Cảnh báo sự nguy hiểm của các bệnh do phế cầu khuẩn gây ra

Theo đó, ngày 5/6, tại Hà Nội, Pfizer Việt Nam phối hợp cùng Hội Y học Dự phòng Việt Nam tổ chức chuỗi hội nghị khoa học quốc tế với chủ đề: “Vai trò của vaccine phế cầu cộng hợp đa giá trên người lớn - Di sản và Hành trình” (Hội nghị) nhằm đánh giá vai trò của vaccine phế cầu cộng hợp đa giá trong bảo vệ sức khỏe người trưởng thành.

Hội nghị quy tụ hơn 1.000 chuyên gia y tế trong các lĩnh vực hô hấp, y học dự phòng và dịch tễ học tại Việt Nam và quốc tế.

Trước đó, ngày 3/6, một Hội nghị tương tự đã tổ chức tại TP. Hồ Chí Minh.

Toàn cảnh hội nghị “Vai trò của vaccine phế cầu cộng hợp đa giá trên người lớn - Di sản và Hành trình” - ảnh: TP

Phát biểu tại Hội nghị, PGS.TS.BS Cao Hữu Nghĩa - Chủ nhiệm Bộ môn Khoa học Y sinh, Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh cho biết, bệnh phế cầu khuẩn khá nguy hiểm vì có trên 100 type huyết thanh khác nhau. Trong đó có từ 5 đến 90% người khỏe mạnh mang vi khuẩn này trong vòm họng.

Phế cầu khuẩn cũng là tác nhân gây ra các bệnh nhiễm trùng xâm lấn nguy hiểm. Đặc biệt, khi hệ miễn dịch bắt đầu suy yếu do yếu tố tự nhiên như tuổi già hay do các bệnh mạn tính ở thận, hệ tim mạch, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) sẽ khiến cơ thể dễ bị tổn thương bởi phế cầu khuẩn hơn.

“Khi mắc các bệnh do phế cầu khuẩn thường diễn tiến nhanh, gây nguy hiểm đến tính mạng và tạo gánh nặng đáng kể về chi phí, không chỉ cho người bệnh mà còn cho cả hệ thống y tế” - PGS.TS.BS Cao Hữu Nghĩa cho hay.

Cũng theo PGS.TS.BS Cao Hữu Nghĩa, mỗi năm phế cầu khuẩn gây ra khoảng 14,5 triệu ca bệnh nặng và dẫn đến khoảng 826,000 trường hợp tử vong trên toàn cầu.

PGS.TS Cao Hữu Nghĩa - Chủ nhiệm Bộ môn Khoa học Y sinh, Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh chia sẻ về bệnh phế cầu khuẩn - ảnh: TP

Tại Việt Nam, phế cầu khuẩn là một trong những nguyên nhân chính gây viêm phổi mắc phải trong cộng đồng, một loại bệnh nhiễm trùng phổ biến và gây tử vong hàng đầu ở nước ta.

Bên cạnh đó, phế cầu khuẩn cũng là tác nhân gây ra các bệnh nhiễm trùng xâm lấn nguy hiểm như viêm màng não và nhiễm trùng máu, với tỉ lệ tử vong lên đến 40%. Trong đó, các bệnh lý thường gặp ở người Việt như viêm tai giữa.

 Đặc biệt, tại nước ta dân số đang già đi nhanh chóng và các bệnh lý mạn tính có xu hướng xuất hiện ở độ tuổi trẻ hơn, khiến số lượng người có nguy cơ cao trước phế cầu khuẩn ngày càng gia tăng. Đáng lưu ý, các type huyết thanh phế cầu khuẩn gây nhiễm trùng xâm lấn và tử vong vẫn luôn lưu hành trong cộng đồng. Cùng với đó là tình trạng kháng kháng sinh của phế cầu khuẩn ngày càng phổ biến, khiến việc điều trị kém hiệu quả hơn, kéo dài thời gian hồi phục và tăng chi phí chăm sóc.

Cũng tại Hội nghị, PGS.TS.BS Lê Khắc Bảo - Phó Giám đốc BV Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh cho rằng, phế cầu khuẩn đã, đang và sẽ là tác nhân chính gây ra gánh nặng nhiễm khuẩn hô hấp dưới trên người trưởng thành.

“Dù đã có giải pháp phòng ngừa, gánh nặng bệnh vẫn còn đáng kể khi nhóm dân số có nguy cơ ngày càng nhiều cùng với sự gia tăng của các type huyết thanh vi khuẩn nằm ngoài phạm vi bảo vệ hiện tại” - PGS.TS.BS Lê Khắc Bảo nhấn mạnh.

