Bác sĩ cảnh báo: Lạm dụng thuốc giảm đau đã trở thành ‘bệnh dịch thầm lặng’

Thuốc giảm đau có chứa thuốc phiện (opioid painkiller) được biết đến là giải pháp điều trị hiệu quả với nhiều căn bệnh, tuy nhiên luôn luôn được các bác sĩ theo dõi chặt chẽ trong quá trình kê đơn. Một trong những tác dụng phụ đáng lo ngại của loại thuốc này là gây nghiện, lệ thuộc thuốc.

Viện sức khỏe Quốc Gia Hoa Kỳ (NIH) đánh giá tình trạng lạm dụng thuốc giảm đau opioid giống như một “bệnh dịch thầm lặng”.

Tại Mỹ, tính đến năm 2010, đã có hơn 160.000 lần nhập viện mỗi năm vì nghiện thuốc giảm đau có chứa thuốc phiện.

Năm 2013, Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh ở Mỹ cho biết 71% các ca dùng thuốc quá liều – với 16.325 ca tử vong - là do dùng thuốc giảm đau có chứa thuốc phiện.

Năm 2015, ước tính có 46 người Mỹ chết mỗi ngày do dùng quá liều loại thuốc giảm đau này.

Một nghiên cứu mới đây của NIH ước tính có khoảng 5 – 8 triệu người Mỹ sử dụng thuốc giảm đau opioid để điều trị các chứng đau mãn tính. Trong số đó, hầu như đều dùng thuốc trong nhiều tháng hoặc nhiều năm, mặc dù hướng dẫn sử dụng của loại thuốc này thường nhấn mạnh: người bệnh chỉ nên uống trong thời gian ngắn.

Oxycodone, codeine, dilaudid và methadone là một trong những thuốc giảm đau thường xuyên bị lạm dụng nhất. Morphine cũng thường được kê đơn cho những bệnh nhân thể hiện cảm giác đau đớn cực độ.

Trong trường hợp này, các nhà cung cấp dịch vụ y tế bị chỉ trích lạm dụng thuốc do ở trong tình trạng thiếu chuẩn bị, không nghiên cứu kỹ bệnh sử bệnh nhân. NIH cảnh báo: “Vô cùng cần thiết việc nghiên cứu phương pháp sử dụng opioid hiệu quả và an toàn”. Đồng thời, cơ quan này cũng đề nghị cần lập một hệ thống hồ sơ sức khỏe điện tử để giúp các bác sĩ theo dõi lịch sử dùng thuốc của bệnh nhân.

Sử dụng đồng thời 2 loại thuốc giảm đau: sự kết hợp nguy hiểm 

Theo báo cáo trong JAMA Psychiatry và tại Hội nghị thường niên của Hiệp hội Y khoa nội bộ năm 2018 ở Denver (Colorado, Hoa Kỳ), số bệnh nhân hàng năm được kê toa thuốc opioid, đồng thời trước đó sử dụng thuốc giảm đau benzodiazepines đã tăng từ 7,3 triệu lên 13,0 triệu.

Benzodiazepines, thường được dùng điều trị chứng rối loạn lo âu, mất ngủ, co giật, cũng như nhiều vấn đề bệnh lý khác. Tuy nhiên, nếu sử dụng kết hợp với thuốc giảm đau opioid, loại thuốc này rất dễ gây ra quá liều. So với lạm dụng thuốc giảm đau opioid như đã nêu ở trên, tình trạng quá liều do dùng kết hợp 2 loại thuốc này vô cùng nghiêm trọng. Người bệnh có thể bị tổn thương dạ dày, ngộ độc, lệ thuộc thuốc và nặng nhất là tử vong.