Viêm cầu thận nên ăn gì? 11 thực phẩm nên và kiêng ăn cho người bệnh

Viêm cầu thận là tình trạng viêm các tiểu cầu thận và mạch máu trong thận. Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị và ngăn ngừa biến chứng cho người bệnh. Hãy cùng tìm hiểu những thực phẩm nên ăn và kiêng ăn qua bài viết này nhé! 

1 Viêm cầu thận là gì?

Viêm cầu thận là tình trạng viêm nhiễm xảy ra tại các cầu thận - là bộ phận thiết yếu trong hệ bài tiết, đảm nhận vai trò lọc máu và đào thải độc tố ra khỏi cơ thể. Khi bị viêm, chức năng lọc máu của cầu thận suy giảm, dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như tiểu ra máu, xuất hiện protein trong nước tiểu, huyết áp cao, sưng phù và suy thận.

Viêm cầu thận được chia làm 3 thể:

• Viêm cầu thận cấp: Diễn biến nhanh chóng trong vài ngày đến vài tuần, thường xuất hiện sau nhiễm trùng (liên cầu khuẩn, virus) hoặc do phản ứng dị ứng thuốc. Bệnh có thể tự khỏi sau 1-2 tuần hoặc cần điều trị kháng sinh nếu tiến triển nặng.
• Viêm cầu thận tiến triển nhanh: Diễn biến cấp tính, xảy ra trong vài tuần đến vài tháng. Bệnh do các kháng nguyên gây viêm tấn công trực tiếp các cầu thận, có thể dẫn đến suy thận nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.
• Viêm cầu thận mạn: Diễn biến dai dẳng, kéo dài nhiều tháng đến nhiều năm. Bệnh do các bệnh lý tự miễn (lupus ban đỏ) hoặc di truyền, có thể dẫn đến xơ hoá cầu thận, làm giảm chức năng lọc máu.

Viêm cầu thận là tình trạng viêm nhiễm xảy ra tại các cầu thận

2 Triệu chứng và nguyên nhân của bệnh viêm cầu thận

Nguyên nhân gây viêm cầu thận

Viêm cầu thận do nhiều nguyên nhân gây ra, nếu bệnh thuộc loại mạn tính thì nguyên nhân gây bệnh vẫn chưa được xác định. Nguyên nhân phổ biến gây ra viêm cầu thận bao gồm:

• Nhiễm trùng: viêm cầu thận hậu liên cầu khuẩn, viêm nội tâm mạc do vi khuẩn, nhiễm trùng thận do virus, HIV.
• Bệnh tự miễn: lupus ban đỏ, hội chứng goodpasture, bệnh thận IgA.
• Viêm mạch máu: viêm đa mạch, u hạt kèm viêm đa mạch.
• Tình trạng xơ cứng: huyết áp cao, tiểu đường, xơ hoá cầu thận đoạn khu trú.
• Nguyên nhân khác: hội chứng Alport, viêm cầu thận liên quan đến một số bệnh ung thư như ung thư dạ dày, ung  thư phổi,...

Tiểu đường là một trong những nguyên nhân gây viêm cầu thận

Triệu chứng của viêm cầu thận

Viêm cầu thận ảnh hưởng đến chức năng lọc máu của thận, có thể biểu hiện qua nhiều triệu chứng khác nhau tùy thuộc vào dạng bệnh (cấp tính hay mạn tính) và nguyên nhân gây ra. Các triệu chứng điển hình của bệnh bao gồm:

• Tiểu ra máu hoặc có hồng cầu trong nước tiểu (huyết niệu).
• Nước tiểu có bọt do xuất hiện protein trong nước tiểu (đạm niệu).
• Huyết áp cao (tăng huyết áp).
• Phù kèm sưng tấy ở mắt, mặt, tay, chân hoặc bụng.
• Đi tiểu ít hơn.
• Đau lưng hoặc bụng .
• Sốt.
• Mệt mỏi.
• Buồn nôn hoặc nôn.
• Chán ăn hoặc sụt cân.

