Azelaic acid là thành phần quen thuộc, thường xuất hiện trong nhiều sản phẩm chăm sóc da hiện nay, đặc biệt khuyên dùng cho làn da mụn. Hãy cùng tìm hiểu acid azelaic có tác dụng gì qua bài viết dưới đây nhé.
1 Tìm hiểu về acid azelaic
Acid azelaic là gì?
Acid azelaic là một dược chất thuộc nhóm acid dicarboxylic, có công thức hóa học HOOC(CH2)7COOH, được tìm thấy trong lúa mạch đen, lúa mì và lúa mạch. Acid azelaic được sản xuất tự nhiên bởi Malassezia furfur (còn được gọi là Pityrosporum ovale) - một loại nấm men có trên da khỏe mạnh.
Acid azelaic được nghiên cứu và chứng minh có đặc tính kháng khuẩn, kháng viêm. Do đó, thành phần này mang lại hiệu quả cao trong việc điều trị các bệnh lý về da, đặc biệt là mụn trứng cá và bệnh trứng cá đỏ (rosacea).
Acid azelaic là thuộc nhóm acid dicarboxylic tìm thấy trong lúa mạch đen, lúa mì và lúa mạch
Các dạng dùng khác nhau của acid azelaic
Acid azelaic có thể được kê đơn ở một số dạng khác nhau:
- Kem acid azelaic: Loại này được sử dụng để giúp làm sạch mụn trứng cá, không sử dụng cho trẻ dưới 12 tuổi. Bạn cần rửa sạch và lau khô nhẹ nhàng da, sau đó thoa một lớp mỏng lên vùng bị ảnh hưởng, 2 lần/ngày.
- Gel acid azelaic: Dạng gel hoặc thạch thường được kê đơn để cải thiện bệnh trứng cá đỏ. Gel acid azelaic thường được bôi 2 lần/ngày, trẻ em dưới 12 tuổi thường cần liều lượng nhỏ và an toàn hơn.
- Huyết thanh acid azelaic: Chúng được thiết kế trong một số sản phẩm chăm sóc da, sử dụng trước kem dưỡng ẩm. Huyết thanh chứa hàm lượng acid azelaic cao và có thể thẩm thấu vào da nhanh chóng.
Ngoài ra, acid azelaic cũng có thể được tìm thấy trong một số loại xà phòng hoặc được kê đơn dưới dạng bọt. Bọt thường được dùng để điều trị bệnh trứng cá đỏ. Các sản phẩm acid azelaic theo toa thường có nồng độ 15 - 20%. Tuy nhiên, các loại thuốc không kê đơn có hàm lượng thấp hơn.
Acid azelaic được kê đơn ở một số dạng khác nhau như kem, gel, huyết thanh
2 Các tác dụng của acid azelaic đối với sức khỏe
Trị mụn
Acid azelaic có khả năng làm sạch lỗ chân lông. Đồng thời, tiêu diệt vi khuẩn gây mụn và giảm viêm, hạn chế việc dư thừa bã nhờn gây mụn trên da.
Acid azelaic giúp tiêu diệt vi khuẩn gây mụn và giảm viêm trên da
Trị nám da
Nám da là tình trạng tăng sắc tố phổ biến, thường mắc phải ở vùng da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời như má, trán và cằm.
Nghiên cứu cho thấy kem acid azelaic 20% bôi 2 lần/ngày trong 24 tuần giúp làm giảm cường độ sắc tố và kích thước tổn thương da do nám.
Một nghiên cứu khác năm 2016 cũng cho rằng lột da acid glycolic làm tăng hiệu quả điều trị nám da của kem acid azelaic tại chỗ khi kết hợp, cải thiện chất lượng cuộc sống mà không có tác dụng phụ nghiêm trọng.
