Hóc chôm chôm, bé 12 tháng tuổi suýt mất mạng: Cha mẹ phải làm gì khi trẻ hóc dị vật?

Người tím tái, lạnh ngắt vì nuốt một quả chôm chôm

Bé P.Đ.K. (12 tháng tuổi) được bố phát hiện đang bị hóc nghẹn do nuốt một quả chôm chôm. Khi ấy da bé bắt đầu tím lại do nghẹt thở và chân tay bé rất lạnh, ngay lập tức người bố đã bế bé trong tư thế dốc ngược đầu bé xuống đất và chạy ngay đến phòng khám tư nhân gần nhà.

Tại phòng khám tư, bác sĩ đã thực hiện các biện pháp sơ cứu như vỗ lưng, ấn ngực. Bố của bé thấy con mình có vẻ hồng hào và cơ thể ấm hơn nhưng quả chôm chôm vẫn chưa được lấy ra nên bác sĩ và bố bé đã nhanh chóng gọi xe cấp cứu chở bé đến Bệnh viện quận Thủ Đức cấp cứu.

Tại khoa Cấp cứu, bác sĩ trực đã khẩn trương thực hiện thủ thuật Heimlich - cấp cứu đẩy dị vật ra khỏi đường thở.

Sau đó, bác sĩ đã dùng kelly để gắp quả chôm chôm với kích thước khoảng 1x2cm ra khỏi đường thở của bé, tiến hành đặt nội khí quản và lập đường truyền tủy xương. Khoảng 2 đến 3 phút sau, bé K. da bắt đầu hồng, chi ấm, mạch bắt rõ và được chuyển qua Hồi sức tích cực Nhi để tiếp tục điều trị.

BSCKI Nguyễn Hà Phương – Đơn vị Hồi sức tích cực Nhi, Bệnh viện quận Thủ Đức cho biết, bé tiếp tục được điều trị thở máy, an thần, chống phù não và được làm xét nghiệm để đánh giá các tổn thương cơ quan do thiếu oxy khi được chuyển qua đơn vị.

Sau 3 ngày tích cực điều trị, các bác sĩ đã cai máy thở cho bé thành công; tổn thương các cơ quan ban đầu ở mức độ nhẹ đã hồi phục.

Hiện tại bé đã được chuyển qua khoa Nhi để tiếp tục được điều trị về vấn đề viêm phổi hít do hóc nghẹn dị vật và sẽ sớm được xuất viện trong vài ngày tới.

Các bác sĩ cảnh báo, mùa hè là mùa mà các loại hoa quả chín rộ nhất trong năm, các bé ngoài việc được thỏa thích ăn hoa quả thì nỗi lo của các bậc phụ huynh cũng tăng dần.

Bởi những ca hóc hạt quả cũng gia tăng như hóc hạt nhãn, hạt vải…, nhiều trường hợp các bé đã không thể qua khỏi và tử vong ngay sau đó vì tắc nghẽn đường thở.

Do đó, cha mẹ cần nâng cao nhận thức về sự an toàn cho con em mình, đặc biệt không nên để trẻ tự ăn các loại quả trơn, dễ hóc một mình mà không có sự giám sát. Việc đảm bảo dinh dưỡng cho trẻ cũng phải đi kèm yếu tố an toàn.

Cần làm gì khi trẻ bị hóc dị vật?

Các bác sĩ khuyến cáo, hóc dị vật là một trong những sơ cấp cứu cực kì quan trọng vì có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng. Nếu không được xử trí nhanh chóng, hóc dị vật có thể dẫn đến tím tái và ngưng thở chỉ sau vài phút.

Chính vì vậy, việc sơ cấp cứu nhanh chóng và đúng cách cho người bị hóc dị vật sẽ giúp người bị nạn thoát khỏi tình trạng nguy hiểm.

Heimlich là thủ thuật tạo ra “thời gian vàng” để cấp cứu và cứu sống tính mạng cho người bị hóc dị vật, nhất là với trẻ nhỏ.

Nghiệm pháp Heimlich là dùng tay của người cứu hộ gây ra một áp lực mạnh trong đường dẫn khí để đẩy dị vật gây tắc khí quản ra khỏi đường hô hấp. Cơ hoành nằm dưới đáy tim và phổi, thực hiện co lại để phổi tự do di chuyển thông khí.

Cơ chế của nghiệm pháp Heimlich là tạo ra một cơn ho nhân tạo bằng cách ấn vào cơ hoành, buộc không khí đi ra khỏi phổi, tràn lên qua cổ họng và nhờ đó đẩy mạnh dị vật bị mắc kẹt ra ngoài.

1. Thủ thuật Heimlich áp dụng với trẻ nhỏ: phương pháp vỗ lưng ấn ngực

- Đặt trẻ nằm sấp, đầu thấp trên cánh tay trái, giữ chặt đầu và cổ trước bằng bàn tay trái.

- Dùng gót bàn tay phải vỗ 5 cái thật mạnh vỗ lưng trẻ ở khoảng giữa hai bả vai.

- Sau đó lật ngửa trẻ sang tay phải, nếu còn khó thở, tím tái, dùng hai ngón tay trái ấn mạnh ở vùng 1/2 dưới xương ức 5 cái.

- Nếu dị vật vẫn chưa rơi ra ngoài, hãy lật người trẻ lại tiếp tục vỗ lưng. Luân phiên vỗ lưng và ấn ngực cho tới khi dị vật rơi khỏi đường thở hoặc trẻ khóc được.

2. Thủ thuật Heimlich áp dụng với người lớn và trẻ lớn

- Trẻ còn tỉnh:

+ Đứng sau lưng trẻ, vòng hai tay ôm lấy thắt lưng trẻ. Nắm chặt bàn tay làm thành một quả đấm đặt ở vùng thượng vị, ngay dưới chóp xương ức, phía trên rốn.

+ Ẩn 5 cái dứt khoát theo hướng từ trước ra sau và từ dưới lên trên, mạnh và nhanh. Có thể lặp lại 6-10 lần ấn bụng cho tới khi dị vật rơi khỏi đường thở hoặc trẻ khóc la được. 

- Trẻ hôn mê:

+ Để trẻ nằm ngửa, quỳ xuống dạng 2 chân cạnh đùi nạn nhân.

+ Đặt gót một lòng bàn tay lên vùng thượng vị, dưới chóp xương ức, dưới chóp xương ức, đặt tiếp bàn tay thứ hai chồng lên bàn tay thứ nhất.

+ Ẩn 5 cái dứt khoát, mạnh và nhanh vào bụng theo hướng từ dưới lên trên.

+ Có thể lặp lại 6-10 lần ấn bụng cho tới khi dị vật rơi khỏi đường thở.

Lưu ý:

- Nếu nạn nhân ngưng thở, phải thổi ngạt hai cái chậm trước và xen kẽ thổi ngạt khi làm thủ thuật Heimlich hay vỗ lưng ấn ngực cho tới khi bệnh nhân thở lại hoặc la khóc được.

- Sau khi lấy được dị vật, hoặc nạn nhân la khóc được, vẫn phải đưa nạn nhân đến cơ sở y tế để kiểm tra.

Những việc cần tránh khi sơ cứu người bị hóc dị vật:

- Đừng can thiệp nếu nạn nhân vẫn còn có thể ho, thở hay la, khóc được.

- Đừng cố móc lấy vật lạ ra và dịch chuyển nó nếu bạn không thể thấy được nó vì có nhiều khả năng dị vật rơi vào sâu hơn.