
Thêm nữa, cơm rượu nếp có tính nóng, do đó không nên sử dụng cho những người có thể trạng nóng. Vì người thể trạng nóng là người không cân bằng giữa Âm và Dương, phần Âm không khống chế được phần Dương và biểu hiện nóng trội lên.
Người có thể trạng nóng thường có biểu hiện như: cảm giác nóng, bứt rứt, ngủ không yên, hay nổi mụn, lưỡi đỏ không có rêu lưỡi hoặc rêu lưỡi vàng, nước tiểu vàng… Trong Y học cổ truyền có câu “nhiệt ngộ nhiệt tắc cuồng”, nên người có những biểu hiện này không nên ăn cơm rượu vì sẽ càng làm cho người nóng hơn,
Ngoài ra, trong cơm rượu nếp có chất chua, lên men tạo ra axit làm rối loạn tiêu hóa. Vậy nên, dù cơm rươu nếp có ngon thì cũng không nên ăn nhiều kẻo ảnh hưởng đến sức khỏe.
Nhiều người cũng cho rằng, ăn cơm rượu nếp ngay sau khi ngủ dậy sẽ giúp diệt sâu bọ hiệu quả. Nhưng ăn như vậy sẽ không tốt cho sức khỏe, vì khi bụng rỗng ăn cơm rượu nếp sẽ khiến dạ dày dễ kích thích.
Vậy nên, thay vì ăn cơm rượu nếp, người cao tuổi có thể ăn một chút hoa quả có vị hơi chua như mận, vải để giết sâu bọ. Tuy nhiên, không nên khi bụng đói và chỉ ăn một lượng nhỏ (1 – 2 quả) để tốt cho sức khỏe.
An AnBạn đang xem bài viết Người cao tuổi có nên ăn cơm rượu nếp để giết sâu bọ? tại chuyên mục Tin y tế của Gia Đình Mới, tạp chí chuyên ngành phổ biến kiến thức, kỹ năng sống nhằm xây dựng nếp sống gia đình văn minh, tiến bộ, vì bình đẳng giới. Tạp chí thuộc Viện Nghiên cứu Giới và Phát triển (Liên Hiệp Các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam), hoạt động theo giấy phép 292/GP-BTTTT. Bài viết cộng tác về các lĩnh vực phụ nữ, bình đẳng giới, sức khỏe, gia đình gửi về hòm thư: [email protected].