Thấy con có một trong những dấu hiệu này cha mẹ cần đưa con đi khám tai ngay

Dấu hiệu cảnh báo trẻ nghe kém

Theo ThS.BS Nguyễn Chí Hiểu, khoa Tai Mũi Họng, BV Bạch Mai, có nhiều nguyên nhân dẫn đến trẻ bị nghe kém. Nhiều trẻ khi sinh ra đã xuất hiện tình trạng nghe kém mà nguyên nhân có thể do di truyền; do dị dạng bẩm sinh tai ngoài, tai giữa và tai trong; hoặc cũng có trẻ bị nghe kém do người mẹ trong quá trình mang thai bị nhiễm trùng (rubella, giang mai), nhiễm độc do phải dùng một số loại thuốc (kháng sinh aminoglycosides, lợi tiểu, điều trị sốt rét, …); trẻ bị ngạt trong quá trình chuyển dạ, trẻ đẻ non, thiếu cân.

Bên cạnh đó, cũng có trẻ nghe kém do mắc phải, xuất hiện trong quá trình trẻ phát triển. Nguyên nhân có thể do trẻ bị nhiễm trùng vì viêm tai giữa, viêm màng não, viêm do virus sởi, thủy đậu, quai bị...; trẻ bị nhiễm độc, đặc biệt là các kháng sinh aminoglycoside như gentamycin, tobramycin; hoặc trẻ bị chấn thương vùng đầu, tai dẫn đến tổn thương tai, dây thần kinh thính giác và não.

Ngoài ra, tiếng ồn từ âm thanh có cường độ trên 115 dB có thể gây điếc hoặc nghe kém cho trẻ em dù chỉ tiếp xúc 1 lần trong thời gian từ 3 đến 15 phút.

Để phát hiện sớm tình trạng nghe kém ở trẻ, bác sĩ Hiểu khuyến cáo cha mẹ cần chú ý đến những dấu hiệu như sau:

- Với trẻ dưới 6 tháng tuổi thường có các dấu hiệu:

+ Không cử động, khóc hay phản ứng với tiếng động lớn.

+ Không quay đầu theo hướng có giọng nói.

+ Không bị đánh thức dậy bởi âm thanh lớn.

- Trẻ từ 6 tới 12 tháng tuổi thường có các dấu hiệu:

+ Không có phản ứng gì trước tiếng nói của người thân.

+ Không bập bẹ hay ậm ừ.

+ Không hiểu một số từ đơn giản như “chào” hay “vỗ tay” ở 12 tháng.

+ Không có phản ứng như quay đầu về phía phát ra âm thanh.

+ Không có phản ứng khi nghe gọi tên mình.

- Trẻ từ 12 tới 18 tháng tuổi có các dấu hiệu:

+ Không quay chính xác về hướng có tiếng gọi mình.

+ Không phản ứng với các âm thanh.

+ Không bắt đầu bằng việc bắt chước và sử dụng các từ đơn giản như “ba”, “bà”…

+ Không nghe được tivi ở mức âm lượng bình thường.

- Trẻ 2-3 tuổi thường có dấu hiệu:

+ Không thể làm theo yêu cầu bằng lời nói mà thiếu gợi ý bằng hình ảnh, hành động.

+ Không thể nhắc lại các cụm từ đơn giản.

+ Không thể định hướng được nơi phát ra âm thanh.

+ Không hiểu và không sử dụng được những từ đơn như: đi, con, to, lớn…

- Trẻ 4 - 5 tuổi thường có dấu hiệu:

+ Không thể kể ra một vài việc chúng làm gần đây.

+ Không thể thực hiện được một cuộc trò chuyện đơn giản.

+ Trẻ nói những câu rất khó hiểu.

- Lứa tuổi đến trường sẽ có dấu hiệu:

+ Thiếu tập trung, hay lơ là, học lực giảm sút.

+ Thu mình lại với các giao tiếp bên ngoài và biểu hiện “những hành động phản kháng” mạnh mẽ vì nghe kém nên liên tục bị hiểu nhầm.

Nếu cha mẹ thấy con em mình có một trong những biểu hiện trên, hãy đưa con đi khám bệnh ở các cơ sở y tế có chuyên khoa tai mũi họng càng sớm càng tốt. Thời điểm “vàng” để can thiệp giúp trẻ nghe kém có thể nghe tốt hơn và phát triển ngôn ngữ bình thường là trước 24 tháng tuổi.

Trẻ nghe kém cần phải làm gì?

Bác sĩ Hiểu khuyến cáo, trẻ bị nghe kém cần được điều trị sớm, phối hợp nhiều chuyên khoa như Tai Mũi Họng, Thính học, Nhi, Phục hồi chức năng, đồng thời có sự tham gia tích cực của gia đình, nhà trường và của toàn xã hội.

Hiện nay, điều trị nghe kém cho trẻ gồm những biện pháp sau:

- Phẫu thuật: đặt ống thông khí tai giữa, tạo hình tai ngoài, tai giữa, chỉnh hình chuỗi xương con dị dạng, cấy máy trợ thính đường xương, cấy ốc tai điện tử, cấy điện cực thính giác thân não.

- Trợ thính: đeo máy trợ thính đường khí, đường xương.

- Ngôn ngữ trị liệu: dạy nói, kí hiệu bằng động tác, …

Để phòng ngừa nghe kém ở trẻ, đồng thời phát hiện và điều trị sớm cho trẻ, bác sĩ khuyên:

- Tiêm chủng đầy đủ cho phụ nữ trước khi mang thai. Luôn hỏi ý kiến bác sĩ khi cần dùng thuốc trong quá trình mang thai.

- Sàng lọc nghe kém cho trẻ ngay từ khi mới sinh.

- Phát hiện và điều trị triệt để các nhiễm trùng ở vùng tai mũi họng của trẻ.

- Tránh tiếng ồn lớn, bảo vệ vùng đầu.

- Xét nghiệm và tư vấn di truyền nếu trong gia đình có người bị nghe kém khi còn trẻ.

- Khám chuyên khoa Tai Mũi Họng càng sớm càng tốt khi nghi ngờ trẻ bị nghe kém.