Hà Nội: Điều chỉnh giá nước sạch sinh hoạt là cần thiết và phù hợp thực tiễn

Điều chỉnh giá nước sinh hoạt là hợp lý

TP.Hà Nội đang lên phương án điều chỉnh giá nước sạch sinh hoạt trên địa bàn thành phố. Đây là việc làm cần thiết, đúng pháp luật và phù hợp với yêu cầu thực tế. Thành phố cũng xác định rõ, phương án giá và lộ trình điều chỉnh giá phải đảm bảo không ảnh hưởng đến đời sống người dân, hài hòa với lợi ích của Nhà nước, doanh nghiệp và người dân.

Theo Sở Tài chính Hà Nội, việc điều chỉnh giá nước sạch sinh hoạt đảm bảo nguyên tắc tính đúng, tính đủ các yếu tố chi phí sản xuất hợp lý, hợp lệ trong quá trình khai thác, sản xuất, phân phối, tiêu thụ và có lợi nhuận.

Đồng thời, việc điều chỉnh giá nước sạch sinh hoạt cũng khuyến khích các đơn vị cấp nước nâng cao chất lượng dịch vụ, giảm thất thoát, thất thu nước sạch, đáp ứng nhu cầu của khách hàng; thu hút đầu tư vào hoạt động sản xuất, phân phối nước sạch; khuyến khích khách hàng sử dụng nước tiết kiệm thực hiện theo đúng quy định tại Điều 2 Thông tư số 44 quy định về nguyên tắc xác định giá nước sạch.

Sở Tài chính Hà Nội cũng cho biết, phương pháp xây dựng giá nước sạch được sử dụng là phương pháp chi phí theo quy định tại Thông tư số 44/2021/TT-BTC ngày 18/6/2021 của Bộ Tài chính quy định về khung giá, nguyên tắc, phương pháp xác định giá nước sạch sinh hoạt.

Cụ thể, từ 1/7/2023, giá nước sạch cho mục đích sinh hoạt áp dụng cho các nhóm đối tượng, gồm: Hộ dân cư; cơ quan hành chính; đơn vị sự nghiệp, phục vụ mục đích công cộng; hoạt động sản xuất vật chất; kinh doanh dịch vụ sẽ có sự điều chỉnh.

Theo đó, mức đến 10m3 đầu tiên (hộ/tháng) với hộ dân thuộc diện gia đình chính sách, hộ nghèo, hộ cận nghèo giá nước sạch sinh hoạt là 5.973 đồng/m3 áp dụng từ 1/7/2023 và 5.973 đồng/m3 áp dụng từ 1/1/2024.

Với các đối tượng dân cư khác, mức đến 10m3 đầu tiên (hộ/tháng) có giá là 7.500 đồng/m3 áp dụng từ 1/7/2023 và 8.500 đồng/m3 áp dụng từ 1/1/2024.

Mức từ trên 10 - 20m3 (hộ/tháng), giá nước sạch sinh hoạt là 8.800 đồng/m3 áp dụng từ 1/7/2023 và 9.900 đồng/m3 áp dụng từ 1/1/2024.

Mức từ trên 20 - 30m3 (hộ/tháng), giá nước sạch là 12.000 đồng/m3 áp dụng từ 1/7/2023 và 16.000 đồng/m3 áp dụng từ 1/1/2024.

Mức từ trên 30m3 (hộ/tháng), giá nước sạch là 24.000 đồng/m3 áp dụng từ 1/7/2023 và 27.000 đồng/m3 áp dụng từ 1/1/2024.

Đối với cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp, phục vụ mục đích công cộng, từ 1/7/2023 giá nước sạch là 12.000 đồng/m3. Đến năm 2024, mức giá nước sạch sinh hoạt sẽ tăng lên mức 13.500 đồng/m3.

Còn đối với hoạt động sản xuất vật chất, giá mới được áp dụng từ 1/7/2023 là 15.000 đồng/m3 và sẽ tăng lên 16.000 đồng/m3 vào năm 2024.

Nhóm cuối cùng là các hộ kinh doanh dịch vụ sẽ mua nước sạch với giá 27.000 đồng/m3 từ ngày 1/7/2023 và đến năm 2024 giá nước sạch sinh hoạt sẽ là 29.000 đồng/m3.

