Bật mí 6 cách chữa mắt lác tại nhà đơn giản, hiệu quả

Mắt lác là tình trạng có thể xuất hiện ở bất kỳ ai, đặc biệt phổ biến ở trẻ em và thường gây ảnh hưởng đến sự tự tin trong giao tiếp. Hãy cùng khám phá 6 cách chữa mắt lác tại nhà đơn giản, hiệu quả qua bài viết dưới đây!

1 Mắt lác là gì?

Mắt lác (hay còn gọi là mắt lé) có thể xuất hiện theo nhiều dạng khác nhau. Theo Hiệp hội Nhãn khoa Hoa Kỳ, mắt lác là "tình trạng khi hai mắt không nhìn cùng một hướng cùng một lúc". Biểu hiện của mắt lác có thể là một mắt bị lệch vào trong (lác trong), ra ngoài (lác ngoài), lên trên (lác trên) hoặc xuống dưới (lác dưới). Sự lệch này thường do sự bất cân xứng trong việc điều khiển mắt, khiến mắt không thể tập trung vào một điểm cố định .

Lác mắt thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, chủ yếu do yếu tố di truyền hoặc các vấn đề phát triển thể chất. Phần lớn các trường hợp ở trẻ em là kết quả của sự phối hợp kém giữa não bộ, các cơ và dây thần kinh của mắt.

Tuy nhiên, mắt lác cũng có thể xảy ra ở người lớn, đặc biệt sau khi bị đột quỵ, chấn thương đầu hoặc do biến chứng của bệnh tiểu đường. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến nhìn đôi, giảm khả năng nhận thức chiều sâu và thậm chí mất thị lực.

Điều quan trọng là phát hiện sớm và can thiệp kịp thời để giảm thiểu các hậu quả liên quan đến thị lực.

Mắt lác (hay còn gọi là mắt lé) có thể xuất hiện theo nhiều dạng khác nhau

2 Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây mắt lác

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ của bệnh mắt lác có thể thay đổi theo độ tuổi và trong nhiều trường hợp, nguyên nhân cụ thể không rõ ràng, tình trạng này thường xuất hiện từ sớm trong cuộc đời. Tuy nhiên, một số nguyên nhân và yếu tố nguy cơ đã được xác định bao gồm :

• Tiền sử gia đình có người bị mắt lác.
• Đột quỵ.
• Tầm nhìn kém (viễn thị) hoặc mất thị lực.
• Chấn thương đầu hoặc não.
• Chấn thương mắt.
• Bại não.
• Hội chứng Down.
• Bệnh não úng thủy (tích tụ dịch trong đầu ở một số trẻ sơ sinh).
• Khối u não hoặc các vấn đề về hệ thần kinh.
• Bệnh Graves.
• Hội chứng Apert.
• Bệnh rubella bẩm sinh.
• U máu gần mắt ở trẻ sơ sinh.
• Hội chứng sắc tố không tự chủ.
• Hội chứng Noonan.
• Hội chứng Prader-Willi.
• Các vấn đề về mắt ở trẻ sơ sinh như bệnh võng mạc hoặc u nguyên bào võng mạc.
• Hội chứng Edwards.
• Bệnh ngộ độc thịt.
• Bệnh tiểu đường.
• Hội chứng Guillain-Barré.
• Ngộ độc từ động vật có vỏ.

Việc hiểu rõ các nguyên nhân và yếu tố nguy cơ này có thể giúp phát hiện và điều trị bệnh mắt lác kịp thời, đặc biệt là đối với trẻ em và những người có yếu tố nguy cơ cao.

Viễn thị là nguyên nhân dẫn tới lác mắt

3 Dấu hiệu nhận biết mắt lác

Bệnh mắt lác thường xuất hiện sớm ở trẻ em với các triệu chứng thường bộc lộ trước 3 tuổi và gần như luôn xuất hiện trước 6 tuổi. Tuy nhiên, trẻ lớn hơn và người lớn cũng có thể mắc phải tình trạng này .

