Người bị tăng huyết áp nên ăn thanh đạm, giảm muối để phòng ngừa đột quỵ
Để phòng ngừa đột quỵ não cho người bị tăng huyết áp, các bác sĩ của Trung tâm Dinh dưỡng Lâm sàng, Bệnh viện Bạch Mai khuyến cáo người bệnh cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý, sinh hoạt khoa học.
Trong đó, cần duy trì cân nặng trong giới hạn BMI >18,5 (kg/m2) và < 24,9 (kg/m2 ), cố gắng duy trì vòng bụng
Không hút thuốc lá hoặc thuốc lào, hạn chế uống rượu bia. Tăng cường hoạt động thể lực ít nhất 30 phút mỗi ngày.
Tránh các lo âu, căng thẳng, sống tích cực, nghỉ ngơi hợp lý. Người trưởng thành cần thường xuyên đo kiểm tra huyết áp để phát hiện sớm bệnh tăng huyết áp.
Người bị tăng huyết áp nên ăn uống thế nào?
Chế dinh dưỡng hợp lý trong tăng huyết áp sẽ giúp giảm gánh nặng cho tim, giảm giữ muối, cân bằng kali có hiệu quả trong việc kiểm soát huyết áp và giảm sử dụng thuốc. Đồng nghĩa với việc hạn chế tối đa được các biến chứng của tăng huyết áp như suy tim, đột quỵ…
Chế độ dinh dưỡng cho bệnh tăng huyết áp cần bảo đảm các nguyên tắc:
- Đủ năng lượng, tỷ lệ các chất sinh nhiệt, vitamin và muối khoáng cân đối hợp lý theo lứa tuổi.
- Tăng cường: rau xanh, hoa quả, ngũ cốc nguyên hạt, đậu đỗ, cá, thịt gia cầm, sữa ít béo và các sản phẩm từ sữa ít béo.
- Hạn chế: Chất béo, muối,đồ ngọt, rượu, bia, thuốc lá và các chất kích thích
- Uống đủ nước: 1,5 lít – 2 lít nước trong 1 ngày
Chế độ ăn cho người bị tăng huyết áp cần đủ năng lượng, tỷ lệ các chất sinh nhiệt, vitamin và muối khoáng
Nhu cầu năng lượng và các chất dinh dưỡng
Năng lượng 30 – 35kcal/kg cân nặng/ngày
Người bệnh THA có nhu cầu năng lượng gần giống như người bình thường. Tuy nhiên nhu cầu này tăng hay giảm còn phụ thuộc lứa tuổi thể trạng, mức độ hoạt động và các bệnh lý đi kèm khác như: đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, gout…
Lipid (Chất béo): Nên giảm lượng chất béo trong khoảng 15 – 20% (người bình thường 20 – 25%) tổng năng lượng của khẩu phần trong ngày. Trong đó: 1/3 là acid béo bão hòa, 2/3 là acid béo không bão hòa. Acid béo bão hòa có nhiều trong: mỡ động vật, phủ tạng động vật, các món chiên, rán, nướng….. là thủ phạm gây tăng nguy cơ mắc bệnh mạch vành. Acid béo không bão hòa thường có nhiều trong: dầu thực vật: dầu oliu, dầu mè, dầu lạc…một số loại hạt: đậu nành, macca, óc chó…các loại cá: cá hồi, các trích, cá mòi… đã được chứng minh làm giảm nguy cơ tim mạch khi sử dụng hợp lý.
Protid (chất đạm): Lượng đạm tương đương với người bình thường, khoảng 15 – 20% tổng năng lượng khẩu phần ăn trong ngày. Chọn các loại thịt nạc (thịt trắng), cá nạc, đậu đỗ…hạn chế thịt có nhiều mỡ, thịt đỏ. Bên cạnh đó nên sử dụng thêm sữa ít béo hoặc sữa tách béo và các sản phẩm từ sữa tách béo như: sữa chua, phô mai….để cung cấp thêm vitamin D và canxi cho cơ thể.
Glucid (chất bột đường): Lượng chất bột đường từ 60 – 70% tổng năng lượng khẩu phần trong ngày. Nhưng người bệnh THA nên chọn các glucid phức hợp từ gạo, khoai củ, yến mạch…tránh dùng nhiều các thực phẩm chứa nhiều đường đơn và hàm lượng đường cao: bánh kẹo ngọt, nước ngọt, mứt…vìcó nguy cơ gây rối loạn mỡ máu, rối loạn đường huyết….
Muối: Muối trong chế độ ăn có thể tạo ra từ hai nguồn chính: phần cho thêm vào thức ăn (phụ thuộc vào từng người) và nguồn có sẵn trong thực phẩm. Vì thế, cần hạn chế lượng muốicho vào trong quá trình chế biến ≤ 4g/ngày(có thể thay thế bằng: mắm, mì chính, hạt nêm, xì dầu…)và hạn chế sử dụng những thực phẩm nhiều muối: dưa muối, cà muối, chân giò muối, xúc xích, mỳ đồ, đồ hộp…
Vitamin và muối khoáng: đảm bảo cung cấp đủ vitamin và muối khoáng, đặc biệt là kali.Cần tăng cường rau xanh: 400 – 600g/ngày: rau họ cải, rau muống, rau lang, bầu, bí, su su… và hoa quả duy trì 300g – 400g/ngày: bưởi, cam, chuối, ổi, táo, lê… nên nguyên múi, nguyên miếng, hạn chế ép nước.
Chế biến món ăn cho người bị tăng huyết áp nên tăng cường món luộc, hấp, hạn chế các món xào, rán, nướng.
Bên cạnh chế độ ăn uống thì việc tập luyện thể dục mỗi ngày cũng giúp phòng ngừa đột quỵ ở người bệnh tăng huyết áp.
Theo khuyến cáo của Hiệp hội Tim mạch Châu Âu (ESC), người bệnh tăng huyết áp nên tập các bài tập, môn thể thao có mức độ trung bình: aerobic, đạp xe, bơi lội (không tập lặn), đi bộ… với thời gian ≥ 30 phút/lần tập/ngày và nên tập 5 – 7 ngày/tuần. Cần kiểm tra huyết áp và nhịp tim trước và sau khi tập, để có thể điều chỉnh cường độ tập cho phù hợp.
