Tránh biến chứng bệnh sởi: Chế độ dinh dưỡng hết sức quan trọng
Bệnh sởi tiến triển nặng ở trẻ nhỏ có tình trạng dinh dưỡng kém, đặc biệt là thiếu vitamin A, suy dinh dưỡng. Vì thế để tránh biến chứng cho trẻ, các bà cần đặc biệt chú ý đến chế độ ăn uống nhằm tăng miễn dịch cho con.
Chế độ ăn dành cho bệnh nhi mắc sởi:
Bệnh sởi chính là tác nhân gây ảnh hưởng tới tình trạng dinh dưỡng của trẻ. Trẻ bị sởi thường chán ăn, bỏ ăn hay từ chối không ăn do bị viêm loét ở miệng, do tình trạng nhiễm trùng; nôn và tiêu chảy.
Căn bệnh này không chỉ làm tăng nhu cầu một số chất dinh dưỡng mà còn tăng đào thải và giảm hấp thu chất dinh dưỡng.
Chăm con ăn khi bé đã mắc bệnh sởi cha mẹ cần lưu ý chế độ ăn đảm bảo đủ 4 nhóm thực phẩm: tinh bột, chất đạm, chất béo, các loại rau và hoa quả giàu vitamin – khoáng chất thiết yếu.
Trẻ mắc bệnh sởi cần được ăn đa dạng thực phẩm: 15-20 loại thực phẩm mỗi ngày.
Đối với trẻ còn trong độ tuổi bú mẹ: bà mẹ cần tiếp tục cho con bú, cho bú nhiều lần hơn kết hợp với ăn bổ sung hợp lý. Thực hiện cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu là biện pháp tốt nhất giúp trẻ tăng trưởng, phát triển tối ưu và góp phần phòng bệnh tốt nhất.
Các mẹ không quá kiêng khem mà phải bù lại các chất dinh dưỡng mất đi (đặc biệt là năng lượng và protein) do quá trình nhiễm trùng và tiến triển bệnh.
Cần cho trẻ ăn đủ các thức ăn giàu đạm. Đặc biệt các thực phẩm giàu đạm có giá trị sinh học cao như thịt, cá (cá chép, cá quả, cá ba sa, cá bông lau, cá hồi, cá trích…), trứng, sữa, hải sản đồng thời cũng là nguồn cung cấp kẽm và sắt giúp tăng cường hệ miễn dịch và sức đề kháng cho trẻ.
Trong trường hợp trẻ bị biến chứng tiêu chảy hoặc viêm phổi, cần bổ sung kẽm theo hướng dẫn của y tế bằng đường uống cho trẻ. Cần cho trẻ ăn tăng rau, quả có màu vàng, đỏ (như cà rốt, cà chua, bí đỏ, cam, xoài, đu đủ, dưa hấu…) và các loại rau có lá xanh sẫm (như rau muống, rau ngót, rau giền đỏ, cải bó xôi, xúp lơ xanh…).
Những loại rau này có nhiều vitamin và khoáng chất, đặc biệt là vitamin A, vitamin C … giúp tăng cường miễn dịch, chống nhiễm trùng và làm nhanh lành các tổn thương, đặc biệt tổn thương ở mắt, chống mù lòa.
Trẻ bị sởi kiêng ăn gì?
Khi đang bị bệnh sởi không nên dùng các loại gia vị cay nóng như ớt, hạt tiêu, quế, hành tây, tỏi, cà ri…., hạn chế các thức ăn chứa nhiều chất béo no, nội tạng động vật.
Tránh các thức ăn chiên xào nhiều dầu mỡ, thức ăn nướng, xông khói…
Tuyệt đối tránh, không dùng các thức ăn mà trẻ đã bị dị ứng hoặc các thức ăn lạ.
Cần đảm bảo khẩu phần ăn hàng ngày cho trẻ với các món ăn hợp khẩu vị nhưng thức ăn cần được cắt thái hoặc xay nhỏ hơn, chế biến mềm hơn, lỏng hơn so với lúc chưa bị bệnh.
Thay đổi món ăn và chia làm nhiều bữa nhỏ để giúp cho quá trình ăn nhai tốt hơn, ăn ngon miệng hơn và dễ tiêu hóa hơn.
