Bị sốt nên ăn gì? Chế độ dinh dưỡng giúp hạ sốt hiệu quả

Sốt là một trong những triệu chứng phổ biến của nhiều bệnh khác nhau. Việc lựa chọn thực phẩm phù hợp khi bị sốt đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ quá trình hồi phục. Vậy bị sốt nên ăn gì? Cùng tìm hiểu câu trả lời qua bài viết dưới đây nhé!

Sốt là gì?

Sốt là tình trạng thân nhiệt tăng vượt quá mức bình thường (36,1°C - 37,2°C). Đây là phản ứng tự nhiên của cơ thể khi có vi khuẩn, virus hoặc các tác nhân gây bệnh xâm nhập. Sốt giúp tăng cường hoạt động của hệ miễn dịch, hỗ trợ cơ thể chống lại nhiễm trùng.

1 Nguyên nhân và triệu chứng khi bị sốt

Các nguyên nhân phổ biến gây sốt

Sốt là kết quả của quá trình cơ thể tự điều chỉnh nhiệt độ lên cao, chủ yếu do sự kích hoạt của vùng dưới đồi - trung tâm điều khiển nhiệt độ.

Khi cơ thể bị nhiễm trùng, vùng dưới đồi sẽ gửi tín hiệu tăng sản sinh nhiệt và giảm mất nhiệt, dẫn đến sốt. Ngoài nhiễm trùng do virus và vi khuẩn, sốt còn có thể do các nguyên nhân khác như:

• Các bệnh lý viêm: viêm khớp dạng thấp, viêm đường ruột, viêm màng não...
• Ung thư.
• Tác dụng phụ của một số thuốc như kháng sinh, thuốc hạ huyết áp, thuốc chống co giật...
• Tiêm vắc-xin.
• Các nguyên nhân khác: kiệt sức vì nóng, bệnh tự miễn, rối loạn chuyển hóa...

Nhiễm trùng là nguyên nhân gây sốt phổ biến nhất

Triệu chứng nhận biết khi bị sốt

Sốt không chỉ đơn thuần là nhiệt độ cơ thể tăng cao từ 37,8°C  trở lên (đo bằng nhiệt kế ở miệng), người bệnh còn có thể gặp các triệu chứng khác như:

• Đổ mồ hôi.
• Ớn lạnh.
• Đau đầu.
• Đau nhức cơ bắp.
• Mệt mỏi.
• Chán ăn.
• Mất nước.

Sốt thường đi kèm với ớn lạnh, đổ mồ hôi

2 Tầm quan trọng của chế độ dinh dưỡng khi bị sốt

Khi bị sốt, việc duy trì một chế độ dinh dưỡng cân bằng và đầy đủ là vô cùng quan trọng vì một số lý do sau:

• Duy trì năng lượng: cơ thể bạn khi bị sốt sẽ đốt cháy nhiều calo hơn. Tình trạng này đòi hỏi nguồn chất dinh dưỡng ổn định để cung cấp năng lượng và ngăn ngừa mệt mỏi.
• Hỗ trợ hệ thống miễn dịch: một số chất dinh dưỡng như vitamin A, C,  E, cũng như kẽm và selen có tác dụng hỗ trợ hệ thống miễn dịch. Việc hấp thụ đầy đủ các chất dinh dưỡng này giúp cơ thể bạn chống lại nhiễm trùng tiềm ẩn.
• Cấp nước: sốt thường dẫn đến đổ mồ hôi và làm tăng nguy cơ mất nước. Duy trì mức độ cấp nước đầy đủ giúp ngăn ngừa biến chứng mất nước.
• Giảm triệu chứng: một số loại thực phẩm có thể làm giảm triệu chứng như buồn nôn, đau họng và đau nhức cơ thể. Đồng thời, bạn cũng cần tránh các thực phẩm làm trầm trọng thêm các triệu chứng này.
• Tốc độ phục hồi: thực phẩm lành mạnh có thể hỗ trợ rút ngắn thời gian mắc bệnh. Dinh dưỡng hợp lý cung cấp các nguyên liệu để sửa chữa các mô tổn thương và phục hồi nhanh hơn.

