Lạm dụng thuốc trắng da: Cái đẹp đi kèm nguy cơ ung thư da

Đó là chia sẻ của BS CK Da liễu Đào Anh Vũ – Khoa Khám bệnh, Bệnh viện Đa khoa Đức Giang khi nói về thói quen sử dụng các mỹ phẩm chống nắng, làm trắng da ngày hè của nhiều chị em song lại chưa hiểu đầy đủ về cơ chế làn da cũng như công dụng của sản phẩm mình dùng. 

Theo bác sĩ Vũ, ánh sáng có nhiều tác dụng tốt cho cơ thể như tạo vitamin D, giảm loãng xương, tăng cường hệ miễn dịch cho con người. Thế nhưng, phơi nhiễm ánh sáng trong thời gian dài, nhất là thời điểm có cường độ tia UV cao có thể gây ra tác động xấu lên cơ thể, đặc biệt là vùng da tiếp xúc trực tiếp như cháy nắng, tàn nhang…

Chính vì lẽ đó, để bảo vệ sức khỏe, cũng như bảo vệ làn da, nhiều người tìm đến các loại mỹ phẩm có thể chống nắng, làm trắng. Tuy nhiên, không ít người lại lạm dụng chúng, vô tình gây ra các phản ứng ngược. Tại các nước có nhu cầu làm trắng da nhiều như Thái Lan, Ấn Độ và các nước châu phi… cho thấy, rất nhiều nạn nhân sử dụng sản phẩm trắng da gặp phải biến chứng ung thư da, mù mắt do mỹ phẩm không rõ nguồn gốc. Số lượng biến chứng nhiều đến mức, tại các nước này đã phải có tới những quy định pháp luật phạt tù các cá nhân, tổ chức bán sản phẩm kém chất lượng.

Ngoài câu chuyện sản phẩm không rõ nguồn gốc, rất nhiều mỹ phẩm trắng da còn chứa các chất có tính ăn mòn như hydroquinone, thuỷ ngân… dù nó là sản phẩm làm trắng đảm bảo. Vì vậy, việc sử dụng chúng quá bừa bãi cũng có thể gây hại.

Chia sẻ về vấn đề này, BSCK Da liễu Đào Anh Vũ – Khoa Khám bệnh, Bệnh viện Đa khoa Đức Giang cho biết, trên da có những sắc tố melanin, nó tựa như lớp bảo vệ tia UV tự nhiên của con người. Bản chất của sạm da trong y khoa là thuật ngữ tăng sắc tố da, là sự tập trung của melanin, một chất được ra để hấp thu và bảo vệ cơ thể khỏi tia UV, số lượng melanin càng nhiều thì màu da càng tối hơn nhưng bảo vệ tia UV tốt hơn. Điều này ít nhiều ảnh hưởng đến yếu tố thẩm mỹ.

“Nhiều người ngồi trong văn phòng, ngồi trong xe ô tô, mặc áo chống nắng và bôi kem dưỡng da, da vẫn bị đem, sạm thì nguyên nhân chính vẫn là do tia UV. Vì tia UV là một một bức xạ nhiệt nên không thể nhìn thấy bằng mắt thường, ngay cả khi khi chúng ta ngồi dưới bóng râm, trong xe ô tô, ngồi trong văn phòng, đặc biệt là phòng có nhiều kính. Ngoài ra, những người dùng áo chống nắng không đúng chủng loại, kem dưỡng da không có thành phần chống nắng, đôi khi là kem chống nắng kém chất lượng thì tiếp xúc tia UV và da có khi vẫn lên đến 50% .

Và chính điều này làm tập trung các melanin theo cơ chế bảo vệ tự nhiên của cơ thể và gây nên đen, sạm da. Chúng ta có thể hiểu, sự song hành của việc ánh sáng tác động tới độ phủ của melanin trên da”, BSCK Da liễu Đào Anh Vũ chia sẻ.

Nhờ chủng tộc người Châu Á, cụ thể là người Việt Nam, qua nhiều thế hệ đã hình thành nên bộ gen có khả năng bảo vệ cơ thể khá tốt trước ánh sáng mặt trời (các tia UV). Vì thế, tỉ lệ bệnh ung thư da tại Việt Nam cũng ít hơn so với các nước phương Tây. 

Nhưng gần đây, với việc lạm dụng thuốc làm trắng da, cùng với sự tăng cường độ tia UV xuyên qua bầu khí quyển do thủng tầng Ozone và biến đổi khí hậu thì tỉ lệ bệnh ung thư da tại Việt Nam cũng tăng lên tương đối nhiều.

“Việc dùng sản phẩm trắng da dựa trên cơ chế làm giảm một phần melanin tập trung tại da, kéo theo nguy cơ bị tác động mạnh hơn của tia UV trong ánh nắng, trong đó có cháy nắng.

Khi bị cháy nắng, bệnh nhân có cảm giác khó chịu vùng da tiếp xúc với ánh nắng như rát, đau, tấy đỏ, có hoặc không có bọng, nang nước.

Lúc này, lớp da bị cháy đã “chết hoàn toàn”, chúng ta chỉ đợi một đợt lớp da mới và lớp da cũ bong ra. Nếu như tổn thương tái lại nhiều lần, tức bị cháy nắng nhiều, con người có thể bị đột biến ở DNA của các tế bào đó. Nếu lớp da chết, bong ra là cái may còn nếu nó vẫn giữ lại sẽ là cơ sở tạo tiền đề về ung thư da”, bác sĩ Vũ chia sẻ.

Vì vậy, bác sĩ khuyến cáo, với chị em sử dụng mỹ phẩm trắng da, việc bảo vệ da như dùng kem chống nắng, quần áo chống nắng cần chú ý hơn. Mọi người nên sử dụng loại áo chống nắng vải dày hoặc có thành phần chống tia UV. Khi dùng kem chống nắng, chị em cũng nên dặm lại, nhất là khi ra mồ hôi nhiều, tắm biển…  Về các sản phẩm làm trắng da , chúng ta nên dùng các sản phẩm được FDA ( Cơ quan về thuốc và thực phẩm Hoa Kỳ ) thông qua, cũng như nên đến gặp các bác sỹ da liễu để được tư vấn sử dụng đúng sản phẩm .