Chuyên gia giáo dục 'hiến kế' để môn Tin học hấp dẫn học sinh

Chương trình Tin học hiện hành đang còn nhiều bất cập

Đó là khẳng định của PGS.TS Hồ Sĩ Đàm, chủ biên chương trình môn Tin học 2018 tại Hội thảo Tin học. TS Đàm cho rằng, trong suốt nhiều năm qua, chương trình môn Tin học hiện hành gặp phải nhiều bất cập trong quá trình triển khai.

Sự bất cập này là do có một số quan niệm sai lầm như: Đồng nhất việc học Tin học ở phổ thông với việc học sử dụng máy tính và phần mềm; Không coi trọng mạch kiến thức Khoa học máy tính; Quan niệm lệch lạc cho rằng môn học khác có thể thay thế môn Tin học đảm nhận vai trò hình thành và phát triển năng lực tin học hay có thể tích hợp môn Tin học với vào môn Công nghệ…

Từ đó, thầy Đàm cho rằng “Cần có quan niệm và nhận thức thấu đáo như vậy về vai trò của môn Tin học để làm tiền đề và cơ sở then chốt cho việc giải quyết các điều kiện khác về phát triển đội ngũ giáo viên, về trang thiết bị tin học, về đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá kết quả giáo dục”.

Vì vậy, một trong những điểm mới đáng chú ý nhất trong chương trình môn Tin học năm 2018 là chú trọng giảng dạy mạch kiến thức Khoa học máy tính hơn trước.
Mạch kiến thức này giúp học sinh bước đầu hiểu biết các nguyên tắc cơ bản và thực hành của tư duy máy tính, tư duy tự động hóa, có khả năng thích ứng với những tiến bộ và thiết bị công nghệ số mới sẽ xuất hiện trong tương lai và tạo nền tảng cơ bản cho việc thiết kế, phát triển các hệ thống máy tính.

Để môn Tin học có sức hấp dẫn

Ông I Chang, Tsai - Phó chủ tịch, Viện trưởng Viện Giáo dục số, Viện Công nghiệp Thông tin Đài Loan cho biết: "Những năng lực mà thế hệ tiếp theo cần có là thiết kế tương lai, kết nối toàn cầu, hiểu biết nhiều lĩnh vực, năng lực kỹ thuật số và tinh thần hướng nghiệp. Để đạt được những năng lực đó, nhất thiết phải có được tư duy máy tính.

Vì vậy, kết hợp giảng dạy tư duy máy tính trong các môn học khác theo kiểu liên môn liên ngành là một phương pháp giáo dục hiệu quả”

Ông Victor T.S. Horng, Giám đốc cấp cao, Tập đoàn Công nghệ Hon Hai, Đài Loan, đưa ra một lời giải độc đáo cho bài toán nếu không có internet thì học trực tuyến như thế nào?

Thầy Victor cho biết: “Một trong những vấn đề của giáo dục vùng sâu vùng xa ở Đài Loan là thiếu giáo viên và không có mạng internet. Vì vậy, thầy đã nghiên cứu và đưa vào sử dụng MagicBox - phần mềm có khả năng chạy các nguồn mở và phần mềm miễn phí khác. MagicBox có thể được sử dụng để lên mạng và tạo các tiện ích tự động, về mặt này, nó tốt hơn máy tính bình thường hoặc máy tính bảng. MagicBox đã giúp giảm thiểu khoảng cách số giữa vùng trung tâm và vùng sâu vùng xa”. 

Cùng hướng triển khai giảng dạy liên môn, liên ngành, ông Đỗ Hoàng Sơn - Giám đốc Công ty sách Long Minh và thầy Hoàng Văn Đông - Giảng viên Khoa Điện tử Viễn thông - Đại học Điện lực đưa ra những giải pháp ứng dụng Giáo dục STEM vào dạy học liên môn, liên ngành một cách hiệu quả ở những vùng nông thôn và miền núi.

Những giải pháp này đã đạt được một số kết quả ban đầu ở nông thôn như đã có 200 trường có câu lạc bộ Robot do giáo viên của trường tự đứng lớp, khoảng 1000 giáo viên tự đứng lớp dạy lập trình Robot ở các câu lạc bộ STEM.

Ông Nguyễn Văn Hạnh, Giám đốc Tổ chức The Dariu Foundation đưa đến một giải pháp tăng cường cơ hội tiếp cận kỹ năng máy tính và kỹ thuật số qua mô hình Trường học di động của Quỹ Dariu - Thụy Sỹ. Đây là mô hình giúp đỡ trẻ em khó khăn khu vực Đồng bằng sông Cửu Long đặc biệt là trẻ em gái tiếp cận kỹ năng máy tính và lập trình.

Tại hội thảo, thầy Hồ Sĩ Đàm cũng nhấn mạnh, việc chú trọng các chủ đề mới trong lĩnh vực giáo dục hệ thống thực-ảo (CPS) như AI, học máy, robot giáo dục, khoa học dữ liệu... trong chương trình môn Tin học mới là một quyết định mang tính chiến lược và nhân văn, giúp học sinh Việt Nam, đặc biệt là các em ở vùng sâu vùng xa có cơ hội tiếp cận với các lĩnh vực tin học hiện đại.

Giáo viên Tin học có vai trò vô cùng quan trọng

Bàn về vai trò của đội ngũ giáo viên Tin học trong việc triển khai chương trình Tin học 2018, TS. Bùi Việt Hà, Giám đốc Công ty Công nghệ Tin học Nhà trường, cho rằng: “Điều quan trọng góp phần tạo nên thành công khi đưa chương trình môn Tin học mới vào giảng dạy trong nhà trường Phổ thông là đào tạo đội ngũ Giáo viên có trình độ và nhận thức đúng đắn về tầm quan trọng của môn Tin học”.

Cùng quan điểm với thầy Hà, cô Bùi Thị Ngọc Trâm, Phó hiệu trưởng trường THCS Hà Nội Adelaide, cho biết: “Việc đào tạo giáo viên là yếu tố quyết định trong việc tiếp cận hiệu quả chương trình môn Tin học mới.

Vì vậy, ngay từ khâu tuyển giáo viên, nhà trường đã ưu tiên lựa chọn những giáo viên có tư duy tin học. Giáo viên được tập huấn hàng tuần để để kịp thời cập nhật những tri thức mới”.

Tại Hội thảo, ông Nguyễn Thành Nam – Người sáng lập Tổ chức Giáo dục FUNiX và ông Phạm Giang Linh - Tổng Giám đốc Hệ thống Giáo dục HOCMAI đã giới thiệu về chương trình học lập trình trực tuyến XiSo, với mong muốn phát triển tư duy máy tính cho học sinh Việt Nam. Bởi vì theo ông Nam, khi có được tư duy máy tính, dù học ngành nghề gì các em đều có lợi thế phát triển sự nghiệp tốt hơn trong thời đại 4.0.