Chế độ dinh dưỡng hợp lý cung cấp năng lượng cho cơ thể khi bị sốt

3 Người bị sốt nên ăn gì giúp nhanh khỏi?

Súp gà

Súp gà không chỉ cung cấp nước và các chất dinh dưỡng thiết yếu như protein, sắt từ thịt gà giúp tăng cường hệ miễn dịch. Mà hơi nước và hơi ấm dễ chịu của súp còn có khả năng làm dịu cổ họng, loãng dịch nhầy.

Ngoài ra, bạn cũng nên cho vào bát súp các loại rau củ để đồng thời cung cấp thêm cho cơ thể các nhóm chất dinh dưỡng bổ ích khác.

Súp gà cung cấp nước và các chất dinh dưỡng thiết yếu khi bị sốt

Rau xanh

Các loại rau xanh như rau bina, cải xoăn và cải cầu vồng không chỉ giàu vitamin A, C và K mà còn chứa nhiều folate và sắt. Những chất dinh dưỡng này đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể tạo ra thêm năng lượng để chống lại bệnh tật.

Rau xanh giúp tăng cường hệ miễn dịch và tạo ra năng lượng cho cơ thể

Thực phẩm giàu vitamin C

Khi bị sốt, vitamin C là một loại chất dinh dưỡng mà cơ thể bạn cần để tăng cường hệ miễn dịch và đẩy lùi bệnh tật nhanh chóng.

Bạn nên bổ sung thật nhiều các loại trái cây và rau củ giàu vitamin C như cam, quýt, bưởi, dâu tây, rau cải xanh, bông cải xanh và khoai tây.

Không chỉ vậy, nước ép từ những loại trái cây này cũng là một cách hợp lý để vừa cung cấp vitamin C vừa giúp cơ thể phòng ngừa mất nước.

Vitamin C là một loại chất dinh dưỡng giúp tăng cường hệ miễn dịch

Thực phẩm giàu protein

Cơ thể khi bị sốt cần nhiều protein để sửa chữa các tế bào bị tổn thương và phục hồi sức khỏe. Thịt gà nạc, cá hồi, cá ngừ và các loại đậu là nguồn protein tuyệt vời mà cơ thể dễ tiêu hóa.

Thêm vào đó, các loại cá béo như cá hồi rất giàu axit béo omega-3 giúp tăng cường hệ miễn dịch.

Thực phẩm giàu protein giúp cơ thể sửa chữa các tế bào bị tổn thương

Thực phẩm giàu Probiotic

Probiotics giúp cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột, hỗ trợ sức khỏe đường ruột và tăng cường phản ứng của hệ thống miễn dịch với các bệnh nhiễm trùng. Một số thực phẩm giàu Probiotic như:

• Sữa chua: có chứa vi khuẩn sống là nguồn cung cấp lợi khuẩn đường ruột và protein tuyệt vời. Bạn nên chọn sữa chua nguyên chất để hạn chế sử dụng đường.
• Kefir: là một loại đồ uống từ sữa lên men nên rất giàu lợi khuẩn. Kefir dễ tiêu hóa hơn sữa chua.
• Dưa cải muối: các loại rau lên men như dưa cải muối cung cấp lợi khuẩn và vitamin hỗ trợ sức khỏe miễn dịch.

Thực phẩm giàu Probiotics giúp cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột

Gừng và tỏi

Gừng và tỏi có chứa một số chất hạ sốt tự nhiên và chất tăng cường miễn dịch. Ví dụ như tỏi có chứa allicin - một hợp chất kháng khuẩn giúp giảm viêm và hạ sốt.

Nhưng nếu bạn không thích ăn tỏi sống thì bạn có thể sử dụng các thực phẩm chức năng chứa chiết xuất từ tỏi già. Các sản phẩm này cũng có thể tăng cường chức năng tế bào miễn dịch và làm dịu các triệu chứng cảm lạnh.

