Nghị quyết số 72/-NQ/TW: Giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân

Ngày 9/9/2025, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 72-NQ/TW về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. Đây là dấu mốc thể hiện quyết tâm chính trị cao nhất để xây dựng một nền y tế công bằng, hiện đại và vì Nhân dân.

Nghị quyết xác định 5 quan điểm; 5 nhóm mục tiêu cụ thể đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; 6 nhóm nhiệm vụ, giải pháp đột phá và trách nhiệm trong tổ chức thực hiện.

5 quan điểm chỉ đạo

Nghị quyết khẳng định sức khỏe là vốn quý nhất, là nền tảng cho hạnh phúc và sự phát triển của dân tộc. Theo đó, bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân được xác định là nhiệm vụ chính trị hàng đầu, ưu tiên trong mọi chiến lược và chính sách phát triển.

Nghị quyết đặt người dân là trung tâm: mọi chính sách đều hướng tới việc chăm sóc sức khỏe toàn diện, đảm bảo sự tiếp cận công bằng và bình đẳng các dịch vụ y tế, đặc biệt quan tâm đến nhóm yếu thế. Ý thức phòng bệnh và lối sống lành mạnh được đề cao.

Phát triển nguồn nhân lực y tế: chú trọng đào tạo, phát triển đội ngũ y bác sĩ có chất lượng cao, đạo đức tốt, kèm theo chính sách đãi ngộ đặc biệt nhằm thu hút và giữ chân nhân tài.

Chuyển dịch mạnh mẽ sang phòng bệnh: ưu tiên y tế dự phòng, y tế cơ sở, y học cổ truyền, xây dựng hệ thống y tế vững mạnh từ tuyến xã, sẵn sàng ứng phó với các tình huống khẩn cấp.

Huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực: đẩy mạnh khoa học công nghệ, chuyển đổi số trong y tế, cải cách tài chính y tế và chính sách bảo hiểm y tế để đảm bảo sự bền vững và hiệu quả.

Mục tiêu đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045

Mục tiêu đến năm 2030 là nâng cao thể lực, trí lực, tầm vóc và tuổi thọ khỏe mạnh của nhân dân. Đến năm 2030, tăng chiều cao trung bình của trẻ em và thanh thiếu niên từ 1-18 tuổi thêm tối thiểu 1,5 cm; tuổi thọ trung bình đạt 75,5 tuổi, trong đó số năm sống khỏe mạnh đạt tối thiểu 68 năm.

Giảm gánh nặng bệnh tật và kiểm soát các yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe. Tỷ lệ tiêm chủng các vắc xin trong Chương trình tiêm chủng thiết yếu đạt trên 95%. Tỷ lệ người dân thường xuyên tham gia hoạt động thể chất tăng thêm 10%.

Người dân được tiếp cận dịch vụ y tế có chất lượng, hướng tới chăm sóc sức khỏe toàn diện. Từ năm 2026, người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm 1 lần, được lập sổ sức khỏe điện tử để quản lý sức khỏe theo vòng đời, từng bước giảm gánh nặng chi phí y tế. Đến năm 2030, người dân được miễn viện phí ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế theo lộ trình.

Ngoài ra, 100% trạm y tế cấp xã được đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị y tế, nhân lực theo chức năng, nhiệm vụ; đến năm 2027 có ít nhất từ 4-5 bác sĩ. Tăng tỷ lệ khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế tại trạm y tế cấp xã lên trên 20%.

Đến năm 2026, tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế đạt trên 95% dân số, đến năm 2030 đạt bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân; phát triển các loại hình bảo hiểm sức khỏe.

Tầm nhìn đến năm 2045 phấn đấu môi trường sống có chất lượng tốt; các chỉ số sức khỏe của người dân, chỉ số bao phủ dịch vụ chăm sóc sức khỏe thiết yếu ngang tầm các nước phát triển trong khu vực và trên thế giới. Người dân có tuổi thọ trung bình đạt trên 80 tuổi, trong đó số năm sống khoẻ mạnh tăng lên trên 71 tuổi, tầm vóc, thể lực, chiều cao trung bình của thanh niên tương đương các quốc gia có cùng mức phát triển. Hệ thống y tế hiện đại, công bằng, hiệu quả, bền vững, lấy phòng bệnh làm ưu tiên hàng đầu, đáp ứng yêu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng cao và đa dạng của nhân dân.