Còn đối với GS.TS.BS Phan Trọng Lân - Chủ tịch Hội Y học Dự phòng Việt Nam, việc ứng dụng vaccine phổ rộng và tăng tỷ lệ tiêm chủng sẽ góp phần bảo vệ người dân trước phế cầu khuẩn. Vì vậy, việc nâng cao năng lực dự phòng và cập nhật các biện pháp bảo vệ, bao gồm vaccine có khả năng phòng ngừa các typ gây bệnh trong độ phủ hiện tại cũng như các typ mới đã trở thành yêu cầu cấp thiết để bảo vệ sức khỏe cộng đồng, giảm tải cho hệ thống y tế và cải thiện chất lượng sống bền vững cho toàn xã hội.

GS.TS.BS Phan Trọng Lân cũng cho biết thêm, hiện nay Việt Nam đang đối mặt với quá trình già hóa dân số nhanh chóng, người cao tuổi mắc đa bệnh lý, nên việc phòng ngừa phế cầu khuẩn bằng tiêm chủng nhằm giảm gánh nặng viêm phổi mắc phải cộng đồng, một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu do các bệnh lý nhiễm trùng nhất là ở người có bệnh nền là hết sức cần thiết.

Cũng tại Hội nghị, TS. Mark Fletcher - Giám đốc Y khoa Cao cấp, Bộ phận Nghiên cứu và Phát triển vaccine khu vực thị trường mới nổi của Pfizer cho biết, từ kinh nghiệm ở nhiều quốc gia trên thế giới, các chiến lược dự phòng bệnh do phế cầu khuẩn ở người lớn thường bao gồm việc giám sát huyết thanh dịch tễ, tăng cường nâng cao nhận thức cộng đồng về nâng cao sức khỏe, kiểm soát bệnh nền và phòng ngừa chủ động với nhóm nguy cơ cao. Trong đó, tiêm chủng đem lại nhiều hiệu quả về mặt y tế lẫn kinh tế.

Được biết, đến nay Bộ Y tế đã cấp phép lưu hành năm loại vaccine phòng phế cầu khuẩn. Trong đó mỗi loại có phương pháp phát triển, số lượng type huyết thanh bao phủ, quá trình nghiên cứu lâm sàng và hồ sơ sau triển khai tiêm chủng khác nhau.

Đặc biệt có bốn loại là vaccine theo công nghệ cộng hợp với công nghệ có khả năng tạo trí nhớ miễn dịch và giảm lượng phế cầu lưu trú ở vùng hầu họng, góp phần bảo vệ lâu dài và tăng cường miễn dịch cộng đồng.

Phế cầu khuẩn Streptococcus Pneumoniae là tác nhân hàng đầu gây các bệnh lý nguy hiểm, biến chứng nặng ở trẻ em và người lớn - ảnh VNVC

Phế cầu khuẩn cũng đã được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp vào nhóm tác nhân vi sinh cần ưu tiên phòng ngừa ở nhóm nguy cơ cao để bảo vệ sức khỏe toàn cầu và góp phần làm nhẹ gánh nặng điều trị cho hệ thống y tế.

Cùng với đó, Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát Bệnh tật Hoa Kỳ (CDC) cũng cho rằng tuổi tác cao là một yếu tố nguy cơ lớn trước bệnh do phế cầu khuẩn. Trong đó, người từ 50 tuổi trở lên có nguy cơ nhập viện do viêm phổi phế cầu cao hơn 6 lần so với người trẻ khỏe mạnh.

SDC Mỹ cũng cho rằng, người mắc bệnh hen, tiểu đường, hoặc bệnh tim mạch cũng có nguy cơ gặp biến chứng do nhiễm phế cầu cao hơn gấp 3-8 lần so với người khỏe mạnh cùng độ tuổi.

Vì vậy, các biện pháp phòng ngừa cũng liên tục được cập nhật, tiếp thu từ tiến bộ y khoa và kinh nghiệm kiểm soát bệnh tật của nhiều quốc gia trên thế giới. Trong đó, đặc biệt chú ý đến việc sử dụng vaccine phổ rộng, có hồ sơ an toàn và hiệu quả, tăng tỷ lệ bao phủ tiêm chủng, đóng vai trò quan trọng trong phòng ngừa biến chứng và tử vong do phế cầu khuẩn, góp phần trong việc chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân.