Chế độ ăn cho người mắc bệnh gút: Nên ăn gì và tránh ăn gì?
Bài viết này xem xét chế độ ăn tốt nhất cho bệnh gút (gout) và những thực phẩm nên ăn và cần tránh.
Bệnh gút là gì?
Gút là một loại viêm khớp liên quan đến đau đột ngột, sưng và viêm khớp.
Gần một nửa các trường hợp bệnh gút ảnh hưởng đến các ngón chân lớn, trong khi các trường hợp khác ảnh hưởng đến ngón tay, cổ tay, đầu gối và gót chân.
Các triệu chứng bệnh gút hoặc "các cuộc tấn công" xảy ra khi có quá nhiều axit uric trong máu. Axit uric là một chất thải do cơ thể tạo ra khi tiêu hóa một số loại thực phẩm.
Khi nồng độ axit uric cao, tinh thể của nó có thể tích tụ trong khớp của bạn. Quá trình này gây ra sưng, viêm và đau dữ dội.
Các cuộc tấn công bệnh gút thường xảy ra vào ban đêm và kết thúc sau 3 - 10 ngày.
Hầu hết những người mắc bệnh này đều gặp phải các triệu chứng này vì cơ thể họ không thể loại bỏ axit uric dư thừa một cách hiệu quả. Điều này cho phép axit uric tích tụ, kết tinh và ổn định trong các khớp.
Những người khác bị bệnh gút tạo ra quá nhiều axit uric do di truyền hoặc chế độ ăn uống của họ.
Thực phẩm ảnh hưởng đến bệnh gút như thế nào?
Nếu bạn bị bệnh gút, một số loại thực phẩm có thể kích thích cơn đau bằng cách tăng nồng độ axit uric của bạn.
Thực phẩm kích thích thường có nhiều purin, một chất được tìm thấy tự nhiên trong thực phẩm. Khi bạn tiêu hóa purin, cơ thể bạn tạo ra axit uric như một chất thải.
Đây không phải là mối quan tâm đối với những người khỏe mạnh, vì họ có thể loại bỏ axit uric dư thừa hiệu quả khỏi cơ thể.
Tuy nhiên, những người bị bệnh gút không thể loại bỏ axit uric dư thừa một cách hiệu quả. Do đó, chế độ ăn nhiều purine có thể khiến axit uric tích tụ và gây ra cơn đau.
May mắn thay, nghiên cứu cho thấy rằng hạn chế thực phẩm có hàm lượng purine cao và dùng thuốc thích hợp có thể ngăn ngừa các cơn đau do gút.
Thực phẩm thường kích hoạt các cuộc tấn công bệnh gút bao gồm: thịt nội tạng, thịt đỏ, hải sản, rượu và bia. Chúng chứa một lượng purin từ trung bình đến cao.
Tuy nhiên, có một ngoại lệ cho quy tắc này. Nghiên cứu cho thấy các loại rau có hàm lượng purine cao không kích hoạt các cơn đau.
Và fructose và đồ uống có đường có thể làm tăng nguy cơ bệnh gút và bệnh gút tấn công, mặc dù chúng không giàu purine.
Thay vào đó, chúng có thể tăng nồng độ axit uric bằng cách tăng tốc một số quá trình tế bào.
Chẳng hạn, một nghiên cứu bao gồm hơn 125.000 người tham gia cho thấy những người tiêu thụ nhiều fructose nhất có nguy cơ mắc bệnh gút cao hơn 62%.
Mặt khác, nghiên cứu cho thấy các sản phẩm sữa ít béo, các sản phẩm từ đậu nành và vitamin C có thể giúp ngăn ngừa các cơn đau do gút bằng cách giảm nồng độ axit uric trong máu.
Các sản phẩm sữa đầy đủ chất béo và chất béo cao dường như không ảnh hưởng đến nồng độ axit uric.
Những thực phẩm bạn nên tránh?
Nếu bạn dễ bị các cơn đau đột ngột, hãy tránh các thủ phạm chính là thực phẩm có hàm lượng purin cao.
Đây là những thực phẩm chứa hơn 200 mg purin trên 3,5 ounce (100 gram).
Bạn cũng nên tránh các loại thực phẩm có hàm lượng fructose cao, cũng như các loại thực phẩm có hàm lượng purin cao vừa phải, chứa 150 - 200 mg purin trên 3,5 ounce. Đây có thể kích hoạt một cuộc tấn công bệnh gút.
Dưới đây là một vài loại thực phẩm có hàm lượng purin cao, thực phẩm có độ tinh khiết cao và thực phẩm có hàm lượng fructose cao cần tránh:
- Tất cả các loại thịt nội tạng: gan, thận, não,...
- Thịt đỏ: gà lôi, thịt bê và thịt nai.
- Cá: Cá trích, cá hồi, cá thu, cá ngừ, cá mòi, cá cơm, cá tuyết và nhiều hơn nữa.
- Các loại hải sản khác: Sò điệp, cua, tôm,...
