Những bài thuốc dân gian phòng chống bệnh sởi hiệu quả và dễ làm nhất

Mặc dù tỷ lệ tiêm chủng trên địa bàn Hà Nội luôn đạt trên 95%, nhưng thống kê trong 5 năm trở lại đây, số trẻ trên địa bàn Hà Nội chưa được tiêm vắc-xin sởi là trên 32.630 trẻ.

Đây là một trong những nguyên nhân làm tăng nguy cơ mắc bệnh sởi và dễ thành dịch lớn nếu không kiểm soát tốt.

Bệnh sởi dù không phải bệnh nặng nhưng lại có biến chứng rất nguy hiểm như viêm phổi, viêm tai giữa, tiêu chảy, thậm chí có thể viêm não dễ dẫn đến tử vong.

Trước nguy cơ dịch sởi có thể bùng phát trở lại và lan rộng thành dịch lớn, các chuyên gia y tế khuyến cáo người dân cần có ý thức trong việc phòng ngừa bệnh, đặc biệt là tuân thủ việc tiêm vắc-xin phòng bệnh.

Ngoài việc tiêm vắc-xin phòng bệnh thì các kinh nghiệm dân gian cũng được cho là khá hiệu quả để phòng chống dịch sởi bùng phát.

Dự phòng bệnh sởi theo kinh nghiệm dân gian

- Đậu đen 50g, đậu đỏ 50g, đậu tím 50g, cam thảo dây 20g, tất cả đem ninh nhừ mỗi tuần ăn 2 lần trước và trong mùa bệnh sởi lưu hành.

- Đậu đen 50g, đậu đỏ 50g, đậu xanh 30g, ba thứ đem rang chín rồi nấu nước chia uống nhiều lần trong ngày.

- Đậu đỏ, đậu xanh, đậu vàng, đậu trắng, đậu đen, mỗi thứ 50g, tất cả sao vàng, sắc kỹ dùng làm nước uống hàng ngày.

- Quán chúng 20g, cam thảo 9g, đậu xanh 60g. Tất cả gói vào một miếng vải sạch rồi ngâm vào trong vại nước dùng để nấu ăn hàng ngày của gia đình, cứ 3 ngày thay thuốc một lần.

- Rễ rau mùi 7 cây, rửa sạch, sắc lấy nước cho trẻ em uống 2 lần trong ngày, liên tục trong 7 - 10 ngày.

- Hạ khô thảo 30g, sắc lấy nước cho trẻ uống nhiều lần trong ngày.

Những bài thuốc dân gian dùng khi sởi chưa mọc

Thời kỳ khởi phát (từ khi phát nóng đến ngày sởi mọc khoảng 3 - 5 ngày). Với những biểu hiện ban đầu là ho, sốt, ngạt mũi, chảy nước mũi, hắt hơi, chảy nước mắt, mỏi mệt, buồn ngủ, thân nhiệt tăng dần, rêu lưỡi trắng mỏng hoặc hơi vàng, đồng thời ăn kém, tiêu chảy phân loãng.

Ở thời điểm này, các bài thuốc dân gian có thể áp dụng gồm:

- Lá dấp cá 16g, rau rệu 16g, cam thảo đất 12g, đậu cọc rào 12g. Các vị tươi càng tốt, rửa sạch, đổ 300ml nước, sắc lấy 150ml chia làm 2 lần uống, tùy tuổi lớn nhỏ mà thêm bớt liều lượng. Cứ cách 3 giờ lại cho uống 1 lần.

- Lá diếp cá 16g, cam thảo đất 12g, rau rệu 16g, rau má 20g, sắc chia uống 3 lần trong ngày.

- Bèo cái 12g, ngưu bàng tử 8g, liên kiều 8g, sắn dây 12g, thăng ma 8g, xác ve sầu 4g, đậu xị 12g, sắc uống. Nếu sốt cao gia thêm kim ngân hoa 12g, hoàng cầm 12g.

- Kinh giới 12g, rau má 12g, sắn dây 12g, nước 1 bát, sắc lấy nửa bát, hoà với đường uống dần trong ngày.