Gừng là một loại gia vị khác có thể hỗ trợ hệ thống miễn dịch. Gingerol - hợp chất hoạt động của gừng có đặc tính giảm viêm và một số triệu chứng như buồn nôn, nôn...

Bạn có thể lấy gừng đun với nước sôi để uống hoặc cho gừng vào thức ăn hoặc trà.

Gừng và tỏi có chứa một số chất hạ sốt tự nhiên

Ngũ cốc nguyên hạt

Ngũ cốc nguyên hạt cung cấp năng lượng bền vững và các chất dinh dưỡng thiết yếu.

• Yến mạch: yến mạch dễ tiêu hóa và cung cấp chất xơ, vitamin và khoáng chất. Sử dụng kèm với trái cây và các loại hạt khác có thể làm cho nó bổ dưỡng hơn.
• Gạo lứt: là nguồn cung cấp carbohydrate phức tạp tốt và cung cấp năng lượng mà không làm tăng đột biến lượng đường trong máu.
• Quinoa: là một loại protein hoàn chỉnh chứa tất cả 9 loại axit amin thiết yếu. Nó cũng cung cấp chất xơ, sắt và magiê.

Ngũ cốc nguyên hạt cung cấp năng lượng bền vững

4 Người bị sốt nên uống gì?

Khi bị sốt, cơ thể thường đổ nhiều mồ hôi để làm hạ thân nhiệt. Tuy nhiên, mất nhiều mồ hôi có thể dẫn đến mất nước và chất điện giải.

Vì vậy, bạn cần uống nhiều nước để bù lại lượng đã mất và đồng thời nước mát cũng giúp hạ sốt. Không nhất thiết là nước lọc, bất kỳ loại nào sau đây cũng có thể là nguồn cung cấp nước hiệu quả:

Nước lọc và chất điện giải

Nước lọc là cách đơn giản nhất để cung cấp nước cho cơ thể. Nhưng nếu bạn không thích uống nước lọc, thì bạn có thể thử sử dụng đồ uống có chất điện giải như oresol, đồ uống thể thao, 7up...

Trong đó, oresol là sản phẩm được sử dụng rộng rãi để bù nước và điện giải cho cơ thể, đặc biệt là đối với trẻ em. Nhưng cần lưu ý rằng khi pha oresol cần tuân thủ hướng dẫn sử dụng in trên bao bì.

Để oresol phát huy tối đa hiệu quả trong việc bù nước và điện giải, cần pha chế đúng cách bằng nước lọc đã đun sôi để nguội.

Tránh pha oresol với các loại nước như nước khoáng, sữa, nước trái cây hoặc nước ngọt vì có thể làm thay đổi thành phần điện giải, giảm tác dụng của thuốc hoặc gây tác dụng phụ không mong muốn. Đảm bảo khuấy đều để dung dịch hòa tan hoàn toàn trước khi sử dụng.

Oresol là sản phẩm được sử dụng rộng rãi để bù nước và điện giải

Nước dừa

Theo Harvard Health Publishing, việc bổ sung nước giúp điều hòa nhiệt độ cơ thể, ngăn ngừa nhiễm trùng và tăng cường vận chuyển các chất dinh dưỡng cần thiết đến các tế bào.

Điều này đặc biệt lại càng cần thiết hơn khi bạn bị sốt và ra nhiều mồ hôi. Nước dừa là một lựa chọn tuyệt vời giúp bù lại lượng nước và chất điện giải thiết yếu đã mất qua mồ hôi, nôn mửa, tiêu chảy...

Ngoài ra, không giống như nước lọc thông thường, nước dừa rất giàu kali - một loại khoáng chất cần thiết cho hoạt động của cơ bắp, dây thần kinh, nhịp tim.

Lưu ý rằng bạn chỉ nên sử dụng loại nước dừa nguyên chất 100%, không nên cho thêm đường hoặc hương liệu vào.

Nước dừa là một lựa chọn tuyệt vời giúp bù lại lượng nước và chất điện giải thiết yếu

Nước ép trái cây

Nước ép trái cây tươi cung cấp cho cơ thể lượng đường, vitamin và khoáng chất cần thiết nhằm đẩy nhanh quá trình hồi phục.

