Trào lưu nuôi “đồ vô tri”: Khi cục đá, kem đánh răng trở thành thú cưng của Gen Z

Các nền tảng mạng xã hội và diễn đàn trực tuyến tại Trung Quốc đang chứng kiến sự lan truyền nhanh chóng của trào lưu độc đáo này.

Nhiều người trẻ chia sẻ hình ảnh và câu chuyện về việc “nuôi” những vật vô tri từ đá cuội, hạt xoài, giấy carton, bột lên men... cho đến kem đánh răng, kèm theo những hành động chăm sóc như đặt tên, tổ chức sinh nhật, hoặc tạo dựng các mối quan hệ tưởng tượng với chúng.

Những “thú cưng” đặc biệt

Đá cuội: Nhiều người trang điểm, đặt tên và tổ chức sinh nhật cho những viên đá, coi chúng như bạn đồng hành. Trên nền tảng thương mại điện tử Taobao, một cửa hàng “đá cưng” đã bán hơn 1000 viên.

Hạt xoài khô: Còn được gọi là “chó xoài”, những hạt xoài khô được chải chuốt và chăm sóc như thú cưng. Người nuôi thường chải lông, nhuộm màu và tạo kiểu cho hạt xoài, biến chúng thành những “chú chó” độc đáo. 

Thú giấy: Một số người tạo ra “chó giấy” từ các hộp giấy cũ, trang trí và chăm sóc chúng như thú cưng thực sự. Những “chú chó” này không cần ăn uống hay chăm sóc đặc biệt, phù hợp với lối sống bận rộn.

Kem đánh răng: Celeste Shao, 23 tuổi, ở tỉnh Giang Tô, nổi tiếng trên mạng khi “nuôi” một cục kem đánh răng màu xanh. Bài đăng trên mạng xã hội về cách chăm sóc “thú cưng” này thu hút hơn 95.000 lượt thích.

“Nó cần tưới nước thường xuyên để không bị khô, thậm chí có thể 'lướt sóng' để duy trì độ ẩm dù sẽ giảm tuổi thọ”, Shao chia sẻ. Cô cũng cho biết do bận rộn, không đủ sức nuôi động vật nên chọn “thú cưng” không có nhận thức hay cảm xúc này để có niềm vui chăm sóc.

“Thú cưng men vi sinh” cũng xuất hiện trên mạng xã hội Trung Quốc, được người dùng đặt tên trìu mến như “Bé Men”, “Bé Bọt” cùng hướng dẫn nuôi từ bột, nước. Xiao Xiao, người làm bánh tại Thâm Quyến, tích cực ghi lại hành trình nuôi men chua trên Xiaohongshu.

Cô nói vui khi thấy những cục bột lớn lên mỗi ngày, không cần phải dọn dẹp, hay dắt đi dạo. Việc giữ men sống cũng mang lại giá trị cảm xúc và cảm giác trách nhiệm.

Các chuyên gia tâm lý cho rằng trào lưu này phản ánh nhu cầu tìm kiếm sự kết nối và giảm căng thẳng trong cuộc sống hiện đại. Tiến sĩ Qi Jing, Phó trưởng khoa Tâm lý lâm sàng tại Bệnh viện Nhân dân số 2 Hồ Nam, cho biết những “thú cưng tĩnh” này mang lại lối thoát cảm xúc cho người trẻ đối mặt với áp lực và cô đơn, đồng thời tạo cảm giác trách nhiệm và kết nối mà không đòi hỏi quá nhiều công sức.

Ngoài ra, việc chăm sóc những vật vô tri cũng giúp tiết kiệm chi phí và thời gian so với nuôi thú cưng thật, điều này đặc biệt quan trọng đối với những người trẻ có thu nhập hạn chế hoặc lịch trình bận rộn.

“Hiện tượng sử dụng đá làm đồ để chơi và tạo ra sự phụ thuộc về mặt cảm xúc đã tồn tại từ thời cổ đại. Ví dụ, người xưa thích sưu tầm những viên đá lạ và làm những con dấu bằng đá”, Wan Zhe, giáo sư và nhà kinh tế tại Đại học Sư phạm Bắc Kinh chia sẻ với China News.

Theo quan điểm của Wan Zhe, so với các loài vật nuôi như chó, mèo thì đá vô tri vô giác, hình dạng ban đầu của chúng rất đơn giản, nên có nhiều không gian cho trí tưởng tượng trong quá trình con người nhân hóa chúng. 

Việc “nuôi đồ vô tri” không chỉ là một trào lưu kỳ lạ mà còn là biểu hiện của nhu cầu tìm kiếm sự an ủi và kết nối trong một xã hội ngày càng hiện đại và áp lực. Việc này có thể cũng đang phản ánh một xu hướng xã hội nơi nhiều người trẻ đang trì hoãn hoặc từ chối hôn nhân và sinh con. 

Tác động tâm lý và xã hội

Nhìn chung thì trào lưu “nuôi đồ vô tri” tuy mang lại sự mới mẻ và an ủi tâm lý tức thì cho giới trẻ, nhưng ẩn chứa nhiều hệ lụy đáng lưu ý từ khía cạnh tâm lý.

Mặc dù người nuôi có thể cảm thấy được “lắng nghe” và giảm bớt cô đơn nhưng động lực chủ yếu vẫn là sự tò mò và nhu cầu tìm kiếm trải nghiệm cá nhân hóa. Sự tương tác đơn hướng với “đồ vô tri” đẩy người nuôi vào trạng thái “lệ thuộc tưởng tượng”, khó chuyển sang các mối quan hệ xã hội thực tế.

Thêm vào đó là tính chất một chiều của mối quan hệ này có nguy cơ khiến họ nhanh chán, dễ nảy sinh tâm lý “thích thì nuôi, chán thì bỏ” do thiếu ràng buộc sinh học và trách nhiệm thực sự. Người trẻ có thể dễ bị cuốn theo trào lưu mà quên đi giá trị lâu dài, dẫn đến đến thói quen vứt bỏ khi không còn hứng thú.

Suy cho cùng thì việc nuôi bất cứ thú cưng nào, dù là hữu tri hay vô tri, đều nên bắt nguồn từ tôn trọng và trách nhiệm, chứ không chỉ là trào lưu thoáng qua.