Đối với người dân tại khu vực có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, khu vực bị ảnh hưởng môi trường có khó khăn được tiếp cận nước sạch như khu vực người dân tại vùng ảnh hưởng môi trường Khu liên hợp xử lý chất thải Sóc Sơn và người dân khu vực bị ảnh hưởng bãi rác Xuân Sơn, TP.Hà Nội sẽ có cơ chế hỗ trợ để đảm bảo sức khỏe và sinh hoạt của người dân khu vực này…

Trước phương án điều chỉnh giá nước sạch sinh hoạt của UBND TP.Hà Nội, một số chuyên gia, nhà khoa học đều đồng quan điểm rằng việc điều chỉnh giá nước là phù hợp với thực tiễn khi mà giá cả thị trường mọi thứ đều tăng, trong khi 10 năm nay Hà Nội chưa điều chỉnh giá nước.

Chia sẻ với báo chí, PGS.TS Bùi Thị An, Viện trưởng Viện Tài nguyên, Môi trường và Phát triển cộng đồng bày tỏ quan điểm, việc điều chỉnh giá nước sạch là cần thiết khi các yếu tố do nguyên liệu đầu vào (điện, dầu, nhân công...) của ngành công nghiệp nước đã tăng.

Tuy nhiên, theo bà An, cần có báo báo về chất lượng nước của các đơn vị cung cấp nước trong thời gian qua. Giá nước sinh hoạt tăng nhưng phải có chất lượng nước đảm bảo đủ tiêu chuẩn.

Và việc điều chỉnh tăng giá nước sạch sinh hoạt chắc chắn sẽ tác động đến cuộc sống của người dân, nhưng những tác động này là rất nhỏ so với việc tạo động lực để nâng cao năng lực, chất lượng cung cấp nước sạch trên địa bàn Thủ đô.

4 tác động tiêu cực khi không điều chỉnh giá nước sạch sinh hoạt 

Sở Tài chính Hà Nội cho rằng, việc không điều chỉnh hoặc chậm điều chỉnh giá nước sạch sinh hoạt có thể dẫn tới nhiều tác động tiêu cực.

Điều dễ nhận thấy nhất khi không điều chỉnh giá nước sạch sinh hoạt là làm ảnh hưởng đến tiến độ đầu tư các nhà máy nước mới; các dự án cải tạo, nâng công suất các nhà máy nước đang vận hành theo quy hoạch cấp nước…, từ đó dẫn tới không đảm bảo nguồn cung cấp nước sạch.

Thêm nữa, giá nước thấp cũng ảnh hưởng đến khả năng thanh toán các khoản vay của các nhà đầu tư, dẫn đến ảnh hưởng tiến độ đầu tư các dự án tuyến ống cấp nước theo quy hoạch. Chính điều này đã gây ra tình trạng thiếu nước sinh hoạt ở một số khu vực, tại một số thời điểm.

Bệnh cạnh đó, việc không điều chỉnh giá nước sẽ khiến các đơn vị cấp nước không đủ điều kiện để nâng cao chất lượng nước sạch (đầu tư công nghệ xử lý nước mới và cải tạo hệ thống cấp nước cũ) theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước sạch sử dụng cho mục đích sinh hoạt (QCVN 01-1:2018/BYT) của Bộ Y tế.

Theo Sở Tài chính Hà Nội, giá nước chậm điều chỉnh là hạn chế đối với việc xã hội hóa thu hút các nguồn vốn từ các nhà đầu tư tư nhân vào lĩnh vực cấp nước. Bởi với giá nước hiện hành chỉ đáp ứng được chi phí thiết yếu tối thiểu để vận hành nhà máy, chưa thu hồi được vốn đầu tư, chưa có lợi nhuận. Do vậy, nếu giá nước không điều chỉnh kịp thời thì các doanh nghiệp sẽ không có nguồn lực tài chính để vận hành nhà máy, đối mặt với nguy cơ phá sản, dẫn đến không đảm bảo an ninh cấp nước cho thành phố.

Ngoài ra, việc điều chỉnh giá nước cũng sẽ khuyến khích người dân sử dụng nước sạch tiết kiệm, góp phần bảo vệ và sử dụng có hiệu quả nguồn tài nguyên nước.

Chính vì vậy mà việc điều chỉnh giá nước được Sở Tài chính Hà Nội đánh giá là việc làm cần thiết, phù hợp với quy định của pháp luật, phù hợp với yêu cầu thực tế, khuyến khích sử dụng nước sạch tiết kiệm và chủ trương của nhà nước trong việc quản lý hoạt động sản xuất và kinh doanh nước sạch.