Điểm Facebook Bác sĩ ngày 28/2: 10 vấn đề sức khoẻ được tìm kiếm nhiều nhất trên Google năm 2017

LTS: Được sự đồng ý của các bác sĩ, Gia Đình Mới đăng tải lại những chia sẻ trên Facebook cá nhân như một nhật ký mỗi ngày của những người đang hàng ngày, hàng giờ đang làm công tác cứu người. 

Bởi ngày nay, Facebook cá nhân đã trở thành một phương tiện truyền thông mở để các bác sĩ, những người làm ngành y thể hiện quan điểm cũng như kết nối với người bệnh. 

Mục Điểm Facebook Bác sĩ được ban biên tập mở nhân dịp 27/2 với hy vọng đem lại nhiều góc nhìn hơn về cuộc sống của bác sĩ, tâm tư, tình cảm cũng như những suy nghĩ về cuộc sống, về cả người bệnh. Mong bạn đọc đón nhận! 

Bác sĩ Trần Quốc Khánh, Khoa Phẫu thuật Cột sống, Bệnh viện Việt Đức

"10 VẤN ĐỀ SỨC KHOẺ được tìm kiếm nhiều nhất trên Google năm 2017!!

Anh Chị đã ăn tối chưa ạ? Buổi tối thật an lành bên gia đình, Anh Chị nhé!

Ngày hôm qua Bs đã nhận được lời chúc mừng, hoa, quà... từ Anh Chị rồi, Bs rất vui & trân trọng nhiều lắm.

Ngày hôm nay, Bs xin được “đáp lễ” bằng bài dịch & tổng hợp này, từ trường Đại học Y Harvard.

1. ADHD là gì?

➢ "ADHD-Attention deficit/hyperactivity disorder" Thiếu sự chú ý/rối loạn hiếu động thái quá là một vấn đề của não có thể gây khó khăn cho trẻ em để cư xử một cách thích hợp. Nghiên cứu hình ảnh não cho thấy trẻ em bị ADHD có bộ não làm việc khác với bộ não trẻ nhỏ mà không có tình trạng này.

Điều này có thể dẫn đến việc trẻ ra quyết định kém, gây chuyện trong trường học hoặc công việc và khó duy trì các mối quan hệ => ảnh hưởng đến sự phát triển xã hội và tình cảm của trẻ. ADHD có yếu tố gia đình.

2. Làm thế nào để ngủ không…ngáy?

➢ Âm lượng bình thường chúng ta nói chuyện tầm 60 Decibel, tiếng ngáy thường tạo ra âm lượng như vậy, có người ngáy to tạo ra âm lượng tầm 80 Decibel, trong khi 85 Decibel là ngưỡng âm thanh nguy hiểm cho tai của Anh Chị.

➢ Một số giải pháp giúp giảm ngáy khi ngủ:

• Thay đổi cách nằm ngủ bằng cách nâng đầu giường lên hoặc nằm ngủ nghiêng

• Giảm cân thừa, chơi thể thao

• Hạn chế uống rượu vì những người uống rượu thường rất dễ ngáy khi ngủ.

• Giảm hoặc tránh tình trạng tắc nghẽn mũi bằng cách điều trị dị ứng, sử dụng máy làm ẩm, thuốc chống dị ứng, hoặc nước muối bơm rửa mũi xoang.

• Hạn chế dung thuốc an thần như Valium..vì chúng làm giãn các cơ xung quanh đường thở.

• Sử dụng thiết bị chống ngáy.

3. Bệnh cúm kéo dài bao lâu?

Nhiễm cúm bình thường, không biến chứng kéo dài khoảng 5 ngày, hiếm khi kéo dài hơn.

4. Tại sao tôi quá mệt mỏi?

➢ Đây thực sự là một vấn đề khó khăn vì có rất nhiều nguyên nhân gây mệt mỏi và thậm chí thuật ngữ "mệt mỏi" có thể có nhiều nghĩa khác nhau bao gồm mệt mỏi, thiếu năng lượng, buồn ngủ, yếu đuối…

➢ Và dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến làm Anh Chị mệt mỏi:

• Một nhiễm trùng, chẳng hạn như cúm, viêm phổi, viêm Amidan..

• Suy tim, bệnh lý của tim

• Suy giáp, sau phẫu thuật giáp. Bệnh gan, bao gồm viêm gan hoặc xơ gan. Thấp khớp.

• Thiếu máu, thiếu ngủ, thiếu oxy trong phòng ngủ, phòng làm việc..

• Trầm cảm hoặc lo lắng

• Các tác dụng phụ của thuốc 

• Hội chứng mệt mỏi mãn tính, ở đó nguyên nhân thực sự ko tìm thấy hoặc hội chứng ngưng thở lúc ngủ.

➢ Giải pháp chung:

• Tẩy giun định kỳ 6 tháng/1 lần.

• Kiểm tra sức khoẻ định kỳ 6 tháng/ 1 lần

• Chơi thể thao, thiền, YOGA..

• Phòng ngủ thông thoáng, sạch sẽ, yên tĩnh

• Ngủ đủ giấc (ít nhất 5 tiếng/1 ngày, giá trị nhất từ 22h đến 3h sang hôm sau)

• Học cách buông bỏ những sân si, tiền tài địa vị, sống cân bằng.

5. Nấc cục là gì?

➢ Nấc là một phản xạ tự động & phức tạp của cơ thể do sự co cứng hoặc co thắt đột ngột của cơ hoành và cơ liên sườn, khiến cơ thể hít vào nhanh và không tự chủ và quá trình đó kết thúc bằng "đóng băng" - không gian trong cổ họng gần dây thanh âm, tạo ra âm thanh nấc cục điển hình.

➢ Nguyên nhân: do Anh Chị ăn quá no, uống quá nhiều rượu, thay đổi đột ngột về nhiệt độ, hút thuốc lá, kích động, căng thẳng, hoặc những cảm xúc cao độ khác. Hiếm và nguy hiểm hơn, chúng được gây ra bởi một căn bệnh cụ thể như u tuyến giáp, bướu giáp, khối u ở cổ, thoát vị hoành, nhiễm trùng vùng tai, suy thận hoặc phình động mạch chủ, bệnh xơ cứng cơ..

➢ Xử trí: Thường nấc tự biến mất sau vài phút (thường loanh quanh 30 lần nấc) mà không phải can thiệp gì, khi nấc kéo dài Anh Chị cần đến gặp bác sĩ và thăm khám để loại trừ các nguyên nhân bệnh lý nguy hiểm ở trên.

Một số mẹo giúp ngắt nấc nhanh như kích thích vòm họng hay vùng trên cùng của cổ họng bằng cách kéo lưỡi, nuốt đường cát, nhấm nháp nước đá, cắn vào quả chanh hoặc nhẹ nhàng kích thích vào vùng cổ họng bằng một miếng bông thấm dài.

Kích thích da gần cổ bằng cách gõ nhẹ hoặc cọ xát vào phần sau của cổ hoặc phân tâm tâm trí bằng những câu chuyện làm đối tượng nấc mất tập trung.

6. Nguyên nhân gây sỏi thận?

➢ Nguyên nhân phổ biến nhất và các yếu tố nguy cơ gây sỏi thận:

• Bệnh thận làm thay đổi cách cơ thể vận chuyển canxi

• Các nhiễm trùng đường tiểu với một số vi khuẩn

• Một số thói quen ăn kiêng nhất định, chẳng hạn như ăn quá mặn và không uống đủ nước

• Yếu tố gia đình (di truyền)

• Một số bệnh lý tiêu hóa ảnh hưởng đến sự hấp thụ chất dinh dưỡng như tiêu chảy mãn tính hoặc phẫu thuật cắt dạ dày bán phần hoặc toàn bộ..

• Một số loại thuốc như acyclovir và triamterene.

• Một số bệnh toàn than như béo phì, Gout, và huyết áp cao..

➢ Triệu chứng, giải pháp: Khi sỏi gây tắc nghẽn đường tiểu, chèn ép thận, niệu quản..bệnh nhân thường cảm giác đau-tức vùng hố thắt lưng một hoặc hai bên, có thể có những cơn đau quặn từng cơn kèm đái máu, vã mồ hôi => cần đến khám chuyên khoa thận-tiết niệu để được siêu âm, chụp phim và xét nghiệm chẩn đoán, đưa ra hướng xử trí từ bác sĩ chuyên khoa.

7. Huyết áp bình thường là gì?

Từ trước tới nay, chỉ số 120/80 mmHg (Milimet Thuỷ ngân) được coi là huyết áp bình thường và 140/90 hoặc cao hơn được coi là cao huyết áp, các chỉ số trung gian được xem là người có chỉ số huyết áp cao- elevated blood pressure nhưng không phải bệnh cao huyết áp- high blood pressure.