6 nhiệm vụ và giải pháp đột phá

Để hiện thực hóa các mục tiêu, Nghị quyết đưa ra 6 nhóm nhiệm vụ và giải pháp đột phá.

Thứ nhất, đổi mới mạnh mẽ tư duy và hành động trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. Quán triệt sâu sắc vai trò của công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân là nhiệm vụ chính trị hàng đầu. Đẩy mạnh phong trào toàn dân chăm sóc sức khỏe, lấy ngày 7/4 là "Ngày Sức khỏe toàn dân".

Kiểm soát chặt chẽ các yếu tố gây hại sức khỏe, giảm tiêu thụ thuốc lá, rượu, bia; chú trọng sức khỏe tâm thần. Quy hoạch, đầu tư các thiết chế văn hóa, thể thao, không gian công cộng phục vụ rèn luyện sức khỏe. Tuyên truyền giáo dục: đẩy mạnh giáo dục sức khỏe, dinh dưỡng, thể chất trong trường học và cộng đồng.

Đổi mói mạnh mẽ tư duy quản trị ngành Y tế, tạo môi trường quản trị minh bạch, trách nhiệm giải trình, cải cách thủ tục hành chính.

Thứ hai, kịp thời hoàn thiện thể chế, tập trung nâng cao năng lực hệ thống y tế, nhất là y tế dự phòng, y tế cơ sở, phát huy thế mạnh của y học cổ truyền. Nâng cao chất lượng y tế cơ sở, từ 2025-2030, mỗi năm các địa phương luân chuyển, điều động ít nhất 1.000 bác sĩ/năm về trạm y tế xã, đến năm 2030 mỗi xã có đủ bác sĩ, trang thiết bị y tế cơ bản.

Thứ ba, nâng cao y đức, phát triển nhân lực y tế chất lượng, đồng bộ, đáp ứng sự hài lòng của người bệnh và hội nhập quốc tế. Đặc biệt là chính sách đãi ngộ đột phá: bác sĩ, dược sĩ xếp lương từ bậc 2; nâng phụ cấp ưu đãi nghề tối thiểu 70% cho nhân viên y tế tại trạm y tế xã, y tế dự phòng; 100% cho nhân viên y tế tại vùng khó khăn, dân tộc thiểu số, biên giới, hải đảo, các lĩnh vực đặc thù.

Thứ tư, đẩy mạnh cải cách tài chính y tế và phát triển hiệu quả, bền vững chính sách bảo hiểm y tế. Từ 2026, khám sức khỏe định kỳ hoặc sàng lọc miễn phí ít nhất 1 lần/năm cho toàn dân. Từ 2030, miễn viện phí cơ bản theo quyền lợi bảo hiểm y tế.

Thứ năm, đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số toàn diện trong chăm sóc sức khỏe. Hoàn thiện cơ sở dữ liệu y tế, sổ sức khỏe điện tử, bệnh án điện tử. Ứng dụng công nghệ mới: đẩy mạnh ứng dụng AI, Big Data, Blockchain, IoT trong quản lý và cung cấp dịch vụ y tế nhằm tăng cường tính minh bạch, hiệu quả trong việc cung cấp, sử dụng các dịch vụ y tế

Thứ sáu, đẩy mạnh phát triển y tế tư nhân, huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực cho phát triển y tế. Ưu tiên dành quỹ đất sạch, đất thu hồi của các dự án, cho phép chuyển đổi linh hoạt mục đích sử dụng đất sang đất dành cho y tế; tập trung giải phóng mặt bằng, giao đất sạch cho các dự án xây dựng, phát triển các cơ sở chăm sóc sức khỏe. Không thu tiền sử dụng đất, giảm tiền thuê đất, tiền thuế đất đối với các cơ sở y tế trong nước. Không áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các cơ sở y tế công lập, tư nhân hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận. Ưu tiên dành trụ sở cơ quan nhà nước dôi dư sau sắp xếp cho các cơ sở y tế; cho phép áp dụng hình thức cho thuê công trình thuộc sở hữu nhà nước đối với cơ sở y tế tư nhân theo quy định. 

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, Nghị quyết 72-NQ/TW thể hiện tầm nhìn chiến lược và quyết tâm cao của Đảng, Nhà nước trong việc xây dựng một hệ thống y tế hiện đại, công bằng, hiệu quả, lấy phòng bệnh làm trọng tâm, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc.