Hay so sánh trẻ với “con người ta”
Rất nhiều cha mẹ thường xuyên so sánh con với những đứa trẻ khác, kiểu như: ''Sao bạn khác được 10 mà con được có 8'', ''sa0 bạn Minh ngoan vậy mà con hư thế''... Việc này có thể khiến con bị tổn thương, hạ thấp lòng tự trọng và giá trị của trẻ.
Lâu dần, sẽ tạo ra khoảng cách giữa cha mẹ và con cái bởi chúng cảm thấy bị mất niềm tin. Trẻ cần tình yêu thương và sự ủng hộ của cha mẹ trong mọi tình huống. Vì vậy hãy nói với con những điều tích cực, tránh khiến trẻ thất vọng hay chán nản, chúng sẽ không biết làm sao để thỏa mãn được kỳ vọng của bố mẹ, dần dần sẽ chán chường, buông xuôi.
Tránh mọi chủ đề nhạy cảm
Cha mẹ thường có xu hướng hạn chế tối đa nói những vấn đề giới tính, ngay cả khi con đã là thanh thiếu niên, họ vẫn nghĩ chủ đề này quá nhạy cảm. Họ hy vọng con sẽ tự tìm hiểu ở trường hoặc từ bạn bè.
Tuy nhiên, đây lại là quan điểm thể hiện sự vô trách nhiệm của phụ huynh. Cha mẹ nên thảo luận với con về vấn đề giới tính, đây chính là cách dạy cho con thêm hiểu biết, đặc biệt là vấn đề tình dục. Đừng coi nó là xấu, khi con tới tuổi trưởng thành, đó sẽ là hành trang để con biết tự bảo vệ mình.
Nuôi con không nhất quán
Rất nhiều cha mẹ đang mắc sai lầm này, cha mẹ yêu cầu con phải tự dọn dẹp đồ chơi, rồi ngày hôm sau cha mẹ làm giúp con mà không nói lời nào. Hôm qua cha mẹ đang rất tức giận và trừng phạt trẻ vì một trò đùa vô hại, tuy nhiên hôm nay cha mẹ lại cảm thấy vui vẻ và để chúng làm bất cứ điều gì chúng muốn, cuối cùng trẻ hoàn toàn không biết như nào là đúng.
Hoặc khi mẹ đang trách phạt, kiểm điểm trẻ, bố lại mỉm cười bênh vực, sự thiếu nhất quán trong dạy dỗ trẻ khiến trẻ bối rối không biết mình có đang làm đúng những gì cha mẹ mong đợi hay không. Các nhà khoa học cho rằng sự không nhất quán như vậy có thể tác động tiêu cực đến sự phát triển lòng tự trọng, gây tổn thương và trầm cảm.
Tự hỏi tại sao con mình rất tệ?
Vẫn có câu: “Bạn sẽ gặt hái những gì bạn gieo trồng”. Cha mẹ là tấm gương lớn nhất mà trẻ soi vào, chính là bố mẹ như nào thì con như thế. Các nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng trẻ em hấp thụ các giá trị từ cha mẹ hơn bất kỳ ai khác, đồng thời chúng cũng sẽ sao chép hành vi của cha mẹ.
Bởi thế, nếu trẻ có những thói quen hay hành vi xấu, cha mẹ cần xem xét lại chính bản thân mình. Nếu cha mẹ sợ xã hội là nguồn tác động chính đến trẻ, các chuyên gia cũng khẳng định rằng trường học hay môi trường bạn bè có chức năng chính là củng cố kiến thức và những giá trị mà trẻ đã nhận được ở nhà.
Kiểm soát mọi hành vi của trẻ
Những phụ huynh luôn kiểm soát con thái quá sẽ khiến trẻ không bao giờ trưởng thành được. Trẻ sẽ không có các kiến thức xã hội, cũng không bao giờ tự quyết định được bất cứ việc gì.
Hãy để cho trẻ được tự lập, khi trẻ làm sai, đừng làm hộ trẻ mà hãy hướng dẫn cho trẻ làm. ngoài ra phụ huynh có thể dạy trẻ vượt qua những tình huống khó khăn nhưng không nên áp đặt. Trò chuyện với trẻ về cảm xúc và giúp trẻ đối phó với căng thẳng sẽ giúp ích cho trẻ về lâu dài.
