Đánh thức tiềm năng ngành sinh vật cảnh hướng tới phát triển xanh, bền vững tại địa phương

Sáng 12/6, Liên hiệp Hội Việt Nam đã phối hợp với Liên hiệp Hội tỉnh Thanh Hóa tổ chức Hội thảo “Giải pháp phát huy tiềm năng, giá trị của hoa cảnh, cây cảnh, thực hiện mục tiêu phát triển xanh, bền vững tại địa phương”. 

Nghề SVC đã giúp Thanh Hóa xóa đói giảm nghèo bền vững

Hội thảo là dịp để các chuyên gia, nhà quản lý, nghệ nhân và người dân cùng trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm trong việc quy hoạch, phát triển ngành nghề sinh vật cảnh (SVC). Qua đó, không chỉ hướng đến việc nâng cao giá trị thẩm mỹ, sinh thái mà còn kỳ vọng mở ra hướng đi mới trong phát triển kinh tế nông nghiệp, góp phần xây dựng địa phương văn minh, bền vững.

Chủ trì Hội thảo có PGS.TS Phạm Quang Thao - Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam, Ths. Lê Thanh Tùng - Trưởng ban Phổ biến kiến thức, Liên hiệp Hội Việt Nam, ông Nguyễn Quốc Uy - Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội tỉnh Thanh Hóa, ông Nguyễn Mạnh Quỳnh - Phó Chủ tịch Hội Sinh vật cảnh Việt Nam. Cùng tham gia Hội thảo còn có sự góp mặt của các các chuyên gia, nhà quản lý, nghệ nhân và người dân quan tâm đến hoa cảnh, cây cảnh tỉnh Thanh Hóa.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, PGS.TS Phạm Quang Thao chia sẻ: “Nếu như trước kia, hoa, cây cảnh chỉ là thú vui, là truyền thống văn hóa nhưng những năm gần đây, hoa, cây cảnh không chỉ là văn hóa mà còn là kinh tế. 

Một cây lâu đời trước đây chỉ là cái cây nhưng giờ bán đi có thể mang về cả trăm triệu, thậm chí là cả tỉ, có giá trị kinh tế rất cao. Và hiện nay thì gần như nhà nào cũng có cây hoa hay cây cảnh, ai cũng có ngẫu hứng chơi hoa, chính vì vậy ngành nghề này rất có tiềm năng và sẽ ngày càng phát triển”.

Thanh Hóa hiện đang được đánh giá là một trong những địa phương có sự phát triển mạnh mẽ và bài bản về ngành nghề SVC. Với lợi thế về điều kiện tự nhiên, truyền thống yêu cây cảnh và sự vào cuộc tích cực của các cấp, các ngành, nghề SVC tại Thanh Hóa không chỉ góp phần tạo cảnh quan môi trường xanh mà còn có đóng góp rất lớn trong phát triển kinh tế nông thôn. 

Nhiều làng nghề, hợp tác xã, hội SVC được hình thành và hoạt động sôi nổi, tạo việc làm, tăng thu nhập cho người dân, khẳng định vị thế của Thanh Hóa trong lĩnh vực đầy tiềm năng này.

Ông Nguyễn Mạnh Quỳnh, Phó Chủ tịch Hội Sinh vật cảnh Việt Nam cho biết: “Phát triển ngành nghề SVC đã giúp Thanh Hóa xóa đói giảm nghèo bền vững. Hiện nay, không có 1 Hội SVC nào là hộ nghèo. Đến làng Điền xá, 100 % là nhà cao tầng, biệt thự, bày cây cảnh, SVC có giá trị rất cao. Cả vùng là nông thôn mới nâng cao, đóng góp tích cực vào phát triển du lịch và sự phát triển của đất nước”. 

Không chỉ dừng lại ở đó, mục tiêu của Thanh Hóa là phát triển ngành hoa, cây cảnh trở thành một lĩnh vực kinh tế sinh thái đặc thù, đóng góp thiết thực vào quá trình tái cơ cấu nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới nâng cao và đô thị xanh tại Thanh Hóa. 

Hướng tới hình thành các vùng sản xuất tập trung, làng nghề chuyên nghiệp, sản phẩm đặc trưng gắn với thương hiệu địa phương; thúc đẩy liên kết giữa sản xuất – dịch vụ – du lịch, đồng thời ứng dụng công nghệ cao và chuyển đổi số để nâng cao giá trị, hiệu quả kinh tế và tính bền vững. Ngành hoa, cây cảnh cần được xác lập là một trụ cột quan trọng trong chiến lược phát triển xanh, thích ứng biến đổi khí hậu và gìn giữ bản sắc văn hóa xứ Thanh.

