Định lượng Glucose máu có ý nghĩa thế nào? Bao nhiêu là bình thường?

Đường huyết là chỉ số luôn thay đổi trong cơ thể. Vì thế, định lượng glucose máu có thể giúp cho chúng ta phát hiện được chỉ số bất thường và gợi ý các bệnh lý. Cùng tìm hiểu ý nghĩa của phương pháp định lượng glucose máu qua bài viết dưới đây nhé!

1 Glucose trong máu (đường huyết) là gì?

Glucose trong máu là một loại đường đơn có vai trò quan trọng đối với hoạt động chuyển hóa các chất dinh dưỡng thành năng lượng cho cơ thể hoạt động. Glucose trong máu có nhiều nguồn gốc khác nhau như:

• Các thức ăn chứa carbohydrate: cơm, mì, cháo, phở, yến mạch hoặc diêm mạch…
• Các loại hoa quả có vị ngọt: mít, sầu riêng, dứa, táo…
• Cơ thể tự phân giải từ glycogen trong gan.
• Lượng glucose trong máu (đường huyết) thay đổi liên tục tùy vào thời điểm gần hoặc xa bữa ăn.

Cơ thể chúng ta có thể duy trì đường huyết ở mức ổn định nhờ hoạt động của:

• Hormon tuyến tụy insulin làm giảm đường huyết.
• Các hormone như glucagon, cortisol, adrenalin… gây tăng đường huyết.

Glucose là thành phần dinh dưỡng phổ biến trong máu

2 Xét nghiệm đường huyết là gì?

Xét nghiệm đường huyết là phương pháp định lượng nồng độ glucose trong máu, thường được sử dụng để sàng lọc bệnh lý đái tháo đường hoặc tiểu đường thai kỳ. Hiện nay, có 2 phương pháp định lượng glucose máu chủ yếu là:

• Xét nghiệm đường huyết mao mạch: người bệnh thường được lấy 1 vài giọt máu từ đầu ngón tay để đưa vào máy xét nghiệm nhỏ gọn. Chỉ số đường huyết sẽ được hiện ra sau đó vài giây. Người bệnh hoàn toàn có thể tự thực hiện tại nhà.
• Xét nghiệm đường huyết tĩnh mạch: nhân viên y tế sẽ lấy máu từ tĩnh mạch của bạn sau đó gửi đến phòng xét nghiệm. Chỉ số đường huyết sẽ được thông báo với bạn từ 1 - 2 giờ. Đây là biện pháp cho kết quả chính xác hơn và cần thực hiện ở các cơ sở y tế.

Bạn có thể xét nghiệm glucose máu mao mạch tại nhà

3 Định lượng glucose máu bao nhiêu là bình thường?

Ngưỡng glucose máu sẽ có sự khác biệt giữa độ tuổi, giới và tình trạng sức khỏe. Song, để dễ theo dõi và kịp thời phát hiện bất thường, hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ (ADA) đã đưa ra khuyến nghị về ngưỡng glucose máu bình thường là:

• Trước bữa ăn: từ 80 - 130mg/dL(75-100mg/dL) (hay 4,1 - 5.5mmol/L).
• Sau ăn 2 giờ: dưới 180mg/dL (hay dưới 10mmol/L).

Nồng độ glucose máu khi đói dưới 100mg/dL là bình thường

4 Các phương pháp định lượng glucose máu

Hiện nay, tùy vào từng tình trạng sức khỏe, bác sĩ có thể chỉ định cho bạn thực hiện một số phương pháp định lượng glucose máu khác nhau như:

• Xét nghiệm glucose máu khi đói: được thực hiện sau khi bạn nhịn ăn từ 8 - 10 giờ. Kết quả định lượng glucose máu này có thể giúp bác sĩ sàng lọc bệnh đái tháo đường.
• Xét nghiệm glucose máu sau ăn: bác sĩ sẽ lấy máu làm xét nghiệm sau khi bạn ăn khoảng 2 tiếng đồng hồ nhằm đánh giá sự điều hòa đường huyết của cơ thể.
• Xét nghiệm glucose máu 24 giờ: thường áp dụng cho bệnh nhân đái tháo đường đang điều trị để có thể đánh giá đáp ứng điều trị của thuốc. Từ đó, bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ dùng thuốc hợp lý nhất.
• Nghiệm pháp dung nạp glucose: có giá trị để chẩn đoán tình trạng giảm dung nạp glucose ở phụ nữ mang thai, gợi ý bệnh tiểu đường thai kỳ.