- Lá mùi tàu 20g, húng chanh 20g, diếp cá 20g, tất cả rửa sạch, giã lấy nước cốt uống trong ngày.

- Lá mùi tàu 20g, cây nọc sởi 40g, sắc đặc chia uống 2 lần trong ngày.

- Hạt mùi 10 - 15g, giã nát, đem sao nóng với một chút rượu rồi gói vào miếng vải, để lên má mình thấy vừa nóng thì xoa đều lên trán, hai má, sau tai và gáy, đánh dọc hai bên cột sống người bệnh. Thường kết hợp với một bài thuốc uống thì hiệu quả mọc sởi càng cao.

-Tía tô lượng vừa đủ, sắc lấy nước xông cho trẻ (không dùng để tắm), dùng để chữa sởi không phát ban ở trẻ em.

- Tây hà liễu (liễu Quan âm), bèo cái tía lượng bằng nhau, sắc lấy nước lau rửa cơ thể, dùng để chữa sởi không phát ban ở trẻ em.

- Xác ve sầu 3g, rễ rau mùi 9g, bèo cái 9g, kinh giới 6g, sắc lấy nước uống, khi they sởi mọc là được, dùng để chữa sởi không phát ban ở trẻ em.

- Rễ lau tươi 60g, sắc lấy 1 bát nước để uống, có tác dụng thúc đẩy sởi mọc nhanh, dùng để chữa bệnh sởi chậm phát ban.

Bài thuốc dân gian dùng khi sởi đã mọc

Thời kỳ sởi mọc (kể từ khi mới mọc đến khi sởi mọc đều khắp người ước độ 3 ngày).

Ở thời kỳ này các triệu chứng lâm sàng lúc sởi mọc nặng thêm, sốt cao hơn, buồn phiền khát nước, ho suyễn nặng thêm, tiêu chảy, màu sởi đỏ sẫm, rêu lưỡi vàng nhớt, chất lưỡi đỏ, nặng hơn nữa thì lưỡi khô. Các bài thuốc dân gian được sử dụng gồm:

- Lá tre 20g, mạch môn 12g, sa sâm 12g, cam thảo đất 12g, sài đất 16g, ngân hoa 16g, củ sắn dây 12g. Sắc 600ml nước lấy 300ml chia làm nhiều lần, mỗi lần uống 30 - 40ml, cách 3 giờ uống 1 lần.

- Lá tre 20g, sài đất 20g, củ sắn dây 12g, mạch môn 12g, cam thảo đất 20g, kim ngân hoa 20g, sắc uống.

- Củ sắn dây 20g, kinh giới 12g, lá từ bi 12g, đậu đen 12g, gừng tươi 3 lát, nước 3 bát, sắc còn 1 bát chia uống 2 lần trong ngày.

-  Lá diếp cá 200g, rửa sạch, vò với nước đun sôi để nguội, chia uống nhiều lần trong ngày.

- Đại thanh diệp, huyền sâm, sinh địa, tri mẫu, mộc thông, địa cốt bì, kinh giới, cam thảo, đạm trúc diệp mỗi thứ 2g, sắc uống.

Nếu bệnh nhi bình thường, không có kèm triệu chứng gì khác sau khi sởi mọc 3 ngày, bắt đầu sởi lặn, nóng sốt cũng lui theo, các triệu chứng cũng hết.

Nếu lúc này bệnh nhi có xuất hiện những hiện tượng như: gò má đỏ, nóng cơn, ho ít đờm, ra mồ hôi trộm, rêu lưỡi nhuận, sáng, chất lưỡi đỏ mà khô, mạch tế sác là do nhiệt độc của sởi còn sót lại làm cho hao tổn tân dịch của phổi và dạ dày.

Bài thuốc dân gian dùng khi sởi đã bay

- Sa sâm 120g, hoài sơn 60g, cam thảo 80g, đậu đỏ 120g, mạch môn 80g, hoàng tinh 80g, lá dâu non 120g, hạt sen 120. Tất cả sao thơm, tán thành bột, mỗi ngày uống 30g, chia làm 3 lần.

