Điều trị HIV-AIDS: 37 năm chỉ có duy nhất một trường hợp được chữa khỏi

Vì sao HIV-AIDS được coi là “không thể chữa khỏi”?

Đó là vì HIV là một loại virus không giống bất kỳ loại virus nào khác. Virus này có thể vô hiệu hóa các tế bào miễn dịch. Nó cũng có thể ẩn trong các tế bào của cơ thể, dàn dựng cuộc phục kích cuối cùng chết chóc bất cứ khi nào hệ miễn dịch đi xuống. Thời gian virus HIV “ở ẩn” trong tế bào có thể kéo dài hàng tháng, thậm chí hàng năm từ khi nó xâm nhập.

Ngay cả khi người bệnh được kê đơn điều trị bằng thuốc kháng virus (ARV), vẫn có những nguy cơ. Thuốc ARV có thể giúp virus HIV không tạo ra nhiều bản sao, do đó virus này không tấn công sang các tế bào lành. Điều đó đồng nghĩa với việc bệnh nhân có cuộc sống khỏe mạnh và kéo dài lâu hơn so với không dùng thuốc.

Tuy nhiên, các tế bào bị nhiễm bệnh vẫn còn trong cơ thể. Để tự bảo tồn, một số virus HIV xâm nhập vào “nằm ngủ” ngay bên trong một số tế bào miễn dịch. Tiến sĩ Robert Siliciano, giáo sư y khoa tại Trường Y khoa Đại học Johns Hopkins, người đầu tiên xác định được “bí mật” này của virus cho hay: “ Có một dạng virus HIV không tái tạo và tiềm ẩn, không bị ảnh hưởng bởi các loại thuốc và không bị hệ thống miễn dịch phát hiện thấy”.

Đây chính là những loại virus bùng phát trở lại khi người bệnh ngưng dùng thuốc hoặc dùng thuốc không đều.

Trong bối cảnh đó, tháng 3/2018 vừa qua, các nhà khoa học Mỹ đã thu được một số thành tựu trong việc phát hiện và tiêu diệt virus HIV. Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH – National Institues of Health) đang tài trợ cho những nỗ lực điều trị HIV dựa trên kiến thức mới này.

Các nhóm vận động như amfAR cũng đang rót tài nguyên vào việc không chỉ điều trị HIV mà còn tìm cách loại bỏ nó hoàn toàn.

Rowena Johnston, phó chủ tịch và giám đốc nghiên cứu của amfAR, nói: “HIV hoàn toàn có thể được chữa khỏi. Chỉ có điều làm thế nào có hàng tỷ đô la cho nghiên cứu”.

Ca bệnh hi hữu: Khỏi HIV nhờ... cấy ghép tủy xương

Trong lịch sử chiến đấu với dịch bệnh AIDS, Timothy Ray Brown là một cái tên đặc biệt. Năm 1995 khi chàng thanh niên người Mỹ này phát hiện mình dương tính với HIV, anh đã nghĩ mình mang trên lưng “án tử” của căn bệnh thế kỷ.

Thế nhưng, với việc dùng thuốc ARV đều đặn trong khoảng 10 năm, tình trạng sức  khỏe của ông tương đối ổn định.

Năm 2005, một chẩn đoán khác làm ông vô cùng hoảng hốt: mắc bệnh bạch cầu. Bác sĩ cho biết căn bệnh ung thư này hoàn toàn không phải là hậu quả của HIV.

Để điều trị ung thư, Brown đã hóa trị và cấy tủy xương 2 lần để thay thế các tế bào ác tính trong máu và hệ thống miễn dịch của mình.

Bác sĩ của ông, người đã có tầm nhìn xa hiếm thấy, tìm một người hiến tủy xương cho Brown rất đặc biệt: người này mang một đột biến gene khiến HIV không thể lây nhiễm sang các tế bào mới được cấy ghép.

Brown ngừng dùng thuốc sau khi được cấy ghép tủy xương, và hơn một thập kỷ sau đó, không có xét nghiệm nào tìm thấy virus HIV trong cơ thể ông.

Cho đến nay, Brown là trường hợp duy nhất trên toàn thế giới được khẳng định là “chữa khỏi HIV”.

Các bác sĩ Mỹ hiện đang tập hợp 30 người có tình trạng bệnh như Brown (mắc HIV, sau đó mắc bệnh bạch cầu) và áp dụng các chiến thuật điều trị tương tự.

Ngoài trường hợp của Brown, các bác sĩ Mỹ cũng nhìn thấy hi vọng điều trị HIV-AIDS qua việc điều trị thành công bệnh ung thư.

Một số chuyên gia ung thư đã sử dụng phương án lập trình cho hệ miễn dịch để tấn công các tế bào ác tính. Sự tương đồng trong điều trị các khối u (ung thư) và điều trị HIV là rất lớn, vì thế các nhà khoa học tin rằng có thể tận dụng những thành tựu mới trong điều trị ung thư và áp dụng nó để chữa trị HIV.

Không ai có thể nói rằng khi nào có thể tìm ra phương pháp chữa “căn bệnh thế kỷ”. Nhưng các nhà khoa học Mỹ tin rằng trong tương lai điều trị HIV sẽ có nhiều lựa chọn hơn, không chỉ có duy nhất biện pháp dùng thuốc ARV.