- Đồ uống có đường: Đặc biệt là nước ép trái cây và nước ngọt có đường.
- Thêm đường: Mật ong, mật hoa agave và xi-rô ngô hàm lượng cao fructose.
- Nấm men: men dinh dưỡng, men bia và các chất bổ sung men khác.
Ngoài ra, nên tránh các loại carbs tinh chế như: bánh mì trắng, bánh ngọt và bánh quy. Mặc dù chúng không có nhiều purin hoặc fructose, nhưng chúng ít chất dinh dưỡng và có thể làm tăng nồng độ axit uric của bạn.
Những thực phẩm nào bạn nên ăn?
Mặc dù chế độ ăn kiêng thân thiện với bệnh gút loại bỏ nhiều loại thực phẩm, nhưng vẫn có rất nhiều thực phẩm có hàm lượng purine thấp mà bạn có thể thưởng thức.
Thực phẩm được coi là ít purine khi chúng có ít hơn 100 mg purin trên 3,5 ounce (100 gram).
Dưới đây là một số loại thực phẩm có hàm lượng purin thấp thường an toàn cho người bị bệnh gút:
- Trái cây: Tất cả các loại trái cây thường tốt cho bệnh gút. Anh đào thậm chí có thể giúp ngăn chặn các cơn đau bằng cách giảm nồng độ axit uric và giảm viêm.
- Rau: Tất cả các loại rau đều tốt bao gồm: khoai tây, đậu Hà Lan, nấm, cà tím và rau lá xanh đậm.
- Các loại đậu: Tất cả các loại đậu đều tốt, bao gồm: đậu lăng, đậu nành và đậu phụ.
- Các loại hạt: Tất cả các loại hạt.
- Ngũ cốc nguyên hạt: yến mạch, gạo nâu và lúa mạch.
- Các sản phẩm từ sữa: Tất cả các sản phẩm sữa đều an toàn, nhưng sữa ít béo dường như đặc biệt có lợi.
- Trứng
- Đồ uống: Cà phê , trà và trà xanh.
- Các loại thảo mộc và gia vị: Tất cả các loại thảo mộc và gia vị.
- Dầu thực vật: Bao gồm dầu canola , dừa , ô liu và dầu lanh.
Thực phẩm bạn có thể ăn ở mức độ vừa phải
Ngoài các loại thịt nội tạng và một số loại cá nhất định, hầu hết các loại thịt đều có thể ăn ở mức độ vừa phải. Bạn nên giới hạn bản thân ở mức 4 - 6 ounces (115 - 170 gram) trong số này vài lần mỗi tuần.
Chúng chứa một lượng purin vừa phải, được coi là 100- 200 mỗi 100 gram. Do đó, ăn quá nhiều trong số chúng có thể gây ra cơn đau do gút.
- Thịt: thịt gà, thịt bò, thịt lợn và thịt cừu.
- Các loại cá khác: Cá hồi tươi hoặc đóng hộp thường chứa hàm lượng purin thấp hơn hầu hết các loại cá khác.
Thực đơn thân thiện với bệnh gút trong 1 tuần
Ăn một chế độ ăn thân thiện với bệnh gút sẽ giúp giảm đau và sưng, đồng thời ngăn ngừa các cơn đau trong tương lai.
Dưới đây là một thực đơn thân thiện với bệnh gút trong một tuần.
Thứ hai
Bữa sáng: Yến mạch với sữa chua Hy Lạp và 1/4 cốc (khoảng 31 gram) quả mọng.
Bữa trưa: Salad Quinoa với trứng luộc và rau tươi.
Bữa tối: mì ống nguyên hạt với gà nướng, rau bina, ớt chuông và phô mai feta ít béo.
Thứ ba
Bữa sáng: Sinh tố với 1/2 cốc (74 gram) quả việt quất, 1/2 cốc (15 gram) rau bina, 1/4 cốc (59 ml) sữa chua Hy Lạp và 1/4 cốc (59 ml) sữa ít béo.
Bữa trưa: Bánh sandwich ngũ cốc nguyên hạt với trứng và salad.
Bữa tối: Gà xào và rau với gạo lức.
Thứ tư
Bữa sáng: Yến mạch để qua đêm - 1/3 cốc (27 gram) yến mạch cán, 1/4 cốc (59 ml) sữa chua Hy Lạp, 1/3 cốc (79 ml) sữa ít béo, 1 muỗng canh (14 gram) hạt chia, 1/4 cốc (khoảng 31 gram) quả mọng và 1/4 muỗng cà phê (1,2 ml) chiết xuất vani.
Bữa trưa: Đậu xanh và rau tươi.
Bữa tối: Cá hồi nướng thảo mộc với măng tây và cà chua cherry.
Thứ năm
Bữa sáng: Bánh pudding hạt chia qua đêm - 2 muỗng canh (28 gram) hạt chia, 1 cốc (240 ml) sữa chua Hy Lạp và 1/2 muỗng cà phê (2,5 ml) chiết xuất vani với trái cây cắt lát tùy bạn chọn.
