Mặc dù cần nhiều nghiên cứu hơn nhưng chế độ ăn uống có thể đóng một vai trò trong sự phát triển của mụn trứng cá.
Mụn trứng cá là tình trạng da phổ biến nhất. Nó thường bắt đầu ở tuổi dậy thì và đặc biệt phổ biến ở độ tuổi từ 12- 24.
Mụn trứng cá có thể gây ra da nhờn và một số loại tổn thương, bao gồm mụn nhọt. Các triệu chứng thay đổi từ nhẹ đến nặng và chúng có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của một người.
Mặc dù hiện tại không có cách chữa trị tận gốc mụn trứng cá, nhưng một loạt các phương pháp điều trị hiệu quả bao gồm thuốc theo toa, gel và kem không kê đơn. Thay đổi lối sống cũng có thể giúp giảm triệu chứng và ngăn ngừa mụn.
Một số người tin rằng chế độ ăn uống hợp lý đóng một vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa và giảm mụn.
Kết quả của một cuộc khảo sát năm 2016 cho thấy 71% người tham gia nghĩ rằng thực phẩm chiên hoặc dầu mỡ gây ra mụn trứng cá. Những người khác thì nghĩ rằng sôcôla, sữa và đồ uống soda.
Trong cộng đồng y tế, có nhiều tranh luận về tác động của chế độ ăn uống. Trong khi nhiều chuyên gia từng nghĩ rằng chế độ ăn kiêng không có vai trò trong sự phát triển của mụn trứng cá, kết quả của một số nghiên cứu gần đây cho thấy điều khác.
Trong bài viết dưới đây, chúng ta sẽ tìm hiểu tác động của chế độ ăn uống đối với da và khám phá những loại thực phẩm có thể kích thích hoặc làm giảm mụn trứng cá.
Ngoài ra, cũng đưa ra một vài mẹo chung để điều trị mụn trứng cá.
Chế độ ăn uống ảnh hưởng đến da như thế nào?
Các nghiên cứu gần đây cho thấy chế độ ăn uống có thể ảnh hưởng đến mụn trứng cá.
Mụn trứng cá phát triển khi lỗ chân lông trên da bị tắc nghẽn với tế bào da chết, vi khuẩn hoặc cả hai. Sự tắc nghẽn này cũng xảy ra khi cơ thể sản xuất quá nhiều bã nhờn, một loại dầu giữ cho da không bị khô.
Lỗ chân lông bị tắc có thể dẫn đến viêm, gây ra mụn nhọt và các loại tổn thương khác hình thành.
Ở tuổi dậy thì, cơ thể sản xuất nhiều hormone gọi là yếu tố tăng trưởng giống như insulin 1 (IGF-1). Một số nghiên cứu cho thấy IGF-1 có thể làm tăng sản xuất bã nhờn và làm nặng thêm các triệu chứng mụn trứng cá.
Một số loại thực phẩm cũng có thể tăng mức độ IGF-1. Tránh những thực phẩm này có thể giúp cải thiện các triệu chứng của mụn trứng cá và giúp ngăn ngừa mụn.
Các thực phẩm cần tránh
Theo kết quả của một nghiên cứu năm 2016, các loại thực phẩm sau đây có nhiều khả năng làm tăng mức độ IGF-1 của một người:
- Sản phẩm sữa
- Thực phẩm có chỉ số đường huyết (GI) và chỉ số hấp thụ tinh bột (GL) cao.
Đo GI xác định mức độ nhanh và cao của một loại thực phẩm có thể làm tăng mức đường trong máu.
Đo GL cho phép một người so sánh các loại thực phẩm với GI và kích cỡ phần khác nhau.
Một người có thể tính GL bằng công thức này:
GL = GI x lượng carbohydrate trên mỗi phần (tính bằng gam) / 100
Một số danh sách trực tuyến cung cấp GIs của các loại thực phẩm khác nhau. Theo nguyên tắc chung, thực phẩm chế biến nhiều có xu hướng có GI và GL cao hơn.
Theo Hiệp hội Tiểu đường Mỹ, sau đây là những ví dụ về thực phẩm có GI cao:
- Bánh mì, đặc biệt là bánh mì trắng và bánh mì tròn
- Ngũ cốc ăn sáng ngọt: những loại có ngô, gạo phồng và cám
- Ngũ cốc ăn liền: bột yến mạch và bột
- Một số loại trái cây và rau củ bao gồm: dưa, dứa, bí ngô và khoai tây
- Mì ống như: mì ống gạo
- Gạo trắng hạt ngắn
- Đồ ăn nhẹ: bánh quy, bánh gạo và bỏng ngô
- Ví dụ về các sản phẩm sữa bao gồm: sữa, phô mai, kem,...
Một số người bị mụn trứng cá có thể có lợi từ việc tránh những thực phẩm này.