Ngoài ra, nước ép trái cây còn bổ sung năng lượng cho cơ thể và tăng cường hệ thống miễn dịch để chống lại bệnh tật. Đây là một trong những cách tốt nhất để cung cấp nước và làm mát cơ thể.

Nước ép trái cây tươi cung cấp cho cơ thể đường, vitamin và khoáng chất

Trà gừng, nước ấm

Trà gừng là lựa chọn tuyệt vời giúp cung cấp nước, giữ ấm cơ thể và hỗ trợ hệ tiêu hóa một cách hiệu quả. Nhờ các hợp chất tự nhiên trong gừng, trà gừng giúp giảm cảm giác đầy hơi, táo bón, buồn nôn và nôn mửa. 

Đặc biệt, uống trà gừng vào những ngày thời tiết lạnh không chỉ tăng cường sức khỏe mà còn tạo cảm giác thư thái, ấm áp cho cơ thể. Hãy thưởng thức trà gừng đúng cách để tận dụng tối đa lợi ích mà nó mang lại.

Ngoài ra, uống nước ấm khi bị sốt là cũng một phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả. Nước ấm giúp cơ thể tỏa nhiệt tốt hơn, từ đó làm giảm sốt. Đồng thời, nước ấm còn làm dịu cổ họng, giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn.

Uống trà gừng có thể giúp bạn cung cấp nước và giữ ấm cơ thể

5 Thực phẩm nên tránh khi bị sốt

Thực phẩm nhiều dầu mỡ

Thức ăn chiên rán hoặc nhiều dầu mỡ rất khó tiêu và có thể gây ra cảm giác khó chịu, đầy bụng khi bạn đang ốm. Loại thực phẩm này sẽ khiến hệ tiêu hóa hoạt động chậm lại, gây áp lực lên cơ thể và làm giảm khả năng chống lại nhiễm trùng.

Thức ăn chiên rán hoặc nhiều dầu mỡ rất khó tiêu

Đồ ăn cay, nóng

Thức ăn cay, nóng có thể gây kích ứng dạ dày, làm trầm trọng thêm tình trạng buồn nôn hoặc đau dạ dày khi bạn bị sốt. Việc tiêu thụ thức ăn cay sẽ khiến hệ tiêu hóa phải làm việc nhiều hơn để xử lý thức ăn khó tiêu, từ đó làm tiêu tốn năng lượng của cơ thể.

Thức ăn cay, nóng có thể gây kích ứng dạ dày

Thức ăn nhanh và chế biến sẵn

Thức ăn nhanh và thực phẩm chế biến sẵn có chứa hàm lượng natri cao, chất bảo quản và phụ gia nhân tạo. Những thực phẩm này thường chứa ít chất dinh dưỡng thiết yếu và có thể gây viêm.

Ăn nhiều thực phẩm chế biến có thể làm suy yếu hệ miễn dịch. Vậy nên, bạn hãy chọn thực phẩm tươi, nguyên chất, giàu dinh dưỡng để hỗ trợ sức khỏe miễn dịch và cung cấp năng lượng cho cơ thể.

Thức ăn nhanh và chế biến sẵn có thể làm suy yếu hệ miễn dịch

Thực phẩm chứa nhiều đường

Mặc dù bạn có thể muốn thoải mái ăn uống khi bị ốm, nhưng các loại thực phẩm chứa nhiều đường như bánh rán, bánh ngọt và các loại đồ ngọt khác không có nhiều chất dinh dưỡng có lợi.

Hơn nữa, quá nhiều đường cũng có thể gây viêm dạ dày và khiến hệ thống miễn dịch của bạn phải tăng cường làm việc.

Thực phẩm chứa nhiều đường không có lợi cho hệ thống miễn dịch

Đồ uống chứa caffeine và cồn

Khi bị sốt, việc kiêng cữ cồn và caffeine là rất quan trọng. Đồ uống chứa caffeine và cồn có thể gây mất nước và khiến tình trạng bệnh trở nên trầm trọng hơn. Vì vậy, tốt nhất là bạn nên tránh xa và tiếp tục uống nước, đồ uống điện giải.

