Mặc dù đã tồn tại khoảng 5.000 năm, nhưng gần đây bạn có thể đã nghe về chế độ ăn kiêng Ayurveda, một kế hoạch ăn uống có nguồn gốc từ y học cổ truyền Ấn Độ.
Điều đó có thể là do các nguyên lý của nó lặp lại rất nhiều lời khuyên hiện đại như hạn chế thực phẩm chế biến và để tâm hơn khi bạn ngồi ăn.
Ayurveda là y học cổ truyền của Ấn Độ và khía cạnh về chế độ ăn uống được lấy cảm hứng từ câu tục ngữ Ayurvedic này: "Khi chế độ ăn uống sai, thuốc không có tác dụng; khi chế độ ăn uống là chính xác, thuốc không cần thiết."
Larry Mangel, một học viên Ayurvedic được chứng nhận tại Shanti Yoga và Ayurveda ở Philadelphia, chia sẻ với LIVESTRONG.com rằng Ayruveda dựa trên niềm tin vào 3 dạng năng lượng, còn gọi là doshas.
Ba dosha đó là: Vata (Gió), Kapha (Nước) và Pitta (Lửa). Mỗi con người chúng ta là một thể đặc biệt, là sự kết hợp của 3 năng lượng này.
Mục đích của chế độ ăn kiêng Ayurveda là duy trì trạng thái ban đầu của một người và đưa cơ thể trở lại trạng thái tự nhiên nếu nó trở nên mất cân bằng. "Theo Ayurveda, ở trong trạng thái tự nhiên chúng ta sẽ thực sự khỏe mạnh", Mangel nói.
"Cách dễ nhất để đạt được nhu cầu ăn kiêng của một người là sử dụng vị giác", ông nói thêm, giải thích rằng Ayurveda gồm 6 vị: ngọt, mặn, chua, cay, đắng và chát.
Mỗi hương vị tương ứng với các loại thực phẩm khác nhau, có ảnh hưởng đến dosha của bạn.
Ví dụ: thực phẩm có vị ngọt làm giảm ảnh hưởng của Vata và Pitta nhưng làm tăng Kapha,...
Phong cách ăn uống Ayurveda bắt đầu bằng việc khám phá loại cơ thể tự nhiên của bạn, thường được thực hiện với sự giúp đỡ của một học viên Ayurveda.
Tuy nhiên, cũng có những câu hỏi có sẵn trực tuyến, chẳng hạn như bài kiểm tra loại cơ thể miễn phí này từ Trường học Joyful Belly của Ayurvedic Diet & Digestion.
Một khi bạn biết dosha của mình, có một số hướng dẫn cần ghi nhớ để sắp xếp việc ăn uống của bạn với Ayurveda.
Ở Ayurveda, ăn uống cho loại cơ thể của bạn có nghĩa là áp dụng quy tắc của các mặt đối lập. Ý tưởng là bạn muốn ăn các loại thực phẩm giữ cho các yếu tố của bạn cân bằng.
Chọn thực phẩm theo mùa được trồng tại địa phương.
Thiên nhiên cung cấp các loại thực phẩm tự nhiên cân bằng của mỗi mùa.
Nếu chúng ta ăn các loại thực phẩm địa phương nơi chúng ta đang sống, chúng ta có thể đảm bảo rằng đang nhận được chính xác những gì cần phải cân bằng và tránh bất kỳ tác dụng phụ của mùa.
Thư giãn đi đôi với tiêu hóa. Ayurveda khuyên chúng ta ăn chậm lại, thưởng thức đồ ăn và ăn một cách chánh niệm.
Khi chúng ta bị căng thẳng, tất cả máu của chúng ta được truyền từ đường tiêu hóa vào cơ bắp của cánh tay và chân.
Bằng cách ăn bữa ăn khi chúng ta thư giãn và tránh xa phiền nhiễu như máy tính, công việc,... chúng ta có thể đảm bảo rằng tất cả năng lượng và máu sẽ đến hệ thống tiêu hóa để giúp xử lý thức ăn.
Ayurveda không khuyến khích mọi người ăn khi tức giận hoặc buồn bã.
Cho phép nhiều thời gian giữa các bữa ăn
Điều quan trọng là sắp xếp các bữa ăn, để cho phép cơ thể bạn có thời gian tiêu hóa thích hợp.