Các dấu hiệu và triệu chứng của mắt lác bao gồm:

• Một mắt không nhìn đúng hướng (có thể lệch ra ngoài, vào trong, lên trên hoặc xuống dưới).
• Một mắt di chuyển hoặc lệch trong khi mắt kia vẫn tập trung.
• Thói quen nheo một mắt khi nhìn.
• Nháy mắt thường xuyên, đặc biệt khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời chói.
• Thường xuyên chà xát một hoặc cả hai mắt.
• Nghiêng hoặc xoay đầu để có thể nhìn rõ hơn.
• Nhìn đôi hoặc cảm giác như thấy hai hình ảnh chồng lên nhau.
• Tầm nhìn không ổn định hoặc hình ảnh bị chuyển động.
• Cảm giác mỏi mắt, căng thẳng thị giác.
• Đau đầu thường xuyên.
• Giảm khả năng nhận thức về chiều sâu.
• Khó tập trung, đặc biệt là khi mệt mỏi hoặc không khỏe.

Bác sĩ nhãn khoa cũng có thể phát hiện các dấu hiệu mắt lác thông qua việc kiểm tra cơ và các chuyển động của mắt trong quá trình khám. Việc phát hiện và điều trị sớm là rất quan trọng để ngăn ngừa những biến chứng liên quan đến thị lực.

4 Các cách chữa mắt lác tại nhà hiệu quả

Bài tập nhìn xa gần bằng bút chì

Bài tập chống đẩy bằng bút chì giúp mắt di chuyển và tập trung vào cùng một điểm, giúp cải thiện khả năng hội tụ, đặc biệt hữu ích cho người bị mắt lác. Đây là bài tập phổ biến mà các bác sĩ nhãn khoa thường kê đơn, với các bước như sau :

• Giơ bút chì ra trước mặt, cánh tay duỗi thẳng.
• Nhìn vào bút chì và từ từ di chuyển bút chì về phía mũi, giữ khoảng cách 2–3 cm từ lông mày.
• Lặp lại bài tập trong khoảng 15 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần.

Bài tập chống đẩy bằng bút chì giúp mắt di chuyển và tập trung vào cùng một điểm, giúp cải thiện khả năng hội tụ

Bài tập chuỗi Brock

Dây Brock là một sợi dây dài có hạt màu, giúp rèn luyện sự hội tụ và cải thiện thị lực hai mắt. Phương pháp này giúp điều chỉnh sự bất cân xứng trong khả năng phối hợp mắt, đặc biệt ở mọi khoảng cách. Các bước thực hiện :

• Giữ một đầu dây gần mũi, kéo căng dây ra trước mặt.
• Tập trung vào hạt gần nhất cho đến khi thấy hình chữ X, với hạt ở giữa giao điểm.
• Chuyển trọng tâm từ hạt này sang hạt khác, đảm bảo mỗi hạt đều nằm ở trung tâm mẫu X.

Dây Brock là một sợi dây dài có hạt màu, giúp rèn luyện sự hội tụ và cải thiện thị lực hai mắt

Bài tập với thẻ trùng

Bài tập này tập trung vào việc rèn luyện sự hội tụ và giảm sự ức chế trong mắt. Sử dụng các thẻ có ba mục tiêu màu đối diện nhau :

• Giữ thẻ thẳng đứng so với mũi, mục tiêu lớn nhất ở xa nhất.
• Tập trung vào mục tiêu lớn nhất cho đến khi hai màu hợp nhất và hai mục tiêu còn lại xuất hiện đôi.
• Duy trì tập trung trong vài giây trước khi chuyển sang mục tiêu tiếp theo.

Bài tập Trombone

Bài tập này tương tự bài chống đẩy bằng bút chì, nhưng bạn cần che mắt lành của mình :

• Giữ một vật nhỏ ở khoảng cách bằng cánh tay và đặt ở vị trí mà mắt yếu của bạn thường lệch.
• Tập trung vào vật bằng mắt yếu, sau đó di chuyển vật cho đến khi mắt tập trung thẳng vào vật thể.
• Thực hiện 20 lần, thay đổi khoảng cách và tốc độ.

Gương xoay

Động tác xoay gương giúp cải thiện sự linh hoạt và khả năng điều chỉnh của mắt yếu, đặc biệt hiệu quả trong việc rèn luyện thị lực :

• Đứng quay lưng về phía gương, hai chân mở rộng.
• Che mắt lành và quay phần thân trên về phía mắt yếu, sau đó di chuyển mắt cho đến khi bạn thấy mắt mình trong gương.
• Sau đó quay lại vị trí ban đầu và lặp lại động tác 6 lần trước khi đổi sang mắt còn lại.

