Lau dọn bàn thờ hay còn gọi là bao sái, rút tỉa chân nhang là việc mà mỗi gia đình đều phải làm vào dịp cuối năm. Đây là việc làm rất quan trọng. Nếu làm đúng có thể đem lại may mắn cho gia chủ, ngược lại nếu làm sai sẽ bị tiêu tán tài lộc.
Theo văn hóa tín ngưỡng phương Đông, bàn thờ là nơi linh thiêng và là nơi hiện diện của thần linh phù trợ cho gia chủ.
Vào dịp cuối năm, các gia đình thường tiến hành lau dọn bàn thờ - bao sái, rút tỉa chân nhang để bày tỏ lòng thành kính với tổ tiên, thổ công và các vị thần linh.
Những lưu ý khi lau dọn bàn thờ, bao sái bát hương
Việc lau dọn bàn thờ được coi như một nghi lễ trang trọng, vì thế người bao sái bát hương nên là đàn ông, người chủ trong gia đình.
Nếu gia đình neo người, hoặc người đàn ông đó không có niềm tin vào các vị thần linh, hoặc không có sự nghiệp, công danh thì có thể để người phụ nữ làm nhiệm vụ quan trọng này.
Tuy nhiên cần phải để thân thể sạch sẽ, tránh bao sai khi đến kỳ.
Trước khi bao sái nên tắm rửa sạch sẽ, thay quần áo dài tinh tươm, giữ cho thân thanh tịnh là tốt nhất. Nếu chiều bao sái bát hương nhưng buổi sáng trước đó lại ăn lòng lợn mắm tôm thì không được.
Lau dọn bàn thờ, bao sái bát hương vào ngày nào?
Năm 2019, có 3 ngày tốt nhất để lau dọn bàn thờ, bao sái bát hương:
- 28/1/2019 (tức 23 âm lịch): 9/10 điểm
- 29/1/2019 (tức 24 âm lịch): 8/10 điểm
- 30/1/2019 (tức 25 âm lịch ) 8/10 điểm
Thời gian lau dọn bàn thờ tốt nhất: 6 giờ -11 giờ 55 phút trưa hoăc 13 giờ - 17 giờ 55 phút tối. Nên tránh tiến hành vào 1-12 giờ trưa và sau 6 giờ tối.
Lau dọn bàn thờ ngày 23 tháng Chạp
Nếu tiến hành lau dọn bàn thờ vào ngày 23 tháng Chạp, cần chú ý tỉa chân hương, bao sái trước khi cúng ông Công ông Táo. Ngoài ra, gia chủ cần chú ý các bước cơ bản sau:
Bước 1
Trước khi bao sái, lau dọn nhà cửa sạch sẽ, mở toang các cửa trong nhà, chuẩn bị đồ cúng theo đủ 5 phần:
- Nến: tượng trưng cho lửa - sự ấm cúng trong nhà
- Hương: thắp nén tâm hương - tấu lời bái bạch
- Hoa: sắc hoa giăng bủa, tươi mát gia cư
- Quả: đĩa ngũ quả dâng lên bề trên
- Thực: đồ cúng cho bề trên hưởng dụng, theo đúng quan niệm “trước cúng sau ăn”. Ăn gì thì cúng nấy, đồ cúng cơ bản là xôi gấc, gà, bánh kẹo, đồ chay.
Chuẩn bị rượu trắng và 1 củ gừng để vỏ, rửa sạch giã nát và 1 chiếc khăn sạch (giã gừng và đổ rượu vào, ngâm khăn vào rượu ít nhất 30 phút trước khi lau dọn)
Bước 2
Thắp 1 nén hương, khấn xin phép gia tiên/các quan thần linh/ thần tài
Thông báo xin được dọn dẹp bàn thờ, xin các Ngài tạm lánh sang một bên để thực hiện việc dọn dẹp
Đợi hương tàn thì bắt đầu dọn.
Bước 3
Hạ các đồ muốn lau dọn xuống. Lưu ý nếu có thể nên tránh hạ hoặc di chuyển bát hương. Có một số vùng miền cứ đến ngày 23 tháng Chạp là đổ hết tro trong bát hương, sau đó cho tro mới vào bốc lại. Nói chung không nên xê dịch bát hương, không nên hạ bát hương xuống tránh bị động.
Cần chuẩn bị bàn to và cao, phủ vải hoặc giấy đỏ, hạ đồ thờ cúng (bài vị, di ảnh, bình hoa, chén nước xuống rồi để ngay ngắn toàn bộ đồ thờ cúng lên bàn)
Nếu là ban thờ Phật thì phủ vải hoặc giấy vàng. Không lau đồ trực tiếp trên bàn thờ.
Dùng khăn sạch đã ngâm rượu gừng (30 phút trở lên ) lau toàn bộ các đồ thờ.
Sau đó dùng một khăn khô lau lại. Lau lần lượt từng món, không vội vàng, không kẹp đồ thờ vào nách, chân, háng. Không vứt đồ thờ cúng lăn lóc mà để ngay ngắn, trang nghiêm.
Bước 4
Bao sái, rút tỉa chân hương
Rửa hai tay sạch bằng rượu gừng. Dùng một tay giữ chặt bát hương xuống tránh cho bát hương bị xê dịch.
Lấy khăn khô, chổi khô lau quét toàn bộ bụi trên miệng, xung quanh bát hương xuống bàn thờ.
