Chóng mặt, mệt mỏi, xanh xao có thể là triệu chứng của bệnh thiếu máu
Lối sống “nhà giàu” vẫn thiếu máu là do đâu?
Không ít người có điều kiện kinh tế, khi đi thăm khám nhận kết quả xét nghiệm bị thiếu máu, thiếu sắt lại giật mình và không tin. Bởi họ vẫn nghĩ, thiếu máu, thiếu chất thường xảy ra ở những người có cuộc sống khó khăn, ăn không đủ no.
Còn với họ, có lối sống “nhà giàu”, bữa ăn dư thừa chất, bồi bổ tích cực…, người vẫn to béo thì chỉ có đủ dinh dưỡng, không có chuyện thiếu chất, thiếu máu.
Lý giải về điều này, TS.BS Nguyễn Trọng Hưng, Trưởng khoa Khám tư vấn dinh dưỡng số 3, Viện Dinh dưỡng Quốc Gia giải thích: “Đúng là ngày xưa khi cuộc sống kinh tế khó khăn dẫn đến chế độ ăn đơn điệu, không đầy đủ nên đã ảnh hưởng đến quá trình cung cấp cũng như hấp thu sắt.
Tuy nhiên, ngày nay khi đời sống kinh tế đã thay đổi, không còn thiếu thốn thực phẩm như xưa nữa, nhưng tình trạng thiếu máu vẫn còn xảy ra, lý do thường gặp là không sử dụng đa dạng thực phẩm, đặc biệt là các thực phẩm giàu sắt; hay bị các bệnh nhiễm khuẩn hoặc không điều trị dứt điểm để bệnh tái đi tái lại, kéo dài; không được bổ sung viên sắt cho các thời điểm cũng như các đối tượng có nguy cơ cao; biếng ăn, chán ăn, hoặc mắc các bệnh mạn tính,…”.
TS.BS Nguyễn Trọng Hưng, Trưởng khoa Khám tư vấn dinh dưỡng số 3, Viện Dinh dưỡng Quốc Gia
Và đối tượng bị thiếu máu hay gặp là phụ nữ độ tuổi sinh đẻ, phụ nữ mang thai, bà mẹ cho con bú, trẻ em dưới 5 tuổi, ngoài ra còn gặp ở người cao tuổi, dân văn phòng, đối tượng có chế độ ăn không cân đối…
Khi bị thiếu máu, tùy theo mức độ cấp tính hay mạn tính mà sẽ có những triệu chứng khác nhau. Đôi khi khi xuất hiện từ từ, phụ thuộc vào mức độ thiếu sắt và sẽ thường dễ bị bỏ qua.
Theo bác sĩ Hưng, có thể căn cứ vào một số dấu hiệu sau để nhận biết cơ thể bị thiếu máu và tìm đến các cơ sở y tế để thăm khám và điều trị sớm.
- Người bệnh hoặc người thân có thể thấy một vài dấu hiệu sau: xanh xao, da niêm nhợt, tim đập nhanh, mệt mỏi, kém hoạt động,
- Trẻ em thì có biểu hiện quấy khóc, biếng ăn.
- Một số triệu chứng khác như: Không lên cân hoặc sụt cân, mất gai lưỡi, môi khô, móng mềm, nhăn, biến dạng…
Khi bị thiếu máu nặng và kéo dài, hiện tượng thiếu ôxy trong máu có thể làm tổn thương tim, não và các cơ quan khác của cơ thể. Thiếu máu ảnh hưởng tới các hoạt động cần tiêu hao năng lượng.
Với trẻ nhỏ, trẻ bị thiếu máu thường có kết quả học tập thấp hơn hẳn so với trẻ không bị thiếu máu và có thể khắc phục được sau khi được điều trị thiếu máu, bổ sung dinh dưỡng.
Một trong những biện pháp hữu hiệu nhất để phát hiện sớm thiếu máu là nên đi khám bác sĩ định kỳ để phát hiện sớm các thiếu hụt vi chất trong đó có thiếu máu.
Đa dạng hóa bữa ăn là phương pháp tốt nhất để cải thiện các nguyên tố vi lượng của cơ thể trong đó có sắt
Người bị thiếu máu nên ăn uống thế nào để chóng khỏi bệnh?
Để điều trị thiếu máu TS.BS Nguyễn Trọng Hưng cho biết, tùy theo mức độ thiếu máu sẽ được chỉ định truyển mau, bổ sung sắt đường uống cho phù hợp.
Bên cạnh việc truyền máu, bổ sung sắt thì chế độ dinh dưỡng hợp lý cũng có vai trò quan trọng giúp người bệnh cải thiện sức khỏe và giúp bệnh chóng khỏi. Theo đó, người bệnh cần lưu ý chế độ dinh dưỡng như sau:
- Đa dạng hóa bữa ăn là phương pháp tốt nhất để cải thiện các nguyên tố vi lượng của cơ thể trong đó có sắt. Để đa dạng hóa bữa ăn cần phải kết hợp các loại thực phẩm khác nhau làm cho bữa ăn cân đối hơn về giá trị và vi chất dinh dưỡng, đồng thời làm tăng hấp thu các chất dinh dưỡng.
- Lựa chọn ưu tiên các thực phẩm giàu đạm, giàu sắt như: thịt bò, gan động vật, trứng, ngao, sò, sữa, thực phẩm tăng cường sắt,…
- Tăng cường nguồn thực phẩm có nguồn gốc thực vật như một số loại rau xanh, đậu đỗ, nấm,... kết hợp thực phẩm giàu vitamin C, giàu acid folic như các loại rau có lá màu xanh thẫm, đậu quả, đậu hạt,...
- Tăng cường hoa quả chín để cung cấp vitamin C, đồng thời tăng cường hấp thu sắt
- Ngoài ra, cần điều trị dứt điểm các bệnh nhiễm trùng, tẩy giun định kỳ, vệ sinh cá nhân và môi trường,…
- Hạn chế sử dụng các chất gây ức chế hấp thu sắt như: Trà, cà phê, đậu đỗ cả vỏ, canxi, ăn chay…
Phòng ngừa thiếu máu bằng cách bổ sung sắt cho các nhóm đối tượng nguy cơ cao
- Phụ nữ mang thai: Bổ sung viên sắt và acid folic là biện pháp phòng ngừa thiếu máu hữu hiệu nhất cần thực hiện ngay khi có thai và đều đặn trong suốt thời gian mang thai cho tới sau khi sinh một tháng.
- Phụ nữ tuổi sinh đẻ: Cần uống viên sắt theo phác đồ dự phòng với liều 1 viên/tuần trong thời gian 16 tuần
- Trẻ sinh non, trẻ sinh đa thai, trẻ sơ sinh nhẹ cân và trẻ thiếu sữa mẹ: lựa chọn sản phẩm dinh dưỡng có bổ sung chất sắt, theo dõi đánh giá tình trạng thiếu máu.
Xem thêm clip: Vì sao các nhóm máu không thể trộn lẫn với nhau được?