Kem acid azelaic 20% bôi 2 lần/ngày giúp làm giảm cường độ sắc tố và kích thước nám da
Bảo vệ da
Acid azelaic là chất chống oxy hóa, có thể bảo vệ làn da và cơ thể khỏi tác hại của các gốc tự do gây tổn hại đến tế bào. Từ đó, giảm thiểu tình trạng viêm da và mụn trứng cá.
Acid azelaic là chất chống oxy hóa, bảo vệ làn da khỏi những tác nhân gây hại
Ngừa sẹo do mụn
Acid azelaic được sử dụng giúp thúc đẩy quá trình tái tạo tế bào da mới, giúp làm mờ sẹo và cải thiện các tổn thương sau mụn. Đồng thời, acid này cũng ngăn chặn quá trình tổng hợp melanin - hắc sắc tố làm thay đổi màu da.
Acid azelaic thúc đẩy quá trình tái tạo tế bào mới, làm mờ sẹo và cải thiện tổn thương sau mụn
Giảm đỏ mặt
Acid azelaic có khả năng ức chế sự giãn nở của mạch máu, giúp giảm mẩn đỏ và cải thiện tình trạng da ửng đỏ, đặc biệt trong các bệnh lý da như rosacea (chứng đỏ mặt).
Acid azelaic giúp ngăn ngừa sự giãn nở của mạch máu, giảm đỏ mặt
Làm sạch và thông thoáng lỗ chân lông
Mụn trứng cá hình thành do sự tích tụ của tế bào da chết và bã nhờn trên da khiến lỗ chân lông bị bít tắc. Acid azelaic được sử dụng có thể giúp làm sạch và thông thoáng lỗ chân lông, khiến da ít bị viêm hơn và giảm khả năng hình thành mụn mới.
Acid azelaic giúp làm sạch và thông thoáng lỗ chân lông, khiến da ít bị viêm và hình thành mụn
Hạn chế tăng sắc tố da
Một số tế bào da có thể tạo ra sắc tố khi phơi da dưới ánh sáng mặt trời, dẫn đến tình trạng tăng sắc tố. Acid azelaic có thể được sử dụng để ngăn chặn quá trình này, giúp da sáng khỏe hơn.
Acid azelaic ngăn chặn quá trình tạo ra sắc tố, giúp da sáng khỏe hơn
Trị bệnh Rosacea (chứng đỏ mặt)
Rosacea là một bệnh viêm da mãn tính chủ yếu liên quan đến vùng trung tâm của khuôn mặt, xảy ra ở mũi, má, trán và cằm. Tình trạng này đặc trưng bởi tình trạng đỏ tái phát, ban đỏ dai dẳng, xuất hiện của các tổn thương dạng sẩn mủ và giãn mao mạch.
Acid azelaic có thể làm giảm viêm, chống oxy hóa trong bệnh rosacea bằng cách ức chế sản xuất các loại oxy phản ứng và làm giảm nồng độ cathelicidin thông qua ức chế kallikrein-5. Từ đó trở thành một phương pháp điều trị hiệu quả cho các triệu chứng của bệnh hồng ban.
Các nghiên cứu lâm sàng chứng minh rằng gel acid azelaic 15% có thể cải thiện trong việc giảm ban đỏ, viêm, sự xuất hiện của các mạch máu sưng và có thể nhìn thấy do bệnh hồng ban.
Acid azelaic là một phương pháp điều trị hiệu quả các triệu chứng của bệnh hồng ban
Trị hói ở nam giới
Trong một nghiên cứu trên 46 bệnh nhân bị hói đầu ở nam giới được điều trị bằng thuốc mỡ chứa minoxidil 5%, acid azelaic 1,5% và tretinoin 0,01% cho thấy có sự phát triển và dày lên của tóc. Từ đó cho thấy acid azelaic có thể được ứng dụng để trị hói ở nam giới.