- Rễ cây chân trâu 30g, kim ngân hoa 15g, lá diếp cá 15g, vỏ quýt 12, nước 2 bát, sắc còn nửa bát, chia uống 2 lần trong ngày.

- Củ sả 20g, củ đinh lăng 20g, cam thảo đất 12g, mạch môn 12g, lá dâu non 12g, hạt sen sao vàng, sắc đặc chia uống 2 lần trong ngày.

- Nếu sau khi sởi bay có biến chứng lỵ, cho uống: rau má 20g, rau sam 16g, lá mơ 16g, củ phượng vĩ 12g, cam thảo dây 8g, cỏ nhọ nồi 12g, vỏ núc nác 12g sắc với 400ml nước lấy 150ml chia 2 - 3 lần uống.

- Nếu sau khi sởi bay vẫn ho kéo dài, cho uống: vỏ rễ dâu 20g (tẩm mật sao vàng), mạch môn 12g, cam thảo dây 8g, bách hộ 12g, lá táo 8g, lá chanh 6g sắc với 400ml lấy 150ml chia 2 - 3 lần uống.

Bài thuốc dân gian dùng trong trường hợp sởi không mọc ra được

Bệnh sởi có khả năng phát sinh các biến chứng khác nhau như phong tà, hỏa độc, thực tích, đờm thấp... quá mạnh đều khiến sởi bế lại (vít) không mọc ra được, xuất hiện tình trạng đang mọc mà không mọc, xuất hiện chứng nghịch hoặc nguy hiểm như sởi mọc không thấu hoặc bay đi quá nhanh... tùy thể biến chứng mà dùng bài thuốc thích hợp.

Do phong tà làm vít lấp, có các chứng sợ lạnh, sốt, tắc mũi, thở thô, sắc mặt hơi xanh, chân tay lạnh, đại tiện trong loãng, tiểu tiện ngắn ít, khát nước, không có mồ hôi, mạch phù khẩn, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi trắng.

Với trường hợp này dùng: kinh giới 12g, bạc hà 4g, tiền hồ 8g, thăng ma 8g, ngưu bàng 12g, phòng phong 12g, khương hoạt 4g, cát căn 8g, đạm đậu xị 12g, thông bạch 12g. Sắc uống ngày 1 thang.

Do hỏa độc làm vít lấp, có các chứng phát sốt, mặt đỏ, da nóng rát, lưỡi ráo môi nẻ (dấu hiệu vật vã) đại tiện bế tắc hoặc kiết lỵ, mạch hồng sác, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng khô.

Bài thuốc dân gian được dùng gồm hoàng cầm 8g, sơn chi tử 4g, liên kiều 12g, thục đại hoàng 8g, bạc hà 8g, ngưu bàng tử 12g, kim ngân hoa 12g, tri mẫu 8g, tiên lô căn 16g. Sắc uống ngày 1 thang.

Do ăn uống làm vít lấp, có các chứng sắc mặt hơi vàng, chân tay lười hoạt động, ợ hăng nuốt chua, mình nóng nhiệt khô, hung chách nghẽn đầy, mạch hoãn, rêu lưỡi vàng nhớt.

Bài thuốc thường dùng là liên kiều 12g, chỉ xác 8g, cát căn 8g, thần khúc 12g, la bặc tử 12g, hoàng cầm 8g, thanh bì 8g, hậu phác 8g, phục linh 12g, cam thảo 4g. Sắc uống ngày 1 thang.

Do đờm thấp làm vít lấp, có các chứng đờm rãi đầy miệng, thở gấp phát hen, do đờm không ra, mạch hoạt, rêu lưỡi trắng nhớt.

Trường hợp này sử dụng bài thuốc: đình lịch tử 12g, cát cánh 8g, đởm nam tinh 12g, bạch giới tử 8g, cam thảo 4g, qua lâu nhân 8g, liên kiều 12g, la bặc tử 12g, chỉ xác 8g, trúc nhự 8g. Sắc uống ngày 1 thang.