Xiên bẩn mỗi ngày, teo ngay não bộ

Tại hội thảo quốc tế Dinh dưỡng người Việt lần II với chủ đề Dinh dưỡng học đường do Viện Dinh dưỡng Quốc gia phối hợp với Hiệp hội Dinh dưỡng Nhật Bản và sự đồng hành của Tập đoàn TH, Viện Dinh dưỡng TH, PGS.TS Nguyễn Phương Mai - chuyên gia về khoa học não bộ ứng dụng cho biết, một chế độ dinh dưỡng không hợp lý, uống quá nhiều nước ngọt có ga, ăn xiên bẩn, ăn đồ ăn nhanh... không chỉ ảnh hưởng thể lực mà còn ảnh hưởng trí lực của trẻ.

PGS Phương Mai đã chỉ ra rằng đường ruột – một hệ thống chứa tới 100 triệu nơ-ron thần kinh – đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất serotonin, hormone quan trọng điều chỉnh cảm xúc. Việc duy trì sức khỏe đường ruột thông qua chế độ ăn uống lành mạnh không chỉ tác động đến hệ tiêu hóa mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ và cảm xúc của trẻ.

Vị chuyên gia này cảnh báo, việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chế biến sẵn, nhiều đường và chất béo có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến não bộ, làm suy giảm khả năng học tập và gây ra các vấn đề về cảm xúc như căng thẳng, trầm cảm. Đồng thời bà nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng chế độ ăn uống cân đối, giàu chất xơ và dưỡng chất để hỗ trợ sự phát triển toàn diện của trẻ.

Theo bà Phương Mai, đã có nhiều nghiên cứu của các nhà khoa học chỉ ra rằng, thực phẩm có hại làm suy giảm hoặc biến đổi một cách tiêu cực quá trình sản xuất các chất dẫn truyền thần kinh và song hành cùng nguy cơ gia tăng sự lo âu, lo lắng và trầm cảm.

Bên cạnh đó, chế độ dinh dưỡng cũng ảnh hưởng đáng kể đến quá trình học tập, khả năng ghi nhớ và các chức năng nhận thức khác. Thức ăn khi nạp vào cơ thể không chỉ là nguồn dinh dưỡng để nuôi sống cơ thể mà còn là năng lượng cho não bộ hoạt động. 

"Đã có nghiên cứu xác định trẻ em ăn uống nhiều thực phẩm bẩn, không lành mạnh, khả năng giải toán giảm đến 20%. Các nhà khoa học trên thế giới cũng đã tiến hành so sánh các bé béo phì, ăn nhiều đồ ăn nhanh, thiếu lành mạnh điểm số đi xuống so với các bé cân nặng bình thường. Vấn đề này ở Việt Nam ứng với câu 'xiên bẩn mỗi ngày, teo ngay bộ não'. Theo tôi, giải pháp của vấn đề này là giáo dục dinh dưỡng cho trẻ ngay từ trường học, nên dạy trẻ từ bé về thức ăn, về lối sống lành mạnh, để trẻ biết rằng ăn cái gì thì tốt cho sức khỏe và ăn cái gì sẽ gây hại" - bà Phương Mai nói.

Khi một thói quen ăn uống không lành mạnh đã được thiết lập, một vòng lặp tồi tệ bắt đầu xuất hiện và hoạt động giống như một “cơn nghiện”. Trẻ em thừa cân/béo phì có thể gặp khó khăn gấp nhiều lần các bạn khác trong việc thoát khỏi vòng xoáy này. Điều này tức là việc thừa cân và béo phì khiến cho sự kháng cự trước thực phẩm có hại trở nên khó khăn hơn. Chế độ ăn uống này lại tiếp tục làm suy yếu khả năng kiểm soát, mài mòn khả năng kiên nhẫn khi trẻ chuyển sang độ tuổi thanh thiếu niên. Sự thừa cân ở tuổi nhỏ thường đi theo suốt đến tuổi trưởng thành.

Chia sẻ về giải pháp khắc phục tình trạng thừa cân béo phì, nghiện thực phẩn bẩn của trẻ em, PGS Phương Mai cho rằng, học sinh thường dành phần lớn thời gian sinh hoạt và học tập tại trường. Điều này khiến trường học trở thành một môi trường lý tưởng để giải quyết những vấn đề sức khỏe đại chúng ở quy mô lớn. Một bữa ăn học đường cân bằng sẽ cung cấp chất dinh dưỡng thiết yếu nhằm hỗ trợ sự phát triển thể chất, hiệu suất học tập và ổn định tâm lý cho trẻ.