Kinh doanh đá cảnh còn nhiều khó khăn 

Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi, Thanh Hóa vẫn gặp nhiều khó khăn trong quá trình hoạt động và phát triển ngành nghề SVC. Trước Hội thảo, ông Lê Văn Ư - Chủ tịch Hội SVC tỉnh Thanh Hóa cũng bày tỏ những trăn trở: “Hiện nay, những nơi có hoa, cây cảnh thì còn hoạt động được, riêng các cơ sở sản xuất và kinh doanh đá cảnh thì gặp rất nhiều khó khăn. 

Theo báo cáo của Hội SVC Bỉm Sơn có hộ bỏ ra hàng chục tỷ đồng để sản xuất và kinh doanh mà cả năm chỉ thu được vài chục triệu không đủ trả lương cho công nhân. Và đặc biệt, tiềm năng SVC ở Thanh Hóa thì lớn, kể cả chim, đá, cá, cây nhưng phát huy rất khó. Về tổ chức vẫn phải chờ sáp nhập thì mới củng cố được và làm lại từ đầu.

Hơn thế nữa, hoạt động của Hội SVC ngày càng đi xuống, già hóa và rất mong lãnh đạo tỉnh có cơ chế chính sách tạo điều kiện cho Hội có vị trí thì sức vươn mạnh mẽ của Hội SVC Thanh Hóa ắt sẽ thành công”. 

Qua đây có thể thấy, tuy đạt được nhiều kết quả tích cực nhưng Thanh Hóa nói riêng và nhiều địa phương trên cả nước hiện vẫn đang đối mặt với không ít khó khăn trong quá trình phát triển ngành SVC. Nổi bật trong đó là những hạn chế về khâu tổ chức hoạt động còn manh mún, thiếu tính chuyên nghiệp; đội ngũ hội viên ngày càng già hóa trong khi lớp trẻ lại ít mặn mà với nghề; thú chơi tao nhã dần mai một giữa nhịp sống hiện đại. 

Những thách thức này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải có những giải pháp đồng bộ, sáng tạo để vừa giữ gìn giá trị truyền thống vừa làm mới SVC theo hướng gắn với phát triển kinh tế, du lịch và đời sống văn hóa đương đại.

Tại Hội thảo, ông Nguyễn Quốc Uy - Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội tỉnh Thanh Hóa đã đưa ra những giải pháp trọng tâm: Để phong trào SVC của Thanh Hóa trở thành ngành kinh tế sinh thái, phát triển trong thời gian tới thì vai trò của đội ngũ trí thức KH&CN và các nghệ nhân sinh vật cảnh là lực lượng nòng cốt trong quá trình đổi mới, phát triển để lĩnh vực cây sinh vật cảnh và cây bóng mát có giá trị kinh tế cao được nhiều người tham gia, hội sinh vật cảnh Thanh Hóa cần tổ chức tuyên truyền, phát động và tham gia cũng như nghiên cứu, đào tạo, chuyển giao công nghệ và kết nối thị trường. 

Với sự quan tâm đồng hành của lãnh đạo các cấp, cùng với sự chung tay của cộng đồng, tin tưởng rằng lĩnh vực sinh vật cảnh sẽ ngày càng phát triển mạnh mẽ, đóng góp tích cực vào xây dựng nông thôn mới, đô thị xanh và nâng cao thu nhập cho cán bộ, hội viên và nhân dân”.

Hội thảo “Giải pháp phát huy tiềm năng, giá trị của hoa cảnh, cây cảnh, thực hiện mục tiêu phát triển xanh, bền vững tại địa phương” đã diễn ra thành công tốt đẹp với tinh thần trao đổi thẳng thắn, trách nhiệm và mang tính xây dựng cao.

Với các bài tham luận tập trung sâu vào các nhóm giải pháp cụ thể, đặc biệt nhấn mạnh việc khai thác hiệu quả tiềm năng của Thanh Hóa, vùng đất có bề dày truyền thống và lợi thế tự nhiên trong phát triển ngành SVC.

Hội thảo không chỉ tạo ra một diễn đàn kết nối giữa các nhà khoa học, nghệ nhân và người dân mà còn góp phần định hình tư duy phát triển hoa, cây cảnh như một ngành kinh tế sinh thái mũi nhọn, gắn với mục tiêu tăng trưởng xanh và bền vững.

Hội thảo đã góp phần lan tỏa tinh thần đổi mới, sáng tạo và thúc đẩy sự tham gia tích cực của đội ngũ trí thức, nghệ nhân, người dân vào sự phát triển của ngành nghề sinh vật cảnh. Qua đó, đóng góp thiết thực vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của Thanh Hóa nói riêng và cả nước nói chung trong tiến trình phát triển bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu và gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc.