14 dấu hiệu ung thư máu và cách phòng ngừa bệnh hiệu quả

Ung thư máu là bệnh lý ác tính, có thể gây đe dọa đến tính mạng nếu không được phát hiện sớm. Tuy nhiên, các triệu chứng của ung thư máu lại khá mơ hồ như mệt mỏi, da xanh xao… Cùng tìm hiểu về các triệu chứng của ung thư máu qua bài viết dưới đây nhé!

Ung thư máu là gì? Nguyên nhân gây ung thư máu

Ung thư máu là bệnh lý xảy ra do tình trạng tăng sinh bất thường các tế bào máu non từ tủy xương. Điều này dẫn đến việc rối loạn quá trình trưởng thành và biệt hóa của các dòng tế bào máu khác và gây ra các triệu chứng.

Nguyên nhân chủ yếu của ung thư máu là do sự biến đổi về cấu trúc của gen di truyền trong DNA gây rối loạn quá trình phân chia và chết theo chương trình của tế bào máu. Bản chất của ung thư là bất thường trong tế bào mà cơ thể không kiểm soát được, về gen và điều hóa hoạt động phiên mã dịch mã.

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư máu:

• Chất hóa học độc hại.
• Tiền sử tiếp xúc với tia phóng xạ.
• Ảnh hưởng của một số loại virus: Epstein Barr virus, HTLV 1..

Ung thư máu là bệnh do sự tăng sinh bất thường của tế bào máu

1 Các loại ung thư máu

Ung thư máu là bệnh lý ác tính của tế bào bạch cầu. Vì thế, tùy theo loại tế bào và vị trí khởi phát bệnh mà ung thư máu được chia làm 3 nhóm chính:

• Bạch cầu cấp/bạch cầu mạn: xảy ra do sự tăng sinh bất thường của tế bào bạch cầu non trong tủy xương.
• Ung thư hạch: bệnh liên quan đến sự nhân đôi bất thường của tế bào bạch cầu dòng lympho trong mô bạch huyết. Bệnh được chia thành 2 nhóm nhóm chính là u lympho Hodgkin và u lympho không Hodgkin.
• Đa u tủy: là dạng ung thư máu bắt nguồn từ tế bào tương bào trong tủy xương.

Ung thư hạch là một thể bệnh của ung thư máu

2 Dấu hiệu ung thư máu

Ung thư máu là bệnh lý ác tính với nhiều triệu chứng không điển hình nên người bệnh thường được phát hiện khá muộn làm giảm hiệu quả điều trị. Một số triệu chứng thường gặp giúp phát hiện bệnh gồm:

Mệt mỏi

Mệt mỏi là triệu chứng thường gặp của bệnh ung thư máu. Người bệnh thường mệt mỏi liên tục trong ngày, kể cả khi nghỉ ngơi và tăng dần theo thời gian.

Bệnh nhân ung thư máu thường có biểu hiện mệt mỏi kéo dài

Xanh xao

Ung thư máu khiến hoạt động tăng sinh và biệt hóa tế bào máu bình thường bị giảm sút nghiêm trọng, trong đó có hồng cầu. Sự thiếu hụt hồng cầu là nguyên nhân khiến người bệnh trong yếu ớt, da xanh xao kèm theo thường xuyên chóng mặt khi thay đổi tư thế.

Sụt cân bất ngờ hoặc không rõ nguyên nhân

Sụt cân nhanh chóng mà không rõ nguyên nhân là biểu hiện thường gặp trong nhiều bệnh lý ung thư, kể cả ung thư máu. Bệnh nhân có thể sút từ 5 - 10kg/tháng dù vẫn ăn uống đầy đủ như bình thường.

Sút cân nhanh chóng cũng là dấu hiệu thường gặp của ung thư máu

Sốt dai dẳng

Sốt là phản ứng của cơ thể do các tế bào ung thư hoặc đại thực bào phản ứng tiết ra các cytokin.

Người bệnh ung thư máu thường có biểu hiện sốt kéo dài

Đổ mồ hôi đêm ướt đẫm

Đổ mồ hôi đêm hay mồ hôi trộm cũng là một triệu chứng khá phổ biến ở người bệnh. Tuy nhiên, triệu chứng này có thể bị nhầm lẫn khi thời tiết nắng nóng hay cơ địa bệnh nhân thường xuyên chảy mồ hôi.

Một số bệnh nhân có thể xuất hiện triệu chứng đổ mồ hôi đêm

Đau xương

Ung thư máu thường có nguồn gốc từ tủy xương, do đó triệu chứng đau xương cũng gặp ở khá nhiều bệnh nhân. Cơn đau thường xuất hiện ở xương đùi, xương cẳng chân, cánh tay hoặc xương chậu một cách âm ỉ và liên tục.

Đau xương có thể là triệu chứng của bệnh

Đau bụng

Biểu hiện đau bụng có thể gặp ở những bệnh nhân ung thư hạch kích thước lớn gây chèn ép các cơ quan trong ổ bụng. Đặc biệt, triệu chứng đau bụng đi kèm với việc sờ thấy khối u trong ổ bụng thì càng có giá trị trong chẩn đoán.

Bệnh nhân có thể đau bụng nếu khối ung thư hạch lớn gây chèn ép

Khó thở

Các tế bào ác tính trong bạch cầu cấp dòng lympho T thường tập trung quanh tuyến ức, gần với khí quản. Vì thế, một số bệnh nhân ung thư máu có thể xuất hiện triệu chứng ho khan, khó thở hoặc thở khò khè liên tục.

