Khoảng 11 triệu người Việt nhiễm virus viêm gan, bác sĩ chỉ thói quen ăn uống hại gan

Người nhiễm virus viêm gan thường phát hiện ở giai đoạn muộn

Bệnh nhân H.S.H. (36 tuổi, ở Thanh Hóa) chỉ phát hiện viêm gan C khi xuất hiện các triệu chứng của viêm gan mạn tính như mệt mỏi tăng dần, da và mắt vàng, phù hai chân, đau hạ sườn phải.

Còn bệnh nhân V.T.T. (56 tuổi, ở Hạ Đình, Thanh Xuân, Hà Nội) “vô tình” phát hiện viêm gan B khi phải phẫu thuật cắt mật. Tuy nhiên, sau 1 tuần điều trị tại Trung tâm bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai, tình trạng sức khỏe của cả 2 bệnh nhân đã tiến triển rõ rệt.

Theo PGS.TS Đỗ Duy Cường - Giám đốc Trung tâm bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai, hiện Việt Nam là quốc gia có tỷ lệ người nhiễm virus viêm gan B và C cao nhất khu vực với khoảng 10-15% dân số.

Theo số liệu của Bộ Y tế, cả nước đang có khoảng 10 triệu trường hợp nhiễm virus viêm gan B và gần 1 triệu người nhiễm virus viêm gan C. Vấn đề đáng lo ngại là 90% người bệnh không biết về tình trạng của mình.

PGS.TS Đỗ Duy Cường cho biết thêm, viêm gan đã trở thành nguyên nhân đứng thứ 3 gây tử vong ở Việt Nam với gánh nặng bệnh tật rất lớn.

Khi bị nhiễm virus viêm gan, người bệnh có thể bị tiến triển nhanh tới viêm gan cấp và suy gan, có thể viêm mạn tính và dẫn đến xơ gan, ung thư gan.

Đáng chú ý, bệnh viêm gan virus thường diễn biến thầm lặng, có tới 90% người nhiễm không biết về tình trạng nhiễm virus của bản thân, vì thế khi phát hiện ra thường đã ở giai đoạn muộn, khi đã viêm gan, xơ gan, thậm chí ung thư gan.

Theo số liệu thống kê tại Việt Nam, viêm gan siêu vi B là nguyên nhân hàng đầu gây xơ gan và ung thư gan. Mỗi năm nước ta ghi nhận khoảng hơn 10 triệu người nhiễm virus viêm gan B và C; 8 triệu người đang trong tình trạng viêm gan, xơ gan hoặc ung thư gan; 22.000 người tử vong vì ung thư gan.

Ngoài virus gây viêm gan, rượu bia cũng là “thủ phạm” tàn phá gan. Bên cạnh đó, thói quen ăn uống nhiều chất béo, ngọt, ít vận động; mắc bệnh đái tháo đường; tình trạng thừa cân, béo phì (nhất là béo bụng); việc sử dụng thuốc dài ngày; người gầy, suy dinh dưỡng… cũng dễ dẫn đến gan nhiễm mỡ và các bệnh lý về gan.

Viên gan C có thể chữa khỏi hoàn toàn sau 3 tháng

Các chuyên gia cho biết khoảng 5 năm về trước, chi phí điều trị cho bệnh nhân viêm gan C rất tốn kém và lâu dài. Một liệu trình điều trị kéo dài hàng năm và chi phí lên tới hàng trăm triệu, với nhiều tác dụng phụ của thuốc đi kèm, hơn nữa tỷ lệ khỏi bệnh hoàn toàn chỉ đạt khoảng 40%.

Vài năm trở lại đây, với sự ra đời của các thuốc kháng virus tác động trực tiếp (DAAs) điều trị viêm gan C với phác đồ đơn giản, thời gian điều trị rút ngắn với tỷ lệ điều trị khỏi bệnh cao (trên 95%) đã đem lại sự sống cho nhiều người bệnh.

Tổng thời gian điều trị khoảng 3 tháng, ngày uống 1 viên, chi phí cho cả liệu trình đã giảm đi rất nhiều. Đây là 1 trong những tiến  bộ vượt bậc của y học hiện đại. Hiện nay ở một số cơ sở điều trị, BHYT đã thanh toán 50% tiền thuốc nên bệnh nhân viêm gan C đã đỡ được gánh nặng chi phí điều trị.

Viêm gan virus C lây qua đường máu, tuy nhiên hiện nay chưa có vắc-xin phòng bệnh. Vì vậy người dân cần phòng tránh bệnh chủ động bằng cách: Hạn chế tối thiểu việc tiêm chích không cần thiết và không an toàn; thực hiện truyền máu và các sản phẩm máu cũng như thu gom và xử lý chất thải sắc nhọn an toàn; không xăm trổ, sử dụng ma túy có dùng chung dụng cụ tiêm chích; quan hệ tình dục an toàn với người bị nhiễm virus viêm gan C…

Việc khám sức khỏe tổng quát hiện nay cần có thêm chỉ định xét nghiệm viêm gan C. Tuy số người nhiễm viêm gan C ở Việt Nam thấp hơn so với người viêm gan B nhưng việc sàng lọc và chẩn đoán sớm là rất quan trọng, đặc biệt với những đối tượng có nguy cơ cao như: đã từng xăm trổ, nghiện hút ma túy, có HIV, quan hệ tình dục không an toàn…

Việc tăng cường phát hiện sớm sẽ rất hữu ích trong công tác quản lý và điều trị vì viêm gan C là một trong những bệnh lây nhiễm có thể chữa khỏi hoàn toàn.

Những thực phẩm người bị viêm gan nên hạn chế

- Thực phẩm có mỡ, các món xào, rán, quay, nhiều dầu mỡ...

- Tuyệt sối kiêng rượu bia, chất kích thích, bởi sẽ làm hại trực tiếp đến gan

- Hạn chế ăn thực phẩm quá bổ dưỡng, nhiều đạm, tính nóng như thịt dê, ba ba, lòng đỏ trứng gà, thịt chó...

- Không nên ăn nhiều gan do gan bị bệnh sẽ chuyển hóa kém, gây rối loạn tiêu hóa nặng hơn

- Không nên ăn các thực phẩm quá nhiều đường, giàu chất ngọt, khiến gan không chuyển hóa hết được, làm tăng đường huyết, có thể dẫn đến đái tháo đường

- Hạn chế ăn các loại hạt có nhiều chất béo như lạc, dừa, hạt điều, hướng dương... gây cản trở chuyển hóa chất béo là tích mỡ ở gan, ảnh hưởng nặng thêm đến chức năng gan

- Hạn chế các món ăn cay, dễ kích thích như ớt, hồ tiêu, tỏi, gừng, hành, cari...

- Không ăn đồ quá mặn, thực phẩm chứa độc tố nư măng tươi, sắn tươi, khoai mì, cà chua xanh, khoai tây mọc mầm...

- Những loại cá biển chứa chất làm đông máu như cá thu, cá ngừ.., có thể khiến người bị viêm gan B bị xuất huyết

- Không ăn các món hải sản tươi sống làm gỏi, nấu chưa chín

- Lưu ý với các chất phụ gia trong thực phẩm như hàn the, muối diêm, chất tẩy màu, chất làm trắng trong bánh tráng, bún, phở,...