Nếu bạn nghi ngờ có các triệu chứng trên, hãy đến gặp bác sĩ ngay để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Nước tiểu có bọt là một trong các triệu chứng điển hình của viêm cầu thận

3 Biến chứng

Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh viêm cầu thận có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như:

• Suy thận cấp tính: là tình trạng chức năng thận suy giảm nhanh chóng hoặc đột ngột khiến thận không còn đủ khả năng lọc máu và duy trì cân bằng các chất điện giải trong cơ thể. Nếu không được điều trị kịp thời có thể đe dọa tính mạng người bệnh và cần can thiệp bằng máy lọc nhân tạo (lọc máu) để hỗ trợ chức năng thận.
• Bệnh thận mạn tính: là tình viêm kéo dài, dai dẳng từ 3 tháng trở lên, gây tổn thương và suy giảm chức năng thận. Bệnh có thể tiến triển thành bệnh thận giai đoạn cuối và cần phải lọc máu hoặc ghép thận.
• Huyết áp cao: tổn thương cầu thận gây ức chế vai trò điều hòa huyết áp của thận, dẫn đến tăng huyết áp.
• Hội chứng thận hư: là tình trạng xuất hiện nhiều protein trong nước tiểu. Sự sụt giảm protein trong máu dẫn đến cholesterol cao, huyết áp cao và sưng phù ở mặt, tay, chân và bụng. Trong một số trường hợp hiếm hoi, hội chứng thận hư có thể gây ra cục máu đông trong mạch máu thận.

Huyết áp cao là một trong các biến chứng nguy hiểm của viêm cầu thận

4 Bệnh viêm cầu thận nên ăn gì?

Chế độ ăn uống là một yếu tố quan trọng trong việc điều trị và phòng ngừa bệnh viêm cầu thận. Một số thực phẩm tốt cho bệnh nhân viêm cầu thận là:

Thực phẩm giàu omega-3

Người bị viêm cầu thận cần bổ sung các thực phẩm chứa chất béo không no. Omega-3 là một loại axit béo không no có tác dụng chống viêm, giảm huyết áp, giảm độ nhớt của máu và bảo vệ các cầu thận. Đặc biệt omega-3 có tác dụng tiêu diệt các gốc tự gây hại trong cầu thận.

Các thực phẩm giàu omega-3 bao gồm:

• Cá hồi, cá ngừ, cá trích, cá thu.
• Hạt lanh, hạt chia, hạt óc chó.
• Dầu ô liu, dầu hạt lanh.
• Rau xanh.

Người bị viêm cầu thận cần bổ sung các thực phẩm chứa chất béo không no như omega-3

Rau xanh

Rau xanh là thực phẩm thiết yếu trong chế độ dinh dưỡng của bệnh nhân viêm cầu thận và bí tiểu. Vì nó chứa hàm lượng vitamin, khoáng chất và chất xơ dồi dào, có tác dụng thanh lọc cơ thể, loại bỏ độc tố và giảm gánh nặng cho thận. Đồng thời giúp tăng cường bài tiết nước và chất thải qua đường nước tiểu, giảm phù nề và hỗ trợ chức năng thận. 

Một số loại rau xanh tốt cho bệnh nhân viêm cầu thận như là:

• Rau má, rau ngót, rau muống.
• Cải kale, bắp cải.
• Cần tây, rau diếp cá, rau dền.
• Bông cải xanh.
• Măng tây.
• Củ cải trắng.

Rau xanh là thực phẩm thiết yếu trong chế độ dinh dưỡng của người bị viêm cầu thận

Khoai lang

Khoai lang là nguồn cung cấp tinh bột dồi dào, ít protein, đảm bảo năng lượng cho cơ thể mà không gây áp lực lên thận. Chất xơ trong khoai lang giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả, ngăn ngừa táo bón, một vấn đề thường gặp ở bệnh nhân viêm cầu thận. Đồng thời, cũng giúp cơ thể hấp thụ cholesterol xấu (LDL) từ thực phẩm, góp phần bảo vệ sức khỏe tim mạch.

Khoai lang chứa nhiều vitamin A, C, B6, kali, magie,... là những dưỡng chất quan trọng cho cơ thể, hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch, bồi bổ sức khỏe và có vai trò cân bằng điện giải, hỗ trợ điều hòa huyết áp, giảm nguy cơ biến chứng tim mạch ở bệnh nhân viêm cầu thận.

Đặc biệt là khoai lang vàng, chứa hàm lượng beta carotene dồi dào - tiền chất của vitamin A, có khả năng chống viêm, giúp kiểm soát và ngăn ngừa tình trạng viêm nhiễm trong cơ thể, bao gồm cả viêm cầu thận.