Bạch cầu cấp thể lympho B có thể gây ra triệu chứng khó thở

Bầm da

Bên cạnh sự suy giảm số lượng tế bào bạch cầu và hồng cầu bình thường, ung thư máu cũng làm giảm nhanh chóng số lượng tế bào tiểu cầu. Điều này khiến bệnh nhân thường xuyên xuất hiện các nốt bầm da với nhiều kích thước khác nhau dưới da mà không rõ nguyên nhân hoặc sau những va chạm nhẹ.

Người bệnh có thể xuất hiện nhiều nốt phan ban dưới da

Chảy máu cam

Số lượng tiểu cầu thấp cũng khiến khả năng đông cầm máu của bệnh nhân giảm đi. Vì thế, nhiều bệnh nhân có thể gặp phải tình trạng chảy máu cam, chảy máu chân răng thường xuyên hay xuất huyết dạ dày.

Bệnh nhân ung thư máu thường dễ bị chảy máu cam

Bệnh thiếu máu

Bệnh thiếu máu ở bệnh nhân ung thư máu xảy ra do số lượng tế bào hồng cầu trưởng thành bị suy giảm. Điều này khiến oxy và các chất dinh dưỡng không được vận chuyển đầy đủ đến các tế bào gây ra biểu hiện mệt mỏi, đau đầu, chóng mặt và mất tập trung.

Nhiễm trùng thường xuyên

Tế bào bạch cầu trong máu đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện và tiêu diệt các tác nhân gây bệnh từ bên ngoài. Sự suy giảm số lượng tế bào bạch cầu có chức năng là nguyên nhân khiến bệnh nhân thường xuyên bị nhiễm trùng ở nhiều cơ quan như da, phổi hay tiêu hóa.

Sưng hạch bạch huyết hoặc gan, lách to

Sưng hạch bạch huyết hoặc gan to, lách to cũng là một triệu chứng thường gặp ở bệnh nhân ung thư máu. Nguyên nhân của tình trạng này là do các tế bào ung thư xâm nhập vào các cơ quan này.

Bệnh nhân ung thư máu có thể phát hiện thấy hạch to

3 Khi nào cần gặp bác sĩ?

Dấu hiệu nên gặp bác sĩ

Ung thư máu là một bệnh lý ác tính và tiến triển tương đối nhanh. Vì thế, bạn nên đến gặp bác sĩ sớm ngay khi xuất hiện các triệu chứng như:

• Mệt mỏi thường xuyên kể cả khi nghỉ.
• Sút cân nhanh chóng không rõ nguyên nhân.
• Xuất hiện nhiều vết bầm tím dưới da.
• Chảy máu chân răng.

Chảy máu chân răng thường xuyên là dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Các bệnh viện uy tín

Khi có những biểu hiện nghi ngờ ung thư máu, người bệnh nên đến khám tại khoa ung bướu hoặc huyết học tại các bệnh viện ở địa phương. Ngoài ra, bạn có thể tham khảo một số địa chỉ sau:

• Tp Hồ Chí Minh: Bệnh viện Ung bướu Tp Hồ Chí Minh, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đại học Y dược Tp Hồ Chí Minh, Bệnh viện Truyền máu - Huyết học Tp Hồ Chí Minh.
• Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Huyết học và Truyền máu Trung ương, Bệnh viện Nhi Trung ương.

4 Cách phòng ngừa ung thư máu

Ung thư máu là bệnh lý xảy ra dưới sự tác động của nhiều yếu tố và liên quan đến biến đổi di truyền nên không có biện pháp ngăn chặn hoàn toàn. Tuy nhiên, bạn có thể hạn chế nguy cơ mắc bệnh thông qua một số cách như:

Tránh tiếp xúc với bức xạ, hóa chất

Nguồn tia bức xạ và hóa chất độc hại như thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật là những yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc ung thư máu. Vì vậy, bạn nên:

• Sử dụng đồ bảo hộ lao động đúng quy chuẩn.
• Lựa chọn các sản phẩm sạch, có nguồn gốc thiên nhiên.

Không hút thuốc lá

Khói thuốc lá không những gây ra nhiều bệnh lý về đường hô hấp mà còn là yếu tố nguy cơ của nhiều loại ung thư như ung thư phổi, ung thư vòm hầu, ung thư máu. Do đó, bạn nên hạn chế hút thuốc lá cũng như bảo vệ trẻ em khỏi sự tiếp xúc với khói thuốc.

Bạn không nên hút thuốc lá để giảm nguy cơ của bệnh ung thư máu

Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh

Chế độ ăn uống lành mạnh có thể giúp cơ thể khỏe khoắn, chống sự oxy hóa, từ đó có thể hạn chế nguy cơ mắc ung thư. Bạn nên áp dụng một số biện pháp như:

• Ăn cân bằng về các nhóm chất như đạm, tinh bột, chất béo, chất xơ.
• Hạn chế ăn đồ chiên rán ngập dầu.
• Tăng cường ăn rau xanh và trái cây tươi.

Ăn nhiều rau xanh có thể giúp bảo vệ cơ thể, hạn chế bệnh ung thư

Tập thể dục thường xuyên

Thể dục thể thao là biện pháp rèn luyện sức khỏe tốt cho tất cả mọi người. Vì thế, bạn nên tập luyện đa dạng các môn thể thao ít nhất 3 - 4 lần/tuần.

Bạn nên tập thể dục thường xuyên để phòng ngừa bệnh tật

Xem thêm:

• Ung thư máu nên ăn gì và kiêng ăn gì? Chế độ dinh dưỡng cho người ung thư máu
• 8 triệu chứng bệnh bạch cầu giúp bạn kịp thời phát hiện ra bệnh

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn có thêm những kiến thức bổ ích về triệu chứng của bệnh ung thư máu. Bạn hãy đến gặp bác sĩ sớm ngay khi có triệu chứng bất thường để được chẩn đoán và điều trị nhé!