Ngâm chân – Liệu pháp đơn giản giúp tăng cường sức khỏe cho người cao tuổi

Theo bác sĩ Đỗ Nam Khánh, trong Đông y, ngâm chân là một trong những cách để điều trị một số chứng bệnh thông qua việc dùng nước ấm hay nước thuốc để ngâm, rửa chân.

Đối với người cao tuổi, ngâm chân nước ấm đúng cách có tác dụng thúc đẩy tuần hoàn máu, tạo các kích thích lành tính, làm hưng phấn các rễ thần kinh, giúp tăng cường trí nhớ, giải trừ mỏi mệt, giúp dễ ngủ, đem lại cảm giác thoải mái, nhẹ nhàng cho chân và não.

Đặc biệt, nếu cho vào nước ngâm chân một số loại thảo dược thì sẽ đem lại hiệu quả phục hồi sức khỏe cao hơn, vì các vị thuốc này đi vào hệ thống kinh lạc trong cơ thể thông qua các huyệt đạo ở bàn chân.

Dưới đây là cách thực hiện ngâm chân đơn giản mà bất kỳ ai cũng có thể làm được.

Chuẩn bị đồ để ngâm chân

• Chậu ngâm chân
• Củ gừng tươi
• Muối hạt
• Phích nước nóng
• Nhiệt kế
• Khăn khô sạch.

Cách thức tiến hành ngâm chân

- Lấy một củ gừng, rửa sạch, để cả vỏ. Giã nhuyễn gừng rồi cho vào chậu ngâm chân. Cho 2 – 3 thìa (muỗng) muối vào chậu. Cho nước nóng vào, pha với nước lạnh. Dùng nhiệt kế thử nhiệt độ ở chậu nước, nếu nhiệt độ từ 40 – 43 độ C là thích hợp để ngâm chân. Để phích nước nóng bên cạnh chậu ngâm chân.

- Cho hai bàn chân (đã được rửa sạch) vào ngâm.

- Cứ 5 phút, ta lại cho thêm một ít nước nóng vào chậu, đảm bảo nhiệt độ nước ngâm luôn đạt 40 – 43 độ C. 

- Khi ngâm được khoảng từ 20 - 30 phút, thấy lấm tấm mồ hôi ở lưng thì thôi không ngâm nữa. Cho chân ra, lấy khăn khô, sạch lau khô bàn chân, đặc biệt cả kẽ các ngón chân. Đi dép vào để chống lạnh từ nền nhà rồi đứng dậy thu dọn.

Những lưu ý khi ngâm chân

- Thời gian ngâm thường là 30 phút. Người có thể trạng yếu, thời gian ngâm không được quá 30 phút trừ những trường hợp có ý kiến của thầy thuốc.

- Nhiệt độ nước từ 40 – 43 độ C, không ngâm nóng quá nhiệt độ trên.

- Người cao tuổi nên dùng nhiệt kế để đo nhiệt độ nước ngâm chân, không nên dựa vào cảm giác nóng lạnh của bàn chân vì có nhiều trường hợp bàn chân người cao tuổi bị giảm cảm giác.

- Nước ngâm phải ngập đến mắt cá chân.

- Trong vòng 1 giờ sau khi ăn, không nên ngâm chân. Vì khi ăn xong lượng máu dồn nhiều về ruột non để vận chuyển chất dinh dưỡng. Lúc này nếu ngâm chân, máu xuống chân nhiều sẽ làm giảm lượng máu đến ruột non, ảnh hưởng quá trình tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng.

- Chậu ngâm chân nên bằng chậu gỗ, hoặc chậu nhựa tiêu chuẩn. Trên thị trường hiện nay có một số loại bồn ngâm chân chuyên dụng, nếu có điều kiện dùng được các loại này thì tiện lợi và hiệu quả hơn.

- Với một số trường hợp đặc biệt như những ai bị chứng bàn chân lạnh, phụ nữ trung, cao tuổi (trước đây giai đoạn ở cữ, tức 3 tháng đầu sau sinh), không kiêng nước được, bây giờ chân lạnh, tê… nên sử dụng thêm các loại muối khoáng thảo dược, sẽ làm tăng hiệu quả điều trị nhờ ngâm chân.

- Khi ngâm chân xong, cho dù có ra mồ hôi thì chỉ lau khô người chứ đừng đi tắm. Tắm xong rồi ngâm chân là tốt, làm ngược lại thì không tốt.

- Khi ngâm chân xong không được đi chân trần xuống nền nhà.

- Người cao tuổi bị tăng huyết áp, bị giãn tĩnh mạch chân nên hạn chế ngâm chân, nếu có ngâm chân thì chỉ nên ngâm nước ấm không quá 39 độ C, không cho gừng và muối. Đối với người bị tăng huyết áp phải theo dõi huyết áp hàng ngày. Nếu thấy huyết áp có xu hướng tăng lên thì phải dừng việc ngâm chân và hỏi ý kiến của thầy thuốc.

- Riêng người cao tuổi bị đái tháo đường cần có tư vấn của bác sĩ về cách chăm sóc bàn chân cho phù hợp tình hình sức khỏe hiện tại của bản thân.

- Khi ngâm chân, người cao tuổi phải tự lắng nghe cơ thể mình, xem có biểu hiện gì bất thường hay không. Nếu thấy triệu chứng tức ngực, khó thở, chóng mặt thì dừng ngâm ngay. Hỏi ý kiến của thầy thuốc nếu muốn ngâm tiếp.

Ngâm chân là liệu pháp chăm sóc và phục hồi sức khỏe đơn giản, ai cũng làm được và rất hiệu quả. Nhưng, để đem lại hiệu quả bền vững, người cao tuổi cần phải kiên trì thực hiện thường xuyên.