Trừng phạt bằng đòn roi
Rất nhiều cha mẹ chọn việc dùng đòn roi để dạy con, tuy nhiên cách này sẽ làm phản tác dụng. Lúc bé, trẻ có thể vì sợ đòn mà nghe lời, nhưng khi lớn chúng sẽ lì đòn, chống đối, thậm chí phản ứng lại cha mẹ. Ngoài ra việc lạm dụng thể chất dẫn đến rất nhiều hậu quả, trong đó có hành vi chống đối xã hội, rối loạn tâm lý, nghiện rượu bia và chất kích thích.
La hét
La hét chính là cách mà rất nhiều cha mẹ lựa chọn để cư xử khi con cái mắc lối, thật sự việc này chỉ giúp giải tỏa tâm trạng của cha mẹ chứ không có nghĩa lý gì với con cái.
Thực tế, la hét có thể khiến hành vi của trẻ trở nên tệ hơn, trẻ sẽ càng chống đối, thái độ, thậm chí đó còn là nguyên nhân của chứng trầm cảm ở trẻ.
Thường xuyên dọa dẫm
Nhiều cha mẹ thường dọa con cái khi trẻ không ngoan, không ăn hoặc lúc con đang quấy khóc, kiểu như: ''Con không ăn là mẹ cho con chuột bắt con đi đấy...''
Mới đầu, chiến thuật này có thể hiệu quả vì trẻ lập tức nghe theo, nhưng dần dần sẽ khiến trẻ trở nên nhút nhát, hay sợ hãi, ngày càng rụt rè hơn.
Kỳ vọng quá cao
Không có cha mẹ nào muốn con mình trở thành kẻ thất bại, vì thế họ thường dùng mọi cách để con cố gắng hết mình. Tuy nhiên, một số người lại đặt ra kỳ vọng quá cao. Những kỳ vọng sẽ thúc đẩy trẻ thể hiện tốt hơn, nhưng nếu mục tiêu không thực tế, trẻ có thể mắc các chứng rối loạn như mất ngủ, giận dữ, mệt mỏi hoặc lo lắng.
Cha mẹ hãy đặt mình vào vị trí của con, tìm hiểu xem điều con thực sự muốn, thế mạnh của con và học cách tôn trọng nguyện vọng của con.
Luôn cho con là số 1
Khi dạy con, nhiều bố mẹ nói câu “Con là người đặc biệt và duy nhất trên thế giới này” vốn mong muốn nâng cao sự tự tin trong trẻ. Mục đích này rất đúng đắn, nhưng nghiên cứu của các nhà khoa học ở Đại học Tiểu bang Ohio (Mỹ) đã cảnh báo về hậu quả bất ngờ của những câu nói tương tự.
Brad Bushman, đồng tác giả của nghiên cứu cho rằng việc khích lệ trẻ là rất quan trọng. Thế nhưng, nếu nhấn mạnh thường xuyên và tâng bốc thái quá, bạn có thể khiến trẻ trở nên kiêu căng và cho bản thân là quan trọng nhất, coi mình là trung tâm vũ trụ. Chính vì thế, phụ huynh cần chú ý tìm điểm cân bằng.
Thạch ThảoBạn đang xem bài viết 10 sai lầm khi dạy con dễ khiến trẻ trở nên nhút nhát, hư hỏng, thất bại trong tương lai tại chuyên mục Cha mẹ thông thái của Gia Đình Mới, tạp chí chuyên ngành phổ biến kiến thức, kỹ năng sống nhằm xây dựng nếp sống gia đình văn minh, tiến bộ, vì bình đẳng giới. Tạp chí thuộc Viện Nghiên cứu Giới và Phát triển (Liên Hiệp Các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam), hoạt động theo giấy phép 292/GP-BTTTT. Bài viết cộng tác về các lĩnh vực phụ nữ, bình đẳng giới, sức khỏe, gia đình gửi về hòm thư: [email protected].