Tuy nhiên, Học viện Da liễu Mỹ (AAD) cho rằng tránh các thực phẩm có GI cao có thể hữu ích hơn là tránh các sản phẩm từ sữa.
Ăn sôcôla cũng có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của mụn trứng cá. Điều này có thể là kết quả của hàm lượng đường cao trong sôcôla.
Tuy nhiên, kết quả của một nghiên cứu nhỏ cho thấy rằng sôcôla không đường có chứa 100% ca cao cũng có thể làm nặng thêm các triệu chứng ở nam giới trẻ có tiền sử bị mụn trứng cá.
Hiện nay, dường như có rất ít bằng chứng cho thấy thực phẩm nhiều dầu mỡ gây ra mụn trứng cá. Các tuyến bã nhờn hoạt động quá mức gây ra da dầu, không phải chất béo và dầu trong thực phẩm.
Những thực phẩm nào có thể giúp cải thiện mụn trứng cá?
Nghiên cứu thậm chí còn chưa rõ ràng khi xác định thực phẩm có thể chống lại hoặc ngăn ngừa mụn trứng cá.
Tuy nhiên, một chế độ ăn uống giàu axit béo omega-3 có thể làm giảm viêm và cải thiện các triệu chứng của mụn trứng cá. Thực phẩm giàu axit béo omega-3 bao gồm:
- Cá: cá thu, cá hồi và cá mòi
- Trứng
- Đậu nành và các sản phẩm từ đậu nành như đậu phụ
- Rau bina và cải xoăn
- Đậu thận
- Thịt bò từ bò được chăn thả tự nhiên
- Các loại hạt: quả óc chó và hạnh nhân
- Hạt lanh
- Hạt mù tạt
Mặc dù các nghiên cứu tiếp theo là cần thiết, bằng chứng hạn chế cho thấy thực phẩm giàu chất chống oxy hóa và chất xơ có thể chống lại mụn trứng cá.
Kết hợp chế độ ăn chống mụn
Với rất nhiều sự không chắc chắn xung quanh ảnh hưởng của chế độ ăn uống đối với mụn trứng cá, có thể khó biết được loại thực phẩm nào nên thử và loại nào nên tránh.
Giữ một cuốn nhật ký thực phẩm có thể giúp một người xác định các loại thực phẩm kích hoạt hoặc làm xấu đi các nốt mụn. Ghi nhật ký mỗi bữa ăn và bữa ăn nhẹ và ghi lại loại và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng mụn trứng cá phát triển mỗi ngày.
Khi thay đổi chế độ ăn uống, điều quan trọng là phải kiên nhẫn. Theo Học viện da liễu Mỹ (AAD), có thể mất tới 12 tuần để thay đổi chế độ ăn uống để có hiệu quả rõ rệt trên da.
Mẹo chung để điều trị mụn trứng cá
Một số mẹo chung để kiểm soát mụn trứng cá bao gồm:
- Rửa mặt 2 lần một ngày và sau khi đổ mồ hôi hoặc chơi thể thao.
- Gội đầu, đặc biệt là tóc dầu nên gội đầu thường xuyên.
- Sử dụng các sản phẩm chăm sóc da và mỹ phẩm nhẹ nhàng, không dầu
- Tránh gãi hoặc chạm vào mụn nhọt.
- Tránh tiếp xúc lâu với ánh nắng mặt trời.
Theo AAD, một người cũng nên xem xét mối quan hệ giữa căng thẳng và mụn trứng cá. Stress khiến cơ thể sản xuất nhiều hormone gọi là androgen, kích thích tuyến bã nhờn trên da.
Sau đó, stress khiến da sản xuất nhiều dầu hơn và điều này có thể gây ra mụn trứng cá.
Mụn trứng cá cũng có thể ảnh hưởng đến lòng tự trọng của một người và dẫn đến trầm cảm, đặc biệt là ở thanh thiếu niên và thanh niên.
AAD khuyên bạn nên thực hiện việc trị mụn một cách nghiêm túc và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm soát căng thẳng và theo dõi các dấu hiệu trầm cảm.
Một số người bị mụn trứng cá có thể có được kết quả tốt từ việc thực hiện các thay đổi sau đây đối với chế độ ăn uống:
- Tiêu thụ nhiều thực phẩm giàu axit béo omega-3, chất xơ và thực vật.
- Tránh các sản phẩm sữa và thực phẩm có GI và GL cao.
Tuân theo chế độ ăn Địa Trung Hải là một cách tuyệt vời để kết hợp những thay đổi này. Ngoài ra, một cuốn nhật ký thực phẩm có thể giúp một người xác định bất kỳ loại thực phẩm nào kích hoạt hoặc làm xấu đi mụn trứng cá.
Thay đổi mỗi chế độ ăn uống sẽ không làm sạch mụn trứng cá mà điều quan trọng là phải tuân theo một thói quen sinh hoạt và điều trị thường xuyên.