Ông Công ông Táo là vị thần bếp trông nom cuộc sống của mỗi gia đình. Hằng năm cứ đến ngày 23 tháng Chạp, các gia đình lại làm lễ cúng tiễn ông Công ông Táo lên chầu trời, báo cáo với Ngọc Hoàng những việc xảy ra trong suốt 1 năm qua của gia đình.
Trong lễ cúng ông Công ông Táo ngày 23 tháng Chạp, gia chủ cần lưu ý tránh một số điều kỵ dưới đây để không mất tài lộc, may mắn.
Cúng lễ đúng ngày, không để sau 23 tháng Chạp
Như chúng ta đã biết, ngày 23 tháng Chạp là thời điểm đẹp nhất để cúng ông Công ông Táo. Các gia chủ có thể tiến hành làm lễ cúng trước ngày này từ 1 - 2 ngày. Tuy nhiên không nên cúng lễ sau ngày 23.
Không dâng cúng các món ăn lạ
Trên mâm cỗ cúng ông Công ông Táo, ngoài vàng mã, hương hoa, trà quả thì gia chủ cũng nên sắm thêm lễ mặn.
Mâm lễ này thường có: Thịt gà luộc, canh miến/canh bóng thả, giò/chả, xôi/bánh chưng, món xào thập cẩm...
Tùy thuộc vào từng vùng miền mà có sự thay đổi của các món ăn. Tuy nhiên, gia chủ cần nhớ kỹ, tuyệt đối không dâng cúng các món như: Thịt vịt, thịt chó, thịt chim... bởi đây là những món ăn bị cho là sẽ đem đến vận xui đen đủi.
Không cầu tài lộc, tình duyên
Phần lớn các gia chủ khi khấn ông Công ông Táo không quên xin tài lộc, may mắn, sung túc.
Thế nhưng đây là việc làm không đúng bởi Táo Quân khi lên thiên đình là để báo cáo các công việc lớn, nhỏ trong nhà với Ngọc Hoàng thế nên gia chủ chỉ nên khấn xin các vị Táo báo cáo điều tốt và hạn chế nói điều xấu với thiên đình mà thôi.
Làm lễ cúng Táo quân đúng nơi, đúng chỗ
Hiện nay, có 2 quan điểm về vị trí cúng Táo Quân ngày 23 tháng Chạp.
Cụ thể, ở một số nơi lễ cúng ông Công ông Táo sẽ được tiến hành tại bếp của gia đình. Bởi họ cho rằng, bếp chính là nơi Táo Quân cư ngụ và là nơi quan trọng của căn nhà.
Tuy nhiên, một số địa phương lại làm lễ cúng Táo Quân trên bàn thờ Thần linh gia tiên.
Sở dĩ cúng ở đây vì ban thờ chính là nơi trang nghiêm nhất đồng thời là nơi giao tiếp tâm linh giữa các đấng bề trên với người trần.
Việc đặt mâm lễ cúng ở đâu trong căn nhà có thể tùy vào từng vùng, từng địa phương quan niệm mà thực hiện.
Không rán cá chép cúng ông Công ông Táo
Một số gia đình đem rán cá chép để cúng Táo Quân thay vì dùng cá sống rồi đem phóng sinh.
Theo các nhà nghiên cứu văn hóa, đây là một việc làm tối kỵ khi chuẩn bị mâm cúng Táo Quân. Gia chủ vẫn nên chuẩn bị cá sống để thả phóng sinh khi lễ cúng đã hoàn tất.
Ông Công, ông Táo là ai?
Trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam có nguồn gốc từ ba vị thần Thổ Công, Thổ Địa, Thổ Kỳ của Lão giáo Trung Quốc nhưng được Việt hóa thành huyền tích "2 ông 1 bà" - vị thần Đất, vị thần Nhà, vị thần Bếp núc. Ở Việt Nam vẫn quen gọi chung là ông Công ông Táo hoặc Táo Quân.
Sự tích Táo Quân ở Việt Nam được truyền miệng, ghi chép với nội dung chính được tóm tắt lại như sau:
Trọng Cao có vợ là Thị Nhi ăn ở với nhau đã lâu mà không con, nên sinh ra buồn phiền, hay cãi cọ nhau. Một hôm, Trọng Cao giận quá, đánh vợ. Thị Nhi bỏ nhà ra đi sau đó gặp và bằng lòng làm vợ Phạm Lang. Khi Trọng Cao hết giận vợ, nghĩ lại mình cũng có lỗi nên đi tìm vợ. Khi đi tìm vì tiền bạc đem theo đều tiêu hết nên Trọng Cao đành phải đi ăn xin.
Khi Trọng Cao đến ăn xin nhà Thị Nhi, thì hai bên nhận ra nhau. Thị Nhi rước Trọng Cao vào nhà, hai người kể chuyện và Thị Nhi tỏ lòng ân hận vì đã trót lấy Phạm Lang làm chồng.
Phạm Lang trở về nhà, sợ chồng bắt gặp Trọng Cao nơi đây thì khó giải thích, nên Thị Nhi bảo Trọng Cao ẩn trong đống rơm ngoài vườn. Phạm Lang về nhà liền ra đốt đống rơm để lấy tro bón ruộng. Trọng Cao không dám chui ra nên bị chết thiêu. Thị Nhi trong nhà chạy ra thấy Trọng Cao đã chết bởi sự sắp đặt của mình nên nhào vào đống rơm đang cháy để chết theo.
Phạm Lang gặp tình cảnh quá bất ngờ, thấy vợ chết không biết tính sao, liền nhảy vào đống rơm đang cháy để chết theo vợ.
Linh hồn của ba vị được đưa lên Thượng Đế. Thượng Đế thấy ba người đều có nghĩa, nên sắc phong cho làm Táo Quân, gọi chung là: Định Phúc Táo Quân, nhưng mỗi người giữ một việc:
Phạm Lang làm Thổ Công, trông coi việc bếp. Danh hiệu: Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân
Trọng Cao làm Thổ Địa, trông coi việc nhà cửa. Danh hiệu: Thổ Địa Long Mạch Tôn Thần
Thị Nhi làm Thổ Kỳ, trông coi việc chợ búa. Danh hiệu: Ngũ Phương Ngũ Thổ Phúc Đức Chánh Thần.
Như vậy theo câu chuyện trên, Táo Quân gồm một táo bà và hai táo ông. Ba táo sẽ đảm nhận việc thờ thần bếp ở mỗi gia đình, đây là tìn ngưỡng từ xa xưa với mong muốn về một cuộc sống đầm ấm, hạnh phúc và được mọi người yêu thương, tôn trọng lẫn nhau.
Thanh HươngBạn đang xem bài viết Cúng ông Công ông Táo kiêng gì để không phạm, tránh mất tài lộc? tại chuyên mục Xã hội của Gia Đình Mới, tạp chí chuyên ngành phổ biến kiến thức, kỹ năng sống nhằm xây dựng nếp sống gia đình văn minh, tiến bộ, vì bình đẳng giới. Tạp chí thuộc Viện Nghiên cứu Giới và Phát triển (Liên Hiệp Các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam), hoạt động theo giấy phép 292/GP-BTTTT. Bài viết cộng tác về các lĩnh vực phụ nữ, bình đẳng giới, sức khỏe, gia đình gửi về hòm thư: [email protected].