Lần đầu tiên can thiệp nội mạch không cần gây mê bệnh nhân 15 tuổi

Vừa qua, khoa Ngoại Thần Kinh- Bệnh viện Nhi Đồng 2, với sự hỗ trợ của TS. BS Trần Chí Cường, đã điều trị thành công ca túi phình mạch máu não phức tạp bằng phương pháp can thiệp nội mạch. Bệnh nhân là bé gái 15 tuổi, địa chỉ Q9- TPHCM.

Hơn 1 năm trước, em bị đau đầu dữ dội, và qua khảo sát hình ảnh ghi nhận phình mạch khổng lồ của 2 động mạch đốt sống ngay tại vị trí hợp lưu tạo thành động mạch thân nền.

Đây là vị trí cực kì nguy hiểm và nhạy cảm, cung cấp máu cho vùng thân não- khu vực chỉ huy cao cấp của não bộ. Sau bao đắn đo, nhiều lần hội chẩn, bệnh nhân đã được điều trị bằng phương pháp can thiệp nội mạch, đặt 1 stent chuyển dòng ở động mạch đốt sống bên phải, để đảm bảo duy trì dòng máu lưu thông cho vị trí này và đồng thời, dùng coil (vòng xoắn kim loại) để tắc động mạch đốt sống trái đoạn có túi phình, ngăn ngừa túi phình vỡ, gây xuất huyết nguy hiểm.

Kết quả khi ấy hoàn toàn mỹ mãn, cả về mặt lâm sàng và hình ảnh học, túi phình gần như được tắc hoàn toàn, máu lưu thông tốt và bệnh nhân không có biến chứng gì.

Hơn 1 năm sau xuất viện, sức khoẻ hoàn toàn bình thường nhưng trong lần khám sức khoẻ, kết quả hình ảnh học cho thấy túi phình ngày xưa chẳng thể lành được, mà ngày càng lớn hơn, chèn ép vào thân não, và chỉ chực chờ vỡ ra.

Sau khi quan sát kĩ lưỡng tất cả từng chi tiết, từng cấu trúc mạch máu, TS Cường đưa ra ý kiến vẫn có thể làm được, bằng cách tắc luôn động mạch đốt sống đoạn mang túi phình bên còn lại, có nghĩa là tắc luôn nguồn cung cấp máu cho tuần hoàn sau còn lại, tuy nhiên nguy cơ rất cao, bởi những thông nối từ mạch máu tuần hoàn phía trước có thể sẽ không đủ.

Sau khi giải thích tường tận cho gia đình, những rủi ro có thể xảy ra, thậm chí có thể đe doạ tính mạng, hoặc sống thực vật, gia đình quyết định đồng ý sẽ tiếp tục điều trị, vẫn mang hy vọng như ngày trước, và cũng bởi vì chỉ có điều trị tiếp mới có hy vọng, mới có cơ hội cho cháu, chứ túi phình ấy vỡ ra thì có lẽ chẳng thể nào cứu được.

Ngày tiến hành can thiệp, Ekip quyết định sẽ tiến hành mọi can thiệp trong khi bé vẫn tỉnh táo, chỉ gây tê tại chỗ vị trí bẹn 2 bên, vị trí đặt ống thông vào động mạch đùi. Sau đó, luồn ông thông chọn lọc vào động mạch đốt sống bên phải, rồi bơm bóng để ngăn luồn máu chảy lên túi phình, đồng thời chặn luôn dòng máu lên thân não.

Tiếp theo đó, lại luồn ống thông chọn lọc từng động mạch cảnh trong bên phải, rồi bên trái để kiểm ra sự thông nối từ tuần hoàn não trước vào tuần hoàn não sau qua các động mạch thông sau.

Sau khi bơm thuốc cản quang, cây mạch máu não hiện ra, mạch máu từ tuần hoàn phía trước len lỏi xuống tuần hoàn phía sau, tới tận vị trí túi phình, là niềm vui mừng của ekip, đúng với ý định ban đầu. Và trong thời gian ấy, bệnh nhân cũng không có triệu chứng gì, vẫn trả lời và thực hiện theo y lệnh được.

Ekip tiến hành hội chẩn lại lần nữa, và quyết định đặt Coil để tắc hoàn toàn động mạch đốt sống bên phải đoạn mang túi phình ấy. Lần lượt từng coil được đưa vào để lấp túi phình, với tổng cộng 6 coil, và trong hơn 1h thực hiện. Kết thúc qua trình can thiệp, bệnh nhân vẫn tỉnh táo,vẫn cử động, nói chuyện được, cả ekip mới thở phào nhẹ nhõm.

Sau hơn 1 tuần theo dõi, bệnh nhân phục hồi tốt, không yếu liệt tay chân. Đây là lần đầu tiên một bệnh nhi được can thiệp mạch máu khi hoàn toàn tỉnh táo.