Bị sởi uống gì?
Khi trẻ bị bệnh nên cho trẻ uống nước quả chín (từ 1-2 cốc/ngày) để cung cấp đủ lượng vitamin C giúp nâng cao miễn dịch.
Các loại quả giàu vitamin C giúp nâng cao sức đề kháng và cung cấp nước cho trẻ. Cụ thể như cam, chanh, bưởi, táo, lê… đều tốt cho trẻ bị mắc sởi.
Bên cạnh đó trẻ cần được uống bổ sung vitamin A theo phác đồ điều trị.
Cha mẹ đừng quên lựa chọn các thực phẩm giàu kẽm cho bữa ăn. Kẽm có vai trò quan trọng, cần cho phát triển và duy trì hoạt động hiệu quả của hệ thống miễn dịch, cần thiết cho việc bảo vệ cơ thể trước bệnh tật, làm vết thương mau lành.
Thiếu kẽm sẽ làm tổn thương chức năng miễn dịch, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm khuẩn, nhiễm virút từ đó làm giảm tăng trưởng, phát triển của trẻ, làm tăng nguy cơ bị suy dinh dưỡng và tử vong ở trẻ.
Liều bổ sung kẽm: 10mg kẽm/ngày cho trẻ < 6 tháng và 20 mg/ngày cho trẻ > 6 tháng cho đợt điều trị 14 ngày. Người lớn có thể dùng bổ sung 20-30mg/ngày trong thời gian mắc sởi hay thủy đậu.
Thức ăn nhiều kẽm là tôm đồng, lươn, hàu, sò, gan lợn, sữa, thịt bò, lòng đỏ trứng, cá, đậu nành, các hạt có dầu (hạnh nhân, hạt điều, lạc...), đậu xanh nảy mầm cũng nhiều kẽm và dễ hấp thu.
Với trẻ nhũ nhi, để có đủ kẽm, nên cố gắng cho bú sữa mẹ vì kẽm trong sữa mẹ dễ hấp thu hơn nhiều so với sữa bò.
Phải cho trẻ uống đủ nước, nhất là trong giai đoạn trẻ đang sốt, nôn. Có thể cho trẻ uống nước quả như nước cam, nước bưởi, nước chanh và các loại nước quả, sinh tố khác. Khi trẻ sốt cao, nôn và tiêu chảy cần cho trẻ uống dung dịch ORESOL để bù nước và điện giải theo hướng dẫn.
Nên tắm lá gì để phòng, điều trị bệnh sởi?
Bệnh sởi là bệnh cấp tính, vì thế việc điều trị bệnh sởi bằng các phương pháp truyền thống như tắm nước lá, xông tinh dầu là không phù hợp.
Tuy nhiên, để phòng bệnh sởi, bạn có thể tắm cho trẻ bằng lá mùi già, lá và vỏ quả bưởi. Có thể dùng vỏ quả chanh đun nước tắm gội hoặc lau toàn thân.
Nên vệ sinh răng, miệng, mắt, mũi bằng nước muỗi loãng hàng ngày.
Trên đây là những thông tin về chăm sóc sức khỏe trẻ mắc bệnh sởi. Trẻ bị sởi trước hết cha mẹ nên cho trẻ đi khám và điều trị, chăm sóc theo hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo sức khỏe cho bé.
Minh TháiBạn đang xem bài viết Kinh nghiệm chăm sóc trẻ bệnh sởi: Nên ăn gì, uống gì, tắm lá gì cho nhanh khỏi? tại chuyên mục Cẩm nang của Gia Đình Mới, tạp chí chuyên ngành phổ biến kiến thức, kỹ năng sống nhằm xây dựng nếp sống gia đình văn minh, tiến bộ, vì bình đẳng giới. Tạp chí thuộc Viện Nghiên cứu Giới và Phát triển (Liên Hiệp Các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam), hoạt động theo giấy phép 292/GP-BTTTT. Bài viết cộng tác về các lĩnh vực phụ nữ, bình đẳng giới, sức khỏe, gia đình gửi về hòm thư: [email protected].