Nghịch lý: Muốn tìm công việc yêu thích, đừng theo đuổi đam mê!

 Quan niệm này cho rằng nhân tố quan trọng nhất để tìm việc tốt là xác định sở thích lớn nhất của bạn - 'đam mê' của bạn - và theo đuổi công việc liên quan đến sở thích ấy.

Một thông điệp thật hấp dẫn: theo đuổi đam mê, thành công sẽ theo đuổi bạn.

Và khi chúng ta nhìn vào những người thành công, thì họ cũng thường đam mê những việc họ đang làm.

Và do đó, quan niệm này bắt đầu phổ biến. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng những công việc mang lại động lực sẽ khiến con người hạnh phúc hơn là khoản tiền lương hậu hĩnh. Chúng ta cũng nghĩ rằng điều quan trọng là tìm kiếm đam mê đích thực.

Tuy nhiên, 'theo đuổi đam mê' có lẽ không phải một lời khuyên đúng đắn, vì 4 lý do sau đây.

Thứ nhất, lời khuyên đó nhấn mạnh rằng thứ duy nhất bạn cần là đam mê. Nhưng cho dù bạn thực sự yêu thích công việc, mà công việc của bạn lại thiếu những yếu tố quan trọng khác để khiến bạn thỏa mãn (phù hợp khả năng, giúp ích cho xã hội, môi trường làm việc tốt, đồng nghiệp tốt, lương tốt,...), thì bạn vẫn sẽ không thấy thỏa mãn!

Nếu một người yêu thích bóng rổ được làm công việc liên quan đến bóng rổ, nhưng phải làm việc với những người mà anh ta ghét, lương lậu không hợp lý, hoặc là một công việc vô nghĩa, thì anh ta vẫn sẽ ghét công việc của mình.

Trên thực tế, 'theo đuổi đam mê' có thể sẽ khiến bạn khó tìm được công việc thỏa mãn các yếu tố còn lại hơn, vì lĩnh vực mà bạn đam mê dễ cạnh tranh gay gắt hơn, tức là bạn sẽ khó tìm được công việc tốt hơn.

Thứ hai, nhiều người có những đam mê không liên quan đến sự nghiệp, và nếu ai bảo họ 'theo đuổi đam mê', họ sẽ cảm thấy không đáng. 

Nếu bạn không có 'đam mê' nào, đừng lo lắng. Bạn vẫn có khả năng tìm được công việc mà bạn sẽ yêu thích.

Có người lại có quá nhiều đam mê, và không biết chắc mình nên tập trung vào cái nào. 

Thứ ba, lời khuyên này khiến chúng ta ngỡ rằng mình đã tìm được định hướng đúng đắn cho bản thân, trong một khoảnh khắc nào đó. Bạn cảm nhận rằng mình đã tìm được đúng động lực và 'tiếng gọi' rồi.

Tuy nhiên, nghiên cứu chỉ ra chúng ta không giỏi phán đoán điều gì sẽ làm chính mình hạnh phúc sau này, và lĩnh vực nào chúng ta sẽ thành công.

Trước những quyết định nghề nghiệp, 'giác quan thứ 6' của chúng ta thường không đáng tin. 

Thay vì theo đuổi đam mê, nếu muốn tìm một công việc tốt, bạn phải đi và trải nghiệm thật nhiều.

Thứ tư, lời khuyên này làm chúng ta vô tình bó hẹp sự lựa chọn của mình. Bạn thích văn học, bạn nghĩ mình phải làm nhà văn, và bỏ qua những lựa chọn khác.

Trên thực tế, bạn có thể bắt đầu sự nghiệp ở một lĩnh vực hoàn toàn mới. Nếu công việc của bạn có ý nghĩa với mọi người, bạn cũng giỏi trong lĩnh vực đó, bạn được làm việc với những người bạn thích,... thì dần dần bạn sẽ yêu thích công việc ấy.

Nhiều người thành công cũng có đam mê, nhưng thường đam mê của họ hình thành dần theo sự thành công của họ, chứ không phải là thứ đi trước.

Đam mê của chàng sinh viên Steve Jobs không phải công nghệ mà là thuyết huyền bí phương Đông. Ông học điện tử chỉ khi nó hứa hẹn đem lại lợi nhuận nhanh chóng. Nhưng đến khi ông thành công, thì đam mê của ông cũng lớn dần.

Tháng 6/2015, Steve Jobs diễn thuyết trước khoảng 23.000 người và đưa ra lời khuyên: 'Các bạn phải tìm ra cái mà mình yêu thích. Cách duy nhất để làm những việc vĩ đại là yêu những gì bạn làm. Nếu bạn chưa tìm được điều đó, hãy tiếp tục tìm kiếm, đừng dừng lại.'

Nhưng Steve Jobs không hề đi theo con đường ấy. Nếu ông ngày còn trẻ nghe theo lời khuyên của chính ông và quyết định theo đuổi công việc mà ông yêu thích, chắc hẳn ngày nay chúng ta sẽ biết đến ông như một giáo viên nổi tiếng ở trung tâm thiền Los Altos!

Trong thực tế, thay vì chỉ có một đam mê nào đó, thì chúng ta thường có nhiều sở thích và thay đổi thường xuyên hơn chúng ta nghĩ. Hãy nhớ lại 5 năm trước, thứ bạn yêu thích nhất là gì, và bạn sẽ nhận ra ở thời điểm hiện tại, đam mê của mình đã thay đổi rất nhiều. 

Bỏ qua lời khuyên 'theo đuổi đam mê' đi, và bạn sẽ có nhiều lựa chọn nghề nghiệp hơn bạn nghĩ!