Bữa trưa: Cá hồi còn lại với salad.
Bữa tối: Quinoa, rau bina, cà tím và salad feta.
Thứ sáu
Bữa sáng: bánh mì nướng với dâu tây.
Bữa trưa: Bánh sandwich ngũ cốc nguyên hạt với trứng luộc và salad.
Bữa tối: Đậu phụ xào và rau với gạo nâu.
Thứ bảy
Bữa sáng: Nấm và bí đao frittata.
Bữa trưa: Còn lại đậu phụ xào và gạo nâu.
Bữa tối: Bánh mì kẹp thịt gà với salad tươi.
Chủ nhật
Bữa sáng: 2 quả trứng ốp lết với rau bina và nấm.
Bữa trưa: Đậu xanh và rau tươi.
Bữa tối: Scacbled egg tacos - trứng cuộn với rau bina và ớt chuông trên bánh tortilla nguyên hạt.
Thay đổi lối sống
Bên cạnh chế độ ăn uống của bạn, có một số thay đổi lối sống có thể giúp bạn giảm nguy cơ mắc bệnh gút và bệnh gút.
Giảm cân
Nếu bạn bị bệnh gút, thừa cân có thể làm tăng nguy cơ bị bệnh gút tấn công.
Đó là bởi vì cân nặng dư thừa có thể khiến bạn kháng insulin nhiều hơn. Trong những trường hợp này, cơ thể không thể sử dụng insulin đúng cách để loại bỏ đường trong máu. Kháng insulin cũng thúc đẩy nồng độ axit uric cao.
Nghiên cứu cho thấy giảm cân có thể giúp giảm kháng insulin và giảm nồng độ axit uric.
Điều đó nói rằng những người bị gút nên ăn kiêng giảm cân bằng cách ăn rất ít và giảm từ từ. Nghiên cứu cho thấy giảm cân nhanh có thể làm tăng nguy cơ bị bệnh gút.
Tập thể dục nhiều hơn
Tập thể dục thường xuyên là một cách khác để ngăn chặn các cơn đau do bệnh gút.
Tập thể dục không chỉ có thể giúp bạn duy trì cân nặng khỏe mạnh mà còn có thể giữ mức axit uric thấp.
Một nghiên cứu ở 228 người đàn ông phát hiện ra rằng những người chạy hơn 8 km mỗi ngày thì có nguy cơ bị bệnh gút thấp hơn 50%.
Đủ nước
Đủ nước có thể giúp giảm nguy cơ bị bệnh gút tấn công.
Đó là bởi vì lượng nước đầy đủ giúp cơ thể loại bỏ axit uric dư thừa trong máu qua đường nước tiểu.
Nếu bạn tập thể dục nhiều thì việc giữ nước là rất quan trọng, bởi vì bạn có thể mất rất nhiều nước qua mồ hôi.
Hạn chế uống rượu
Rượu là một tác nhân phổ biến cho bệnh gút.
Đó là bởi vì cơ thể có thể ưu tiên loại bỏ rượu hơn loại bỏ axit uric, để axit uric tích tụ và tạo thành tinh thể.
Một nghiên cứu bao gồm 724 người phát hiện ra rằng uống rượu, bia hoặc rượu làm tăng nguy cơ bị bệnh gút tấn công. 1-2 đồ uống mỗi ngày làm tăng nguy cơ lên 36% và 2-4 đồ uống mỗi ngày làm tăng 51%.
Bổ sung Vitamin C
Nghiên cứu cho thấy bổ sung vitamin C có thể giúp ngăn ngừa các cơn gút bằng cách giảm nồng độ axit uric.
Dường như vitamin C thực hiện điều này bằng cách giúp thận loại bỏ nhiều axit uric trong nước tiểu.
Tuy nhiên, một nghiên cứu cho thấy bổ sung vitamin C không có tác dụng đối với bệnh gút.
Nghiên cứu về bổ sung vitamin C cho bệnh gút là mới, vì vậy cần nhiều nghiên cứu hơn trước khi đưa ra kết luận cuối cùng.
Tóm lại, Gút là một loại viêm khớp liên quan đến đau đột ngột, sưng và viêm khớp. May mắn thay, một chế độ ăn uống thân thiện với bệnh gút có thể giúp giảm các triệu chứng của nó.
Thực phẩm và đồ uống thường kích hoạt các cuộc tấn công bệnh gút bao gồm thịt nội tạng, một số loại cá, nước ép trái cây, soda có đường và rượu.
Mặt khác, trái cây, rau, ngũ cốc, các sản phẩm từ đậu nành và các sản phẩm từ sữa ít béo có thể giúp ngăn ngừa các cơn gút bằng cách giảm mức axit uric.
Một vài thay đổi lối sống khác có thể giúp ngăn ngừa các cơn gút bao gồm duy trì cân nặng khỏe mạnh, tập thể dục, giữ nước, uống ít rượu và có thể bổ sung vitamin C.
