Mâm cúng lễ khai hạ ngày mùng 7 Tết gồm những gì?

Lễ khai hạ là gì?

Lễ khai hạ có nghĩa là "cúng hạ nêu". Tức vào ngày này những nhà nào có dựng cây nêu trước Tết sẽ làm lễ để hạ cây nêu xuống. Thông thường, các gia đình sẽ đồng loạt tiến hành hạ nêu vào buổi chiều ngày mùng 7 Tết để kết thúc chuỗi ngày nghỉ Tết và chính thức bắt đầu một năm mới.

Hiện nay tuy phong tục dựng cây nêu trước Tết không còn phổ biến, nhưng một số vùng (đặc biệt miền Bắc, miền Trung) vẫn còn giữ lại nét đẹp truyền thống này.

Cụ thể, theo đúng truyền thống vào ngày 23 tháng Chạp các gia đình sẽ bắt đầu dựng nêu.Tùy vào từng vùng, từng thời điểm mà cây nêu sẽ được trang trí khác nhau (các vòng tròn nhỏ, thêm đèn lồng hoặc một số cây bụi gai...).

Nhưng dù trang trí như thế nào thì cây nêu luôn gắn với ý nghĩa tiễn đi những thứ xấu xa, không may mắn của năm cũ, nghênh đón những điều may mắn đến với gia đình trong những ngày đầu năm mới. 

Mâm cúng lễ khai hạ gồm những gì?  

Trước khi làm lễ hạ cây nêu, các gia đình cần chuẩn bị mâm cúng lễ khai hạ đầy đủ như sau:

Mâm cơm cúng (tùy phong tục mà có thể mâm cơm chay hoặc mâm cơm mặn với các món ăn trong ngày Tết). Lưu ý các món ăn trong mâm cúng phải được làm mới hoàn toàn, không được dùng thức ăn thừa hoặc thức ăn đã "đụng đũa").

• Rượu
• Nhang
• Hoa (5 hoặc 7 bông, không lấy số chẵn)
• Hoa quả (ngũ quả, hoặc 3, 7 loại, không lấy loại chẵn)
• Đĩa gạo
• Đĩa muối
• Tiền vàng

Sau khi bày biện đầy đủ vào mâm và đặt bàn dưới cây nêu, gia chủ tiến hành thắp hương, khấn vái xin phép gia tiên trong nhà trước, sau đó mới tiến hành làm lễ ở ngoài trời. 

Chi tiết về lễ hạ cây nêu đầu năm

Theo truyền thống, nếu gia đình có lễ dựng cây nêu thì phải có lễ hạ cây nêu. Việc làm này theo kinh nghiệm của ông bà xưa là thể hiện sự "có đầu có đuôi", bày tỏ lòng tôn trọng với các đấng thần linh, để đón nhận bình an, may mắn.

Theo một số sách lịch sử, trước khi hạ cây nêu, chủ nhà cần đặt một cái bàn nhỏ ở cạnh ngay gốc cây nêu, bên trên bàn bày một đĩa ngũ quả, một ít hương, hoa, tiền vàng... Sau đó thì tiến hành cúng để báo với đất trời rằng gia đình đã ăn Tết vui vẻ, hạnh phúc.

Sau khi cúng xong, gia đình sẽ rung cây nêu cho rụng hết lá khô. Tiếp đó các thành viên trong gia đình sẽ hạ cây nêu xuống, nếu trên cây nêu có bùa, chuông gió thì đem treo hoặc dán vào cửa trước của ngôi nhà.

Với riêng những gia đình có kinh doanh thì ngày ngày sau khi hạ cây nêu, họ cũng sẽ tiến hành cúng lễ để cầu xin làm ăn thuận lợi, hanh thông trong năm mới.