Khoai lang có khả năng chống viêm, giúp kiểm soát và ngăn ngừa tình trạng viêm nhiễm cầu thận

Thực phẩm có tác dụng chống viêm

Việc bổ sung các thực phẩm có khả năng ức chế quá trình viêm có thể hỗ trợ điều trị và cải thiện sức khỏe cho bệnh nhân. Dưới đây là một số thực phẩm có tác dụng chống viêm:

• Gừng: chứa gingerol và shogaol có tác dụng giảm viêm, giảm đau, hỗ trợ tiêu hóa. Bệnh nhân viêm cầu thận có thể ăn gừng sống, thêm gừng vào món ăn hoặc uống trà gừng.
• Nghệ: curcumin trong nghệ có đặc tính chống oxy hóa, chống viêm mạnh mẽ, giúp bảo vệ các cầu thận. Người bệnh có thể ăn nghệ sống, uống sữa nghệ hoặc sử dụng các thực phẩm chức năng có chiết xuất nghệ.
• Quế: cinnamon trong quế giúp giảm đường huyết, giảm huyết áp, cải thiện lưu thông máu và giảm viêm. Bệnh nhân có thể thêm quế vào món ăn, pha trà quế hoặc sử dụng tinh dầu quế.
• Nhân sâm: có chứa ginsenoside có tác dụng bồi bổ sức khỏe, tăng cường miễn dịch, giảm viêm và bảo vệ các cơ quan trong cơ thể, bao gồm cả thận. Có thể sử dụng nhân sâm tươi, uống nước nhân sâm hoặc dùng các sản phẩm bổ sung có chiết xuất nhân sâm.
• Hạt sen: có chứa liensinin và nuciferin giúp giảm huyết áp, giảm độ nhớt của máu và giảm viêm. Bệnh nhân có thể ăn hạt sen luộc, rang hoặc sử dụng hạt sen để nấu chè, hầm canh.

Hạt sen có chứa liensinin và nuciferin giúp giảm huyết áp, giảm độ nhớt của máu và giảm viêm cầu thận

Thực phẩm giàu sắt

Sắt đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất hemoglobin, thành phần chính của hồng cầu, giúp vận chuyển oxy đến các tế bào trong cơ thể. Khi chức năng thận suy giảm, khả năng lọc máu và bài tiết độc tố bị ảnh hưởng, dẫn đến tình trạng thiếu máu do thiếu sắt.

Một số thực phẩm giàu sắt bao gồm:

• Cần tây.
• Rau dền.
• Đu đủ chín.
• Đỗ đen, đỗ tương.
• Rau đay.
• Rau chân vịt, rau mồng tơi.

Thịt đỏ là một trong những thực phẩm giàu sắt

Một số loại trái cây tươi

Việc bổ sung đầy đủ dưỡng chất đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị và hỗ trợ sức khỏe cho bệnh nhân. Trái cây tươi với hàm lượng vitamin, khoáng chất, chất xơ dồi dào chính là lựa chọn lý tưởng cho bệnh nhân viêm cầu thận.

Một số loại trái cây tươi tốt cho bệnh nhân viêm cầu thận là:

• Dưa hấu, dưa leo, dưa gang.
• Táo, lê, kiwi.
• Cam, quýt, chanh.
• Nho, mận, mơ.
• Dâu tây, việt quất, mâm xôi.

Trái cây tươi với hàm lượng vitamin, khoáng chất, chất xơ là lựa chọn lý tưởng cho người bệnh

5 Bị viêm cầu thận kiêng ăn gì?

Một số loại thực phẩm có thể gây hại cho cầu thận hoặc làm nặng thêm các triệu chứng của bệnh viêm cầu thận. Những thực phẩm này bao gồm:

Thực phẩm giàu protein

Protein là một thành phần quan trọng của cơ thể, nhưng khi tiêu thụ quá nhiều protein, các cầu thận phải làm việc nhiều hơn để lọc các chất thải từ protein. Điều này có thể gây áp lực lên các cầu thận và làm tổn thương chúng. Ngoài ra, protein trong máu cũng có thể rò rỉ qua các cầu thận và xuất hiện trong nước tiểu (đạm niệu), làm mất đi các chất dinh dưỡng quan trọng.

Bệnh nhân viêm cầu thận nên hạn chế ăn các loại thực phẩm giàu protein như:

• Thịt đỏ, gia cầm, cá.
• Trứng, sữa, phô mai.
• Đậu lăng, đậu nành, đậu phụ.
• Hạt sen, hạt điều.

Sữa và các sản phẩm làm từ sữa là những thực phẩm giàu protein

Natri, muối, thức ăn mặn

Natri là một khoáng chất có vai trò trong việc duy trì cân bằng nước và điện giải trong cơ thể. WHO khuyến cáo lượng natri mà người lớn nên dùng dưới 2000 mg/ngày. Khi nạp quá lượng này, cầu thận phải làm việc nhiều hơn để bài tiết natri ra ngoài. Điều này có thể gây tăng huyết áp, sưng phù và làm giảm chức năng của các cầu thận.

Bệnh nhân viêