Hành trình cứu sống những trái tim nhỏ bé

2 lần mổ nội soi tim toàn bộ cho trẻ nhẹ cân nhất thế giới

Từ khi sinh ra, bé H.A (Nha Trang) đã được chẩn đoán mắc tim bẩm sinh với nhiều tổn thương phối hợp, bao gồm lỗ thông liên nhĩ lớn và toàn bộ tĩnh mạch phổi bên phải đổ sai vị trí. Nếu không phẫu thuật sớm, bé sẽ đối mặt với suy tim phải và xơ hóa phổi.

Để trả lại cho H.A một trái tim khỏe, các bác sĩ tại Bệnh viện Vinmec Times City, đứng đầu là TS.BS Đặng Quang Huy, đã quyết định phẫu thuật nội soi tim toàn bộ giúp sửa chữa các tổn thương tim của H.A 6 tháng trước. Khi đó, bé chỉ mới 3 tuổi, nặng 18kg.

Nhìn con vui chơi, chạy nhảy khỏe mạnh, không còn những cơn viêm phổi liên tục hay nỗi lo suy tim như trước, mẹ bé H.A xúc động nói: “Lồng ngực con lành lặn, hầu như không để lại sẹo. Điều này thực sự quan trọng đối với con sau này, đặc biệt là với các bé gái phải điều trị tim bẩm sinh.”

Theo TS.BS Đặng Quang Huy, phẫu thuật nội soi tim toàn bộ cho người lớn đã rất phức tạp, nhưng đối với trẻ em, thử thách này còn nhân lên gấp nhiều lần do đòi hỏi kỹ thuật vô cùng khắt khe và sự thiết lập tuần hoàn ngoài cơ thể (tim phổi nhân tạo) cực kỳ khó khăn.   

TS.BS Huy thậm chí còn mổ thành công cho những bệnh nhân đặc biệt hơn nhiều bé H.A - có thể xem là nhẹ cân nhất thế giới. Theo tiêu chuẩn thông thường, phẫu thuật nội soi tim toàn bộ cho trẻ nhỏ thường chỉ được thực hiện khi cân nặng đạt khoảng 13kg trở lên. Tuy nhiên, có 2 bệnh nhi được gia đình đưa đến TS.BS Huy khi chỉ nặng 10,5kg và 11kg.

Với trọng lượng nhỏ như vậy, ca mổ trở nên khó khăn hơn rất nhiều do động mạch đùi của trẻ quá bé, buộc các bác sĩ phải sử dụng phương pháp đặt ống thông vào động mạch chủ trực tiếp qua thành ngực. Toàn bộ thao tác này được thực hiện bằng nội soi.

Cũng nhờ được mổ nội soi, hai bệnh nhi tránh được việc phải cưa toàn bộ xương ức. Ở độ tuổi này, xương của trẻ chưa hoàn toàn cốt hóa, vẫn chứa nhiều sụn tăng trưởng. Việc cưa xương ức có thể gây biến dạng lồng ngực (ngực chim bồ câu) và để lại vết sẹo dài, ảnh hưởng đến tâm lý nặng nề. Đồng thời, mổ mở còn làm tăng nguy cơ chảy máu, suy tim, biến chứng hô hấp và kéo dài thời gian phục hồi sau phẫu thuật.

“Mổ mở hoặc nội soi hỗ trợ có thể dễ dàng hơn, nhưng tôi luôn nỗ lực thực hiện phẫu thuật nội soi toàn bộ cho các cháu để giảm thiểu tối đa các nguy cơ suy tim, chảy máu và biến chứng viêm phổi. Điều đặc biệt là với nội soi toàn bộ, vết mổ chỉ nhỏ như đầu bút, gần như không để lại ký ức đau đớn nào về cuộc đại phẫu tim mạch mà các cháu phải trải qua”, TS.BS Huy chia sẻ.

Cơ sở y tế hiếm hoi trên thế giới mổ nội soi tim cấp độ 3 cho trẻ nhỏ

Phẫu thuật tim ít xâm lấn đang trở thành xu hướng tại Việt Nam và trên thế giới. Phẫu thuật này được chia thành 4 cấp độ. Hai cấp độ đầu bao gồm phẫu thuật không nội soi với vết mổ dài từ 6-10 cm, và phẫu thuật nội soi hỗ trợ với vết mổ 4-6 cm, có sử dụng dụng cụ banh xương sườn.

Cấp độ 3 và 4 cao hơn, đó là phẫu thuật nội soi tim toàn bộ. Theo đó, bác sĩ chỉ sử dụng các trocar nhỏ như đầu ngón tay, không cần banh xương sườn và toàn bộ quy trình được thực hiện thông qua nội soi. Riêng cấp độ 4, sử dụng robot trong phẫu thuật nội soi tim toàn bộ, hiện chỉ mới được thực hiện ở các nước phát triển.

Hiện nay, phần lớn bệnh viện tại Việt Nam và Đông Nam Á chỉ đang áp dụng phẫu thuật ở cấp độ 1 và 2. Vinmec là một trong số ít những bệnh viện trên thế giới thực hiện thành công phẫu thuật tim nội soi cấp độ 3 cho trẻ nhỏ. Các ca mổ được thực hiện với sự phối hợp chặt chẽ giữa các chuyên khoa gây mê, hồi sức, phục hồi chức năng và chăm sóc hậu phẫu, đảm bảo quy trình phẫu thuật và hồi phục diễn ra an toàn và hiệu quả.  

“Bệnh nhân trải qua phẫu thuật tim ít xâm lấn thường cần khoảng 2 tháng để hồi phục hoàn toàn, so với 5 - 6 tháng đối với phẫu thuật mở. Đặc biệt, với phẫu thuật nội soi toàn bộ, thời gian phục hồi thường chỉ mất 1 tháng”, TS.BS Huy cho biết.

TS.BS Đặng Quang Huy là người dẫn dắt việc thiết kế và phát triển phẫu thuật tim nội soi tại Vinmec. Ông đã thực hiện hơn 2.500 ca phẫu thuật tim, trong đó có hơn 600 ca phẫu thuật nội soi tim toàn bộ.

Đặc biệt, với việc là người tiên phong phẫu thuật nội soi toàn bộ cho trẻ nhỏ có cân nặng thấp, TS.BS Huy được nhiều gia đình bệnh nhân và đồng nghiệp trìu mến gọi là “bác sĩ nội soi thắp sáng trái tim”. Ông cũng là một tên tuổi uy tín hàng đầu trong lĩnh vực tim mạch của khu vực và quốc tế.

Phẫu thuật tim nội soi có khả năng xử lý triệt để nhiều loại dị tật bẩm sinh, bao gồm thông liên nhĩ, thông liên thất, thông sàn nhĩ thất bán phần, màng ngăn nhĩ trái, tĩnh mạch phổi đổ lạc chỗ, hở van ba lá bẩm sinh… Theo thống kê, hơn 50% trường hợp dị tật tim bẩm sinh có chỉ định phẫu thuật có thể được điều trị hiệu quả bằng phương pháp này.

Bên cạnh phát triển các kỹ thuật cao giúp cải thiện về sức khỏe, rút ngắn thời gian nằm viện cho người bệnh, Trung tâm Tim mạch Vinmec còn tích hợp các giải pháp tài chính giúp tiết kiệm chi phí để người bệnh an tâm điều trị. Hiện nay, phẫu thuật tim tại Bệnh viện ĐKQT Vinmec Times City được hưởng đầy đủ quyền lợi bảo hiểm y tế.