Chế độ ăn kiêng Ayurveda khuyên rằng bữa ăn trước nên được tiêu hóa hoàn toàn trước khi ăn bữa ăn tiếp theo. Điều này đảm bảo tiêu hóa hợp lý và giúp tránh đầy hơi, ợ nóng hoặc nặng bụng.
Tránh ăn vặt giữa các bữa ăn
Bạn nên tránh ăn vặt giữa các bữa ăn, vì nó có thể làm gián đoạn quá trình tiêu hóa của bữa ăn trước và có thể dẫn đến ama.
Theo niềm tin của những người theo chế độ ăn Ayurveda, chất này là một trong những nguyên nhân gốc rễ của bệnh và có thể gây ợ chua, táo bón, tiêu chảy, khó tiêu và hấp thụ chất dinh dưỡng kém.
Nếu ama này đi ra ngoài hệ thống tiêu hóa, nó có thể gây ra một loạt các vấn đề khác như: mụn trứng cá, rối loạn da, đau khớp, sưng và viêm.
Nấu ăn thường xuyên hơn
Nấu ăn tại nhà đảm bảo một số điều: Bạn sẽ biết chính xác những gì bạn đang ăn và bạn sẽ có khả năng kiểm soát chất béo, muối và đường.
Mặt khác, khi chúng ta ăn ở nhà hàng, chúng ta không biết năng lượng được đưa vào thức ăn.
Tiêu thụ ít thực phẩm đóng gói và chế biến
Chắc chắn, thực phẩm đóng gói có thuận lợi của nó. Chúng thuận tiện và có vô số lựa chọn tốt cho sức khỏe . Tuy nhiên, phương pháp Ayurveda cho rằng bạn ăn càng gần nguồn càng tốt.
Hạn chế thực phẩm từ động vật
Ăn thực phẩm có nguồn gốc thực vật được khuyến khích, vì Ayurveda có nguồn gốc từ kinh yoga, khuyến khích không sát sinh. Tuy nhiên, đôi khi sẽ có ngoại lệ.
Các sản phẩm động vật đôi khi được khuyến nghị cho mục đích chữa bệnh cụ thể.
Ví dụ, khi một người bị mất cân bằng Vata, họ có thể trở nên suy kiệt và yếu đuối. Nếu tình trạng nghiêm trọng, nên ăn một ít thịt để giúp có được năng lượng trở lại.
Tránh đồ uống lạnh
Uống đồ uống lạnh có thể cản trở tiêu hóa. Niềm tin của người tuân theo chế độ Ayurveda là chúng làm giảm quá trình tiêu hóa, được gọi là agni.
Để tiêu hóa tốt nhất, bạn nên uống nó 15- 20 phút trước bữa ăn và vài phút sau khi ăn. Ngoài ra, nước ấm dễ hấp thụ hơn nhiều để hydrat hóa và làm sạch bạch huyết.
Mặc dù có nhiều liên kết giữa lợi ích sức khỏe với phương pháp Ayurveda trong việc ăn uống, bao gồm giảm cân, có rất ít bằng chứng khoa học để hỗ trợ cho những tuyên bố này.
Một nghiên cứu rất nhỏ, được công bố vào tháng 1 năm 2014 trên tạp chí Global Advances in Health and Medicine , cho thấy một chương trình điều chỉnh lối sống dựa trên Ayurveda và yoga có hiệu quả để kiểm soát cân nặng, nhưng chỉ có khoảng 10 cá nhân tham gia nghiên cứu.
Một thử nghiệm nhỏ khác, được công bố trên Tạp chí Rối loạn dinh dưỡng và bệnh chuyển hóa Rumani vào tháng 12 năm 2014, cho thấy ăn Ayurvedic kết hợp với hoạt động thể chất có thể giúp ngăn ngừa bệnh tiểu đường loại 2.
Tuy nhiên, hãy nhớ rằng nhiều chuyên gia dinh dưỡng không tin vào hiệu quả của chế độ ăn kiêng Ayurvedic. Vì dường như không có một lý do khoa học rõ ràng nào cho tiền đề cơ bản của việc ăn uống dựa trên loại năng lượng.
Và nếu mục tiêu chính của bạn là giảm cân, bạn sẽ được cảnh báo rằng Ayurveda có thể không phải là chế độ ăn kiêng phù hợp do các hướng dẫn khá phức tạp mà theo truyền thống.
Tuy nhiên, nếu bạn đang tìm kiếm một phương pháp để bảo vệ bạn khỏi bệnh mãn tính, chẳng hạn như bệnh tim thì nó có thể hữu ích.