Acid azelaic được ứng dụng để trị hói ở nam giới
Trị dày sừng nang lông
Một thử nghiệm trên bệnh nhân bị bệnh sừng hóa nang lông cho thấy kem acid azelaic 20% trong 3 tháng nhận thấy 92% diện tích da được điều trị đã cải thiện đáng kể tình trạng tăng sừng và/hoặc ban đỏ.
Sử dụng kem acid azelaic 20% cải thiện 92% diện tích da dày sừng nang lông
3 Hướng dẫn sử dụng acid azelaic để chăm sóc da an toàn, hiệu quả
Acid azelaic phát huy hiệu quả điều trị mụn, chăm sóc da khi được sử dụng đúng cách và đúng liều lượng. Thông thường, người lớn và trẻ em trên 12 tuổi được khuyên dùng acid azelaic 2 lần/ngày vào cùng một thời điểm.
Cách và liều dùng hiệu quả:
- Đối với dược phẩm chứa thành phần azelaic acid:
-
- Làm sạch vùng da cần điều trị với sữa rửa mặt dịu nhẹ và lau khô trước khi sử dụng.
- Lấy một lượng thuốc vừa đủ, thoa mỏng lên da đều đặn 2 lần/ngày vào sáng và tối theo chỉ dẫn của bác sĩ. Trị mụn, mụn đầu đen, mụn ẩn dùng kem 20%, trị mụn viêm dùng gel 15%.
- Sau khi dùng, cần rửa sạch tay và tránh để thuốc tiếp xúc với mắt, mũi, miệng.
- Đối với các sản phẩm mỹ phẩm chứa azelaic acid:
-
- Tẩy trang và rửa mặt sạch sẽ, lau khô nhẹ nhàng.
- Lấy lượng kem vừa đủ, tán đều lên da và để khô tự nhiên cho toàn bộ khuôn mặt.
- Nếu da quá nhạy cảm, bạn nên sử dụng một lớp kem dưỡng ẩm trước khi sử dụng sản phẩm chứa azelaic acid.
- Lần đầu sử dụng nên bắt đầu với liều xen kẽ 2 - 3 lần/ ngày.
Acid azelaic phát huy hiệu quả khi sử dụng đúng cách và đúng liều lượng
4 So sánh acid azelaic với một số phương pháp điều trị mụn khác
Hiệu quả của việc điều trị bằng acid azelaic có thể phụ thuộc vào triệu chứng, loại da cũng như kỳ vọng của bạn trong suốt quá trình điều trị. Tuy hoạt động chậm nhưng acid azelaic có thể so sánh với một số phương pháp điều trị mụn khác dưới những tiêu chí sau:.
Tiêu chí | Acid azelaic | Benzoyl Peroxide & Tretinoin | Acid Alpha Hydroxy, Acid glycolic và Acid salicylic |
Tác dụng chính | Giảm mụn, làm dịu viêm | Hiệu quả tương đương acid azelaic | Dùng để tẩy da chết hóa học |
Hiệu quả điều trị mụn | Hiệu quả cao | Hiệu quả tương đương acid azelaic | Hiệu quả mạnh, nhanh hơn nhưng dễ kích ứng |
Khả năng gây kích ứng | Nhẹ nhàng, ít gây kích ứng hơn | Có thể gây kích ứng | Dễ gây kích ứng |
Thời gian tác dụng | Chậm, cần kiên trì sử dụng | Nhanh hơn | Nhanh hơn |
Khả năng peel da (thay da hóa học) | Không đủ mạnh để dùng trong thay da hóa học | Có thể dùng | Thường dùng |
Giá thành | Đắt hơn | Thường rẻ hơn acid azelaic | Dao động tùy loại |
Bảng so sánh acid azelaic với một số phương pháp điều trị mụn khác
5 Lưu ý khi sử dụng acid azelaic
Một số tác dụng phụ có thể gặp khi dùng acid azelaic
Bên cạnh những lợi ích, acid azelaic cũng có thể gây ra một tác dụng phụ không mong muốn khi sử dụng không đúng cách như:
- Cảm giác nóng rát, châm chích.