Bạn có thể làm xét nghiệm glucose máu khi đói tại bệnh viện

5 Tại sao cần đo định lượng glucose trong máu?

Định lượng glucose trong máu là một xét nghiệm đơn giản nhưng đem lại giá trị to lớn trong việc chẩn đoán và kiểm soát bệnh đái tháo đường. Những giá trị cụ thể mà xét nghiệm này mang lại gồm:

• Phát hiện sớm tình trạng tiền đái tháo đường, đái tháo đường.
• Theo dõi đáp ứng điều trị bệnh.
• Đánh giá mức độ hiệu quả của việc thay đổi chế độ ăn uống và tập luyện thông qua chỉ số đường huyết.

Định lượng glucose máu có thể là công cụ sàng lọc tình trạng rối loạn dung nạp đường

6 Nguyên nhân chỉ số định lượng glucose máu bất thường

Nếu nồng độ glucose trong máu khác với giá trị bình thường thì có thể rơi vào 1 trong 2 trường hợp là glucose máu thấp và glucose máu cao. Một số nguyên nhân phổ biến có thể dẫn đến tình trạng này là:

Chỉ số định lượng glucose máu thấp

Nồng độ glucose máu thấp hơn bình thường có thể gặp trong:

• Cơ thể thiếu đường do ăn kiêng, nhịn ăn quá mức.
• Tác dụng phụ khi sử dụng thuốc điều trị đái tháo đường.
• Dấu hiệu của một số bệnh lý: bệnh gan, thận, suy giáp hoặc suy tuyến yên.
• Rối loạn sử dụng rượu.

Ăn kiêng quá mức có dẫn đến định lượng nồng độ glucose máu thấp

Chỉ số định lượng glucose máu cao

Ngược lại, nồng độ glucose máu cao hơn ngưỡng bình thường có thể phản ánh:

• Bệnh lý rối loạn dung nạp đường
• Rối loạn hoạt động tuyến tụy làm ảnh hưởng đến hormone insulin.

Nồng độ glucose máu cao có thể do việc điều trị đái tháo đường chưa phù hợp

7 Nên làm gì khi các chỉ số glucose máu tăng cao hoặc giảm thấp?

Nên làm gì khi các chỉ số glucose máu tăng cao?

Khi nồng độ glucose máu tăng cao, bạn có thể xuất hiện một số biểu hiện sau:

• Thường xuyên khát nước.
• Đi tiểu nhiều lần trong ngày, nhất là hay tiểu đêm.
• Người mệt mỏi, hay thèm đồ ngọt.

Nếu nghi ngờ bị đường máu cao, bạn nên nhanh chóng đến các cơ sở y tế để được thăm khám và làm xét nghiệm sàng lọc bệnh đái tháo đường. Đồng thời, bạn cũng cần nghiêm túc điều trị theo phác đồ của bác sĩ.

Bạn nên đến khám bác sĩ sớm nếu nồng độ glucose máu tăng cao

Nên làm gì khi các chỉ số glucose máu giảm thấp

Với trường hợp nồng độ glucose máu thấp hay hạ đường huyết, bạn có thể xuất hiện các triệu chứng như:

• Vã mồ hôi, run tay chân.
• Tim đập nhanh.
• Cơ thể mệt lả, đói nhiều.

Khi phát hiện bị hạ đường huyết, bạn nên thực hiện các biện pháp sau:

• Uống 1 cốc đường nho (đường glucose) hoặc ngậm kẹo ngọt.
• Nằm nghỉ ngơi từ 15 - 30 phút để lượng đường trong máu được ổn định lại.
• Đi khám bác sĩ sớm nếu triệu chứng hạ đường huyết không cải thiện.

Bạn nên uống đường glucose nếu nồng độ đường máu giảm

8 Các cơ sở uy tín để thực hiện đo chỉ số đường huyết

Các phòng khám, bệnh viện tại địa phương hiện nay đều có thể thực hiện xét nghiệm định lượng glucose trong máu nhanh chóng và chính xác. Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo một số bệnh viện lớn sau:

• Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đại học Y dược Tp. Hồ Chí Minh…
• Hà Nội: Bệnh viện Nội Tiết Trung ương, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Quân đội Trung ương 108…

Xem thêm:

• Người bị huyết áp thấp nên ăn gì? Chế độ dinh dưỡng hợp lý
• Chỉ số đường huyết tiêu chuẩn của người bình thường là mức bao nhiêu?

Hy vọng rằng bài viết trên đã đem đến cho bạn những kiến thức bổ ích về các xét nghiệm glucose máu. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường trong xét nghiệm glucose máu thì bạn nên trao đổi với bác sĩ để được tư vấn một cách tốt nhất nhé!