Uốn người sang một bên

Động tác này giúp tăng cường khả năng tập trung và điều chỉnh của mắt, kết hợp với việc cải thiện sự linh hoạt của cơ thể :

• Đứng thẳng, hai chân rộng bằng vai.
• Đưa hai tay ngang tầm vai, quay đầu nhìn về phía đối diện với hướng mắt yếu.
• Uốn cong người sang một bên, tay hướng lên trần, tay còn lại hướng xuống đất.
• Giữ tư thế trong vài giây, sau đó quay lại vị trí ban đầu và thực hiện theo hướng ngược lại.
• Cả hai động tác này giúp rèn luyện sự linh hoạt và khả năng hội tụ của mắt, đồng thời tăng cường sức khỏe tổng thể.

Những bài tập trên không chỉ giúp cải thiện tình trạng mắt lác mà còn hỗ trợ tăng cường sự linh hoạt và khả năng tập trung của mắt. Điều quan trọng là kiên trì thực hiện để đạt được hiệu quả tốt nhất.

5 Một số phương pháp điều trị mắt lác khác

Mục tiêu chính của điều trị mắt lác là khôi phục sự cân bằng và sự phối hợp giữa hai mắt. Các phương pháp điều trị bao gồm :

• Điều chỉnh khúc xạ: Sử dụng kính đeo mắt hoặc kính áp tròng để điều chỉnh lỗi khúc xạ, giúp mắt nhìn đúng hướng và tập trung hơn.
• Điều trị nhược thị (mắt lười): Sử dụng thuốc nhỏ mắt atropine hoặc che mắt yếu hơn trong 2–6 giờ mỗi ngày để kích thích hoạt động mắt yếu và cải thiện khả năng tập trung.
• Lăng kính: Hỗ trợ giảm thiểu sự bất cân xứng của mắt và tăng cường khả năng nhìn rõ.
• Thuốc co đồng tử: Giúp kiểm soát sự co đồng tử, cải thiện khả năng phối hợp giữa hai mắt.
• Độc tố botulinum: Sử dụng tạm thời làm tê liệt cơ mắt và điều chỉnh các vấn đề lệch trục.
• Phẫu thuật: Bao gồm các thủ thuật điều chỉnh cơ mắt như làm suy yếu, tăng cường và điều chỉnh vectơ, nhằm cải thiện sự phối hợp và thẳng hàng của hai mắt.

Bác sĩ nhãn khoa sẽ tư vấn và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp nhất cho từng trường hợp cụ thể, đồng thời cung cấp thông tin chi tiết về các lựa chọn điều trị và kết quả dự kiến.

Sử dụng kính đeo mắt hoặc kính áp tròng để điều chỉnh lỗi khúc xạ

6 Bệnh lắc mắt có phòng ngừa được không?

Lác mắt không thể hoàn toàn ngăn ngừa, nhưng các biến chứng như nhược thị (mắt lười) có thể được kiểm soát hiệu quả nếu tình trạng này được phát hiện và điều trị sớm .

Vì vậy, việc theo dõi sức khỏe mắt của trẻ em từ giai đoạn sơ sinh đến mẫu giáo là rất quan trọng, đặc biệt là với những trẻ có tiền sử gia đình bị mắt lác. Các chuyên gia khuyến cáo rằng trẻ em nên được kiểm tra mắt lần đầu trước 6 tháng tuổi và sau đó sàng lọc lại khi trẻ từ 3 đến 5 tuổi, thông qua bác sĩ nhi khoa hoặc bác sĩ nhãn khoa để phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn.

Xem thêm:

• Mắt lác: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị hiệu quả
• Nhược thị là gì? Nguyên nhân và cách điều trị bệnh

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có thêm những kiến thức hữu ích về 6 cách chữa mắt lác tại nhà đơn giản. Đây là vấn đề thường gặp ở trẻ nhỏ, vì vậy cha mẹ cần chú ý quan sát các dấu hiệu bất thường để đưa trẻ đến các cơ sở y tế thăm khám và tầm soát kịp thời.