Tuy nhiên, vào tháng 11 năm 2017, Hiệp hội Tim Mạch Hoa Kỳ và Trường Cao Đẳng Tim Mạch Hoa Kỳ (American College of Cardiology) đã sửa đổi hướng dẫn (guidelines) và xác nhận chỉ số 130/80 hoặc cao hơn được coi như là dấu hiệu của bệnh cao huyết áp và cần lên phác đồ điều trị. 

8. Nguyên nhân cao huyết áp gồm những gì?

Trong hầu hết các trường hợp, không có nguyên nhân cụ thể nào có thể được tìm thấy. Tuy nhiên, các yếu tố nguy cơ bao gồm:

➢ Cao tuổi

➢ Quá béo

➢ Bệnh thận và mạch máu

➢ Lười vận động thể chất 

➢ Chứng ngưng thở lúc ngủ.

➢ Một số loại thuốc như thuốc chống viêm, thuốc giảm đau và cocaine.

➢ Các yếu tố dinh dưỡng (như chế độ ăn kiêng cao hoặc uống rượu nhiều)

➢ Yếu tố di truyền, yếu tố dân tộc. Ví dụ: cao huyết áp có xu hướng nặng hơn, bắt đầu sớm hơn, và xảy ra phổ biến hơn ở người da đen

9. Làm thế nào để giảm cholesterol trong máu?

➢ Thay đổi chế độ ăn uống của bạn bằng cách tránh các loại thực phẩm giàu chất béo bão hòa như thịt đỏ, phô mai và các loại thực phẩm chiên, rán, quay, nướng..

➢ Giảm cân nặng, tăng hoạt động thể chất. Dùng thuốc theo đơn bác sĩ.

10. Lupus là gì?

Thuật ngữ "Lupus" bao gồm một số tình trạng, mặc dù nó thường ám chỉ bệnh "lupus ban đỏ hệ thống", một tình trạng mà trong đó hệ miễn dịch dường như tự phản ứng chống lại các mô trên khắp cơ thể chính mình.

Điều này có thể dẫn đến viêm ở da, khớp, tim, phổi, thận, não và các bộ phận khác của cơ thể. Nguyên nhân chưa rõ và điều trị thường liên quan sử dụng các thuốc ức chế miễn dịch."

Bác sĩ Lương Quốc Chính, Khoa Cấp cứu A9, Bệnh viện Bạch Mai:

"Một cậu em đồng nghiệp vừa than với mình rằng anh ơi hôm qua em bị người nhà bệnh nhân chửi mắng oan uổng.

Họ mắng rằng "Lũ bác sĩ chúng mày quá là ác, không có tính người, bọn hút máu, đồ máu lạnh.

Bố tao tới bệnh viện trong tình trạng cấp cứu, ông cần thở nhiều oxy mà chúng mày không cho thở. Giờ ông phải nằm đó thở máy là do lỗi của chúng mày".

Mình thấy lạ, hỏi lại cậu em đồng nghiệp cho rõ chuyện, cậu ấy nói "Bệnh nhân bị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính đã lâu, phải thở oxy tại nhà. Hôm bệnh nhân vào viện vì suy hô hấp do mệt cơ.

Sau khi đánh giá, em cho bệnh nhân thở oxy liều thấp, khí dung và sẵn sàng đặt ống nội khí quản và thở máy cho bệnh nhân.

Khi em đang loay hoay làm xét nghiệm khí máu cho bệnh nhân, người con trai của bệnh nhân đã vặn van oxy để tăng liều oxy cho bệnh nhân thở. Em không để ý thấy, khi đi lấy kết quả xét nghiệm khí máu về thấy bệnh nhân đã ngừng thở, tím toàn thân, dòng oxy thở thì được vặn lên tới 10 lít/phút. Phát hoảng, bọn em đặt ống nội khi quản và thở máy cho bệnh nhân. Sau đó quay ra hỏi người con thì bị ăn chửi."

Câu chuyện này chỉ có người trong nghề mới hiểu, cái lũ người nhà mất dạy thì sao mà thấu. Tự tay bóp cổ cha mình mà không biết lại quay ra chửi mắng bác sĩ.

Ảnh minh hoạ một bệnh nhân khó thở vì đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính đang được thở oxy liều thấp (1 - 3 lít/phút) đúng tiêu chuẩn và khí dung."