Tỷ lệ vô sinh, hiếm muộn gia tăng tại Việt Nam, nhiều cặp vợ chồng cần được hỗ trợ tiếp cận y tế kịp thời

Những áp lực về tài chính và trở ngại tâm lý

Theo Thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ vô sinh cao trên thế giới, trong đó 50% số ca mắc ở độ tuổi dưới 30. Cứ 100 người trong độ tuổi sinh sản, thì có đến 7-8 người đang phải đối mặt với tình trạng vô sinh hiếm muộn. Tuy nhiên thực tế cho thấy không phải ai cũng có điều kiện kinh tế để bước chân vào hành trình điều trị - một hành trình vừa dài lại vừa tốn kém chi phí. 

Một chu kỳ thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) có chi phí từ 70 đến 100 triệu đồng, chưa kể chi phí xét nghiệm, chi phí thuốc và các can thiệp kỹ thuật khác. Các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản chưa nằm trong danh mục Bảo hiểm Y tế, điều này đồng nghĩa với việc phần lớn các cặp đôi phải hoàn toàn tự chi trả.

"Vợ chồng tôi đã uống rất nhiều thang thuốc bắc, thuốc nam nhưng vẫn không thể có con, mong ngóng mãi chúng tôi đi khám thì bác sĩ cho biết tôi bị vô sinh nam, buộc phải thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm IVF. Lúc đấy tôi nghĩ, với đồng lương công nhân ít ỏi thì lấy đâu ra số tiền hàng trăm triệu để làm IVF? Tiền trọ vẫn phải đóng, còn tiền ăn thì vô cùng tiết kiệm. Thậm chí, chúng tôi còn tranh thủ xin suất ăn được cấp miễn phí ở nơi làm việc để dành tiền chữa trị", anh Phùng Văn Ba (1991, người dân tộc Mường, tỉnh Phú Thọ) nhớ lại những áp lực kinh tế mà hai vợ chồng phải đối mặt khi biết mình bị vô sinh hiếm muộn. 

Câu chuyện của vợ chồng anh Phùng Văn Ba chỉ là một ví dụ nhỏ trong hơn 1 triệu cặp vợ chồng vô sinh hiếm muộn ở nước ta. 

Kết hôn từ năm 2016, anh Phùng Văn Ba (người dân tộc Mường) và chị H Dla Buôn Ya (người dân tộc Ê Đê) đặt trọn niềm tin vào một tương lai tươi sáng, nơi có tiếng cười trẻ thơ vang trong ngôi nhà nhỏ. Năm này qua năm khác, niềm mong mỏi con yêu vẫn chưa thành hiện thực. Không lâu sau đó, họ cùng nhau đi khám và được bác sĩ kết luận nguyên nhân chậm con là do người chồng bị vô sinh nam. Giây phút đó, mọi thứ như sụp đổ trước mắt người đàn ông với những áp lực vô hình. 

Trong khi anh Ba chìm trong nỗi mặc cảm không thể làm tròn trách nhiệm của người con trai duy nhất gánh trên vai áp lực sinh con để "nối dõi tông đường" thì chị H Dla Buôn Ya cũng phải gồng mình chống chọi với những lời nói gièm pha, ác ý từ những người xung quanh. Đã có lúc anh chị nghĩ đến chuyện buông tay, để mỗi người đi tìm hạnh phúc mới. Nhưng rồi chính tình yêu và sự thấu hiểu từ gia đình chồng – đặc biệt là bố mẹ chồng – đã giúp chị vượt qua. Bố mẹ chồng hiểu được nguyên nhân từ con trai và càng thương con dâu hơn, luôn động viên con vững vàng tâm lý. 

Uống thuốc một thời gian dài vẫn không có tiến triển, anh Ba được bác sĩ chỉ định can thiệp hỗ trợ sinh sản IVF. Thời điểm đấy đối với anh chị chi phí điều trị quá lớn so với khả năng tài chính nên họ đành gác lại mong muốn tìm con.

Phép màu đến từ sự đồng hành đúng lúc từ nơi “ươm mầm hạnh phúc”

Năm 2022, trong một lần tìm hiểu thông tin, anh Ba biết đến chương trình “Tuần Lễ Vàng – Ươm mầm hạnh phúc" của Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội, nơi nhiều cặp vợ chồng hiếm muộn đã đón được con yêu thành công nhờ những chương trình hỗ trợ miễn phí. 

“Sau khi thăm khám, bác sĩ ở đây khẳng định 90% - 95% là em có tinh trùng nhưng tắc ống dẫn tinh. Bác sĩ cũng hướng dẫn em làm hồ sơ xét duyệt chương trình miễn phí 100% chi phí thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm dành cho gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Lúc đó, vợ chồng em vui lắm, như vớ được chiếc phao cứu sinh”- anh Ba chia sẻ.

Và rồi điều kỳ diệu đã đến thật. Anh chị là một trong những gia đình được hỗ trợ 100% chi phí thực hiện IVF, cùng toàn bộ chi phí thăm khám, điều trị tại bệnh viện. Một cánh cửa mới đã mở ra, đưa họ tiến gần hơn tới giấc mơ được làm cha, làm mẹ.

Sau khi nhận được gói hỗ trợ miễn phí 100% chi phí thực hiện IVF của chương trình Tuần Lễ Vàng - Ươm mầm hạnh phúc năm 2022, vợ chồng anh Ba chị Ya chính thức bước vào hành trình tìm con. Tháng 10/2022, chị Ya bước vào quá trình chuyển phôi với bao hy vọng mà hai vợ chồng mong mỏi trong suốt hành trình dài. Và rồi, may mắn đã thực sự mỉm cười với vợ chồng anh chị. Sau chuyển phôi 14 ngày, bác sĩ thông báo đã đậu thai thành công. Một tuần sau đó, những hình ảnh siêu âm đầu tiên cho thấy hai sinh linh bé nhỏ đang dần hình thành trong cơ thể chị Ya. 

Quá trình mang thai trải qua nhiều khó khăn vì ốm nghén, nhưng chị Ya luôn có sự quan tâm, đồng hành ấm áp từ đội ngũ bác sĩ, nhân viên Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội. Để rồi vào tháng 6/2023, hai thiên thần nhỏ của gia đình anh chị đã chào đời khỏe mạnh. Hành trình tìm con chính thức khép lại bằng những tiếng khóc đầu đời đầy xúc động – như một bản giao hưởng của tình yêu, sự kiên trì và lòng biết ơn mà vợ chồng anh Phùng Văn Ba và chị H Dla Buôn Ya gửi tới Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội.

“Em vô cùng cảm ơn các bác sĩ đã cho vợ chồng em có cơ hội làm thụ tinh ống nghiệm thành công, nếu không có gói hỗ trợ này thì không biết khi nào gia đình em mới được đón các con yêu về với mình”, chị Ya xúc động chia sẻ.

ThS.BS Lê Thị Thu Hiền (Giám đốc chuyên môn, Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội) cho biết: “Thực tế thăm khám chúng tôi nhận thấy những áp lực tài chính, tâm lý e ngại và thiếu kiến thức về sức khỏe sinh sản khiến nhiều cặp vợ chồng trì hoãn việc thăm khám, bỏ lỡ giai đoạn vàng trong điều trị vô sinh hiếm muộn. Chính vì vậy, từ năm 2015 đến nay chúng tôi tổ chức chương trình Tuần Lễ Vàng - Ươm mầm hạnh phúc với nhiều ưu đãi thăm khám, để người dân có thể tiếp được kỹ thuật y tế hiện đại, biết được nguyên nhân hiếm muộn, từ đó điều trị kịp thời và tiến gần hơn đến ước mơ làm cha, làm mẹ”.

Bác sĩ Hiền cho biết thêm, Chương trình Tuần Lễ Vàng năm 2025, ngoài trao tặng 10 gói hỗ trợ miễn phí 100% chi phí thực hiện Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), bệnh viện còn trao tặng miễn phí 20 gói xét nghiệm phôi bệnh lý đơn gen cùng 10 gói miễn phí phẫu thuật vi phẫu tinh hoàn tìm tinh trùng (Micro TESE), tất cả thông qua hình thức xét duyệt hồ sơ; miễn phí khám tư vấn, siêu âm, chụp tử cung vòi trứng, giảm 20% chi phí thực hiện xét nghiệm cận lâm sàng, tặng phiếu hỗ trợ 5 triệu đồng khi thực hiện IVF. Ngoài ra, bệnh viện còn quyết định giảm 50% chi phí thực hiện kỹ thuật Thụ tinh trong ống nghiệm bao gồm (chọc trứng, tạo phôi, nuôi phôi đến ngày 3) cho các cặp vợ chồng đã từng thực hiện IVF thất bại.

"Đây là mục tiêu của chúng tôi trong việc đồng hành lâu dài cùng cộng đồng hiếm muộn, không chỉ giúp các gia đình “có con” mà còn “có con khỏe mạnh" - Bác sĩ Hiền nhấn mạnh.

Từ ngày 12/05/2025 - 25/05/2025, Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội tổ chức chương trình “Tuần Lễ Vàng - Ươm mầm hạnh phúc 2025” với chủ đề “Cơ hội vàng cho giấc mơ tìm con yêu”. Theo đó, Bệnh viện miễn phí khám tư vấn, siêu âm, xét nghiệm tinh dịch đồ, chụp tử cung - vòi trứng; giảm 20% chi phí xét nghiệm cận lâm sàng; tặng phiếu hỗ trợ 5 triệu đồng khi thực hiện Thụ tinh trong ống nghiệm. Đặc biệt giảm 50% chi phí kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm (chọc trứng, tạo phôi, nuôi phôi đến ngày 3), áp dụng cho cặp vợ chồng đã từng thực hiện IVF nhưng thất bại (đã hết phôi và chưa có con trong chu kỳ IVF gần nhất).

10 cặp vợ chồng có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn trên cả nước sẽ được miễn phí 100% chi phí thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) thông qua hình thức xét duyệt hồ sơ. Thời gian nhận hồ sơ xét duyệt từ 25/04/2025 - 25/05/205.