Sau khi lau dọn, lấy hai tay rút tỉa từng chân hương một cho tới khi chân hương còn số lẻ 1 - 3 - 5 - 7 - 9
Thường bát hương thần linh cần để lại 5 chân hương (ngũ hành tề tụ)
Bát hương khác để lại 3 chân hương (với ý nghĩa sinh tài)
Chỗ chân hương rút ra để lên bàn có phủ vải/ giấy đỏ, sau đó hoá hết chân hương đó đi, tro tàn gom lại thả ra sông có dòng chảy. Lưu ý là sông có dòng chảy, không nên thả tại mương hoặc sông Tô Lịch)
Sau đó lấy một khăn sạch khô lau dọn tàn từ chân hương cũ rơi xuống, rồi dùng khăn ngâm rượu gừng lau lại một lần xung quanh bát hương là hoàn thành.
Lấy khăn khô lau và thu dọn hất toàn bộ bụi, tro trên bàn thờ xuống.
Lấy một khăn sạch khác cũng đã ngâm rượu, lau lại toàn bộ bàn thờ , sau đó lại dùng khăn khô lau lại một lần nữa.
Bước 5
Dặt lại đồ thờ cúng, thay nước , thay chum gạo muối (nếu có ), khấn xin thỉnh các Ngài về và báo cáo con đã xong việc.
Lưu ý bao sái bàn thờ Phật
Nếu nhà có ban thờ Phật, tượng Phật, ảnh Phật xin lưu ý không dùng rượu để lau mà nên dùng khăn thấm nước sạch đã được ngâm cánh hoa hồng vàng để lau. Nếu không có thì lau bằng nước trắng bình thường cũng được. Tuyệt đối không lau bằng rượu.
Bài văn khấn xin phép bao sái, lau dọn bàn thờ
Con Nam Mô A Di Đà Phật (3 lần)
Tín chủ tên là:
Cư ngụ tại địa chỉ:
Hôm nay ngày .. tháng .. năm tín chủ con tự xét thấy bản thân mình chưa chu toàn nên để hương án có chút bụi bẩn, có chút chưa được tịnh tịnh, xanh yên .
Tín chủ xin kính cáo với các chư Vị (tùy theo bàn thờ đó thờ thần linh, hộ pháp, hay gia tiên…) , chọn đc ngày lành tháng tốt hôm nay xin cho phép tín chủ được sái tịnh để cho bàn thờ được trang nghiêm thanh tịnh, kính mong các chư vị chứng minh và gia hộ.
Mong các vị tạm ẩn tạm lánh, độ cho cho con lau dọn được khang trang mỹ hảo, cho hương án được an chính vị, cho âm phần được an yên, cho gia cư được lạc thổ, cho cung tài không động, cung lộc không hao.
Chúng con người trần mắt thịt, tội lỗi đầy thân, chỉ biết kính cẩn tâm thành nếu có gì si mê lầm lỡ kính xin được tha thứ bỏ quá đại xá cho.
(Sau đó vái 3 vái, cắm 3 nén hương, đợi hương tàn rồi bắt đầu lau dọn).
Bài văn khấn xin thỉnh các Vị, các Ngài về (sau khi lau dọn xong)
Sắp xếp đồ cúng đã chuẩn bị lên và thắp 9 nén hương khấn như sau:
Con lạy 9 phương trời
Con lạy 10 phương đất
Con kính lạy chư Phật 10 phương
Con kính lạy 10 phương chư Phật
Con kính lạy quan đương niên, đương cảnh, quan hành khiển, thần binh.
Con kính lạy các Ngài Ngũ phương, Ngũ mạch, Tài thần, Táo quân.
Tín chủ con là:
Cư trú tại:
Hôm nay tân niên xuân tiết, ngày lành tháng tốt, con chọn được thời hoan khắc hỉ để sái tịnh lại hương án.
Nay việc dương đã tròn, cung thỉnh các vị các ngài hồi vị hương án cho con được tiếp tục phát tâm thờ phụng cốt vị.
Năm cũ lộc tài con xin tạ.
Năm mới lộc mới con mong cầu.
Xin các vị các ngài độ cho tấm lòng thành, phù cho gia chủ con đc an bình, thuận lợi. Xuất hành đi đến nơi về đến chốn.
Cuộc sống duyên lành mang tới, duyên dữ mang đi
Tài lộc đủ đầy, việc dương thăng tiến.
Tâm trần con có. Lễ trần con dâng.
Nếu âm điều con có thiếu sót, kính xin được tha thứ, chở che.
Mong các vị các ngài linh thiêng giáng hạ, chúng con xin kính thành cẩn cáo.
Con Nam Mô A Di Đà Phật (3 lần)
Sau đó đợi hương tàn, hạ lộc và thụ lộc.
Thiên AnBạn đang xem bài viết Cách lau dọn bàn thờ cuối năm đón Tết Kỷ Hợi 2019, nghinh tài lộc vào nhà tại chuyên mục Sổ tay của Gia Đình Mới, tạp chí chuyên ngành phổ biến kiến thức, kỹ năng sống nhằm xây dựng nếp sống gia đình văn minh, tiến bộ, vì bình đẳng giới. Tạp chí thuộc Viện Nghiên cứu Giới và Phát triển (Liên Hiệp Các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam), hoạt động theo giấy phép 292/GP-BTTTT. Bài viết cộng tác về các lĩnh vực phụ nữ, bình đẳng giới, sức khỏe, gia đình gửi về hòm thư: [email protected].