- Ngứa trên da.
- Da khô, bong tróc từng mảng.
- Phát ban, đỏ da hoặc viêm da tiếp xúc.
- Đau hoặc khó chịu tại vùng bôi thuốc.
Một số tác dụng phụ khác mạnh và nghiêm trọng hơn cần sự can thiệp của bác sĩ như:
- Da sần sùi.
- Đau nhức.
- Đỏ và sưng tấy, phù nề nghiêm trọng.
- Khó thở, phát ban, sưng cổ họng, lưỡi, môi.
Cảm giác nóng rát, châm chích là tác dụng phụ thường gặp khi sử dụng acid azelaic
Lưu ý khi dùng acid azelaic
Khi sử dụng acid azelaic, bạn nên lưu ý những điều sau đây:
- Không sử dụng acid azelaic cho trẻ em dưới 12 tuổi trừ khi bác sĩ yêu cầu và đưa ra hướng dẫn rõ ràng.
- Không có bất kỳ nghiên cứu nào về acid azelaic trong thời kỳ mang thai và cho con bú. Do đó, cần thảo luận với bác sĩ để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
- Bọt acid azelaic có thể bắt lửa, vì vậy bạn cần tránh xa lửa hoặc hút thuốc ngay sau khi sử dụng.
- Luôn tuân thủ sử dụng đúng liều lượng theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc hướng dẫn sử dụng, không tự ý tăng hoặc giảm liều lượng.
- Acid azelaic không có tác dụng ngay lập tức mà thường cần khoảng 1 - 2 tháng để đạt hiệu quả. Do đó, bạn cần kiên trì sử dụng đều đặn trong suốt thời gian điều trị.
- Tránh các sản phẩm như sữa rửa mặt làm sạch sâu hay có chứa cồn, các hóa chất tẩy rửa mạnh có thể gây kích ứng trong quá trình sử dụng.
- Tránh sử dụng acid azelaic dính vào mắt, mũi, miệng hoặc các vùng da nhạy cảm khác. Với làn da nhạy cảm, bắt đầu sử dụng với liều 1 lần/ngày hoặc ngừng sử dụng tạm thời đến khi tình trạng kích ứng giảm bớt.
- Thức ăn cay, đồ uống như cà phê và trà, rượu bia,... có thể được yêu cầu hạn chế trong quá trình sử dụng acid azelaic để tránh khiến da trông đỏ hoặc ửng đỏ.
Tránh sử dụng acid azelaic dính vào mắt, mũi, miệng hoặc các vùng da dễ bị kích ứng
Xem thêm:
- Công dụng, cách dùng của acid hyaluronic đối với sức khoẻ, làm đẹp
- Công dụng của vitamin B5 (Pantothenic) đối với da
- Hyaluronic Acid là gì? Công dụng của HA đối với làn da và sức khỏe
Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những thông tin về tác dụng của acid azelaic đối với làn da và các lưu ý khi sử dụng để mang lại hiệu quả tối ưu. Hãy chia sẻ bài viết này đến mọi người nếu bạn thấy hữu ích nhé!
Bạn đang xem bài viết Azelaic acid có tác dụng gì? Bí quyết làm đẹp cho làn da của bạn tại chuyên mục Khỏe của Gia Đình Mới, tạp chí chuyên ngành phổ biến kiến thức, kỹ năng sống nhằm xây dựng nếp sống gia đình văn minh, tiến bộ, vì bình đẳng giới. Tạp chí thuộc Viện Nghiên cứu Giới và Phát triển (Liên Hiệp Các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam), hoạt động theo giấy phép 292/GP-BTTTT. Bài viết cộng tác về các lĩnh vực phụ nữ, bình đẳng giới, sức khỏe, gia đình gửi về hòm thư: [email protected].