Khi bị sốt, việc kiêng cữ cồn và caffeine là rất quan trọng

6 Cách hạ sốt tại nhà hiệu quả

Dưới đây là các bước để hạ sốt tại nhà hiệu quả:

• Nghỉ ngơi trên giường: đảm bảo người bệnh được nghỉ ngơi đầy đủ để cơ thể có cơ hội phục hồi.
• Uống nhiều nước: bù lại lượng nước đã mất do đổ mồ hôi bằng cách uống nhiều nước lọc hoặc nước điện giải.
• Sử dụng thuốc hạ sốt: thường dùng như paracetamol có thể giúp giảm nhiệt độ cơ thể.
• Giữ mát cơ thể: không mặc quần áo dày và dùng chăn trừ khi người bệnh đang ớn lạnh.
• Tránh tiếp xúc với người khác: để ngăn ngừa lây lan bệnh, hãy hạn chế tiếp xúc với người khác cho đến khi sốt giảm.

Khi bị sốt nên uống nhiều nước để bù lại lượng nước đã mất do đổ mồ hôi

7 Khi nào cần tìm đến sự hỗ trợ y tế?

Sốt thường sẽ thuyên giảm sau vài ngày nhưng nếu sốt cao hoặc kéo dài, không giảm sau khi dùng thuốc thì bạn cần đi khám bác sĩ để tìm ra nguyên nhân và điều trị kịp thời.

Ngoài ra, nếu sốt đi kèm với bất kỳ triệu chứng nào sau đây, hãy tìm đến sự chăm sóc y tế:

• Đau cứng cổ.
• Nhạy cảm với ánh sáng.
• Phát ban.
• Mất nước.
• Co giật.

Riêng đối với trẻ em, khi có những dấu hiệu dưới đây thì nên gặp bác sĩ càng sớm càng tốt:

• Dưới 3 tháng tuổi và có sốt 38°C trở lên.
• Từ 3 – 6 tháng tuổi và có nhiệt độ từ 39°C trở lên.
• Bị sốt kéo dài hơn 5 ngày.
• Có các dấu hiệu khác của bệnh, chẳng hạn như phát ban.
• Có các triệu chứng mất nước như mắt trũng, thiếu nước mắt khi khóc hoặc tã không bị ướt nhiều.
• Không chịu ăn và mệt lả.

Nếu sốt cao hoặc kéo dài, không giảm sau khi dùng thuốc thì bạn cần đi khám bác sĩ

8 Biện pháp phòng ngừa sốt hiệu quả

Hạn chế tiếp xúc với mầm bệnh là một trong những cách tốt nhất để phòng ngừa sốt. Dưới đây là một số biện pháp có thể giúp bạn giảm tiếp xúc:

• Rửa tay thường xuyên và đúng cách, đặc biệt quan trọng trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh và tiếp xúc với nhiều người.
• Mang theo nước rửa tay hoặc khăn lau kháng khuẩn để phòng khi bạn không có xà phòng và nước để rửa tay.
• Tránh chạm tay vào mũi, miệng hoặc mắt giúp ngăn ngừa virus và vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể và gây nhiễm trùng.
• Che miệng khi ho và mũi khi hắt hơi.
• Tránh dùng chung cốc, ly và đồ ăn với người khác.

Rửa tay thường xuyên và đúng cách là biện pháp phòng ngừa sốt

Xem thêm:

• Người bị cảm lạnh nên ăn gì để tăng đề kháng và nhanh khỏi bệnh? 
• Bị ho kiêng gì và nên ăn gì để nhanh khỏi bệnh? Lưu ý khi bị ho 

Việc lựa chọn thực phẩm phù hợp khi bị sốt đóng vai trò quan trọng trong việc đẩy nhanh quá trình hồi phục. Hãy chia sẻ bài viết này để mọi người cùng có thêm kiến thức về chế độ ăn uống lành mạnh khi sốt nhé!