1. Chức năng của đại tràng
Đại tràng là phần cuối cùng của ống tiêu hóa trong cơ thể. Nó có nhiệm vụ tiết ra chất nhầy giúp phân di chuyển dễ dàng. Ngoài ra, đại tràng còn có tác dụng hấp thu nước và chất dinh dưỡng mà ruột non chưa hấp thu hết.
Chức năng quan trọng nhất của đại tràng là sử dụng một số chất như vitamin B12, C và cholin để làm chất dinh dưỡng đồng thời tổng hợp một số dưỡng cần thiết khác cho cơ thể như vitamin B, B1, B6, K, axit folic…
2. Viêm đại tràng
Chính vì tiếp xúc với các chất cặn bã nên đại tràng có nguy cơ bị viêm nhiễm rất cao.
Viêm đại tràng là quá trình viêm nhiễm gây tổn thương khu trú hoặc lan tỏa ở niêm mạc đại tràng với các mức độ khác nhau, nhẹ thì niêm mạc kém bền vững và dễ chảy máu, nặng thì xuất hiện các vết loét, sung huyết và xuất huyết.
Người bệnh viêm đại tràng nếu không điều trị sớm sẽ làm lớp niêm mạc đại tràng ngày càng tổn thương, lâu dần thành viêm đại tràng mãn tính, ác tính và nhiều căn bệnh nguy hiểm khác nguy hiểm.
3. Nguyên nhân gây ra hiện tượng viêm đại tràng
Viêm đại tràng có 2 loại là viêm đại tràng cấp tính và viêm đại tràng mãn tính
- Nguyên nhân của viêm đại tràng cấp tính là:
+ Do ngộ độc thức ăn, dị ứng thức ăn
+ Do ăn phải thức ăn bị nhiễm vi sinh vật gây bệnh như lỵ amip, giun đũa, giun tóc, nhiễm vi khuẩn, siêu vi, nấm+Do bệnh tự miễn
+ Do căng thẳng, táo bón kéo dài, khó tiêu, dùng thuốc kháng sinh kéo dài gây loạn khuẩn ruột
- Nguyên nhân của viêm đại tràng mãn tính
Viêm đại tràng mãn tính có 2 nhóm là viêm đại tràng mãn tính có nguyên nhân và không rõ nguyên nhân.
Viêm đại tràng mãn tính có nguyên nhân xuất hiện sau khi người bệnh bị viêm đại tràng cấp tính có nhiễm trùng, ký sinh trùng, nấm, nhiễm độc nhưng không điều trị dứt điểm.
4. Triệu chứng của viêm đại tràng
Theo bệnh viện Vinmec, tùy theo từng loại viêm đại tràng mà triệu chứng của bệnh có khác nhau.
- Triệu chứng viêm đại tràng cấp
Trong viêm đại tràng cấp, tùy theo tác nhân gây bệnh mà có các biểu hiện tương ứng:
• Viêm đại tràng cấp tính do lỵ amip: đau bụng quặn từng cơn, buồn đại tiện liên tục, nhưng mỗi lần đi tiêu chỉ có một ít phân, có máu và chất nhầy kèm theo phân.
• Viêm đại tràng cấp do lỵ trực khuẩn: sốt, đau bụng, đi ngoài phân lỏng có máu, trong một ngày đêm đi nhiều lần phân lẫn máu, phân có màu như máu cá. Đặc biệt, nếu do Shigella shiga, số lần đi tiêu không thể đếm được (phân chảy ra theo đường hậu môn, không thành khuôn), mất nước và chất điện giải nhiều rất dễ gây trụy tim mạch.
• Viêm đại tràng cấp do các nguyên nhân khác: triệu chứng đau bụng là chủ yếu, đau thắt bụng dưới, đau từng đoạn hoặc đau dọc theo khung đại tràng, đau do co thắt đại tràng, có khi gây cứng bụng, tiêu chảy xảy ra đột ngột, phân toàn nước (có thể có máu, nhầy), người mệt mỏi, gầy sút nhanh.
2. Triệu chứng viêm đại tràng mãn tính
Tùy theo các triệu chứng phối hợp với nhau mà chia ra các thể bệnh sau:
• Thể tiêu lỏng và đau bụng: người bệnh thấy đau bụng từng lúc, buồn đại tiện, đi tiêu xong thì mới hết đau, mỗi ngày đi tiêu 3- 4 lần, thường vào buổi sáng lúc ngủ dậy và sau khi ăn xong, ít đi vào buổi chiều, yên ổn về đêm.
Phân lần đầu có thể đặc nhưng không thành khuôn, những lần sau phân lỏng, nhầy, đa số trường hợp là phân nát hay phân sống.Trước mỗi lần đi tiêu có đau bụng, thường đau dọc khung đại tràng nhưng thường ở hố chậu bên trái hoặc bên phải và sau khi đi tiêu được thì hết đau bụng và dễ chịu.
• Thể táo bón và đau bụng: người bệnh bị táo bón, phân khô, ít và cứng, đau bụng, thường gặp ở người lớn tuổi và nữ giới.
• Thể táo bón và tiêu lỏng xen kẽ nhau từng đợt: từng đợt táo bón tiếp với một đợt tiêu lỏng, diễn biến nhiều năm nhưng thể trạng người bệnh cũng như sinh hoạt vẫn bình thường, bụng thường đầy hơi.
5. Thực phẩm đại kỵ với người viêm đại tràng
Các nhà nghiên cứu đều đồng ý rằng, một số loại thức ăn nhất định có thể khiến bệnh viêm đại tràng trở nên tồi tệ hơn.
1. Caffein
Hiện chưa có nhiều dữ liệu về việc caffein có ảnh hưởng tới bệnh viêm đại tràng. Tuy nhiên, một nghiên cứu năm 2013 của các nhà khoa học tới từ Khoa Tiêu hóa và Gan mật, Bệnh viện Đại học Zurich, Raemisstrasse, Zurich, Thụy Sĩ ít nhiều chứng minh được tác hại của caffein với người viêm đại tràng. Theo đó, trong số 442 người tham gia nghiên cứu bị bệnh viêm đại tràng, có tới 20% số đó cho biết caffein khiến tình trạng viêm đại tràng của họ tồi tệ hơn.
Caffein tìm được trong cà phê, trà, soda và sô cô la. Người bị viêm đại tràng cần cẩn trọng với những loại thực phẩm này.
2. Sản phẩm từ sữa
Theo Healthline, những người bị viêm đại tràng thường khó chịu khi ăn các sản phẩm từ sữa. Nếu bạn cho rằng sản phẩm từ sữa gây ra những triệu chứng viêm đại tràng ở bạn, hãy từ bỏ chúng trong vòng ít nhất 4 tuần.
Sản phẩm từ sữa gồm có bơ, sữa, sữa chua, pho mát.
3. Thực phẩm nhiều chất xơ
Những thực phẩm nhiều chất xơ như đậu, hoa quả, ngũ cốc nguyên hạt, quả mọng, đỗ và cây họ đậu, rau…đều rất khó tiêu hóa và vì thế có thể gây ra những cơn co thắt, khiến bụng đầy hơi và đau bụng.
4. Các loại hạt
Các loại hạt (hạt vừng, hạt thông, hạt hướng dương, hạt bí…) thường chứa chất xơ không tan, gây ra hiện tượng đầy bụng, buồn nôn, và các triệu chứng dị ứng khác.
5. Rượu và các loại nước uống có gas
Một số loại nước uống có gas như soda, bia… có thể gây dị ứng đường tiêu hóa và gây ra hiện tượng chướng khí. Nhiều loại nước uống có ga có chứa đường, cafein hoặc các chất tạo ngọt nhân tạo cũng dễ gây ra hiện tượng chướng bụng, nôn và đầy hơi.
6. Thực phẩm có chứa sulfur và sulfite
Khoáng chất này gây ra tình trạng tạo ra quá nhiều gas trong bụng, khiến tình trạng viêm đại tràng thêm tồi tệ. Hãy nhớ tránh xa các loại thức ăn như bia, rượu, hạnh nhân, giấm, đậu nành, bánh mì, bơ lạc, và một vài loại thịt chế biến khác.
7. Thực phẩm chứa đường fructose
Đường fructose thường không được hấp thụ, gây ra tình trạng đau bụng, đầy hơi và nôn. Nếu bị viêm đại tràng, hãy kiểm tra trên nhãn của các loại siro ngô, nước ép hoa quả, mật ong.. xem có hàm lượng fructose cao không rồi hãy dùng bạn nhé!
8. Thực phẩm cay
Những người bị viêm đại tràng khi ăn cay dễ bị đau bụng hoặc khiến tình trạng viêm tồi tệ hơn.
9. Thực phẩm chứa gluten
Những thực phẩm chứa gluten như bột mì, lúa mạch đen hoặc lúa mạch có thể khiến người bị viêm đại tràng xuất hiện các triệu chứng như đau bụng, buồn nôn, đầy hơi…
Hãy cẩn trọng với các loại thực phẩm bạn ăn vào để tránh gặp phải những triệu chứng khó chịu của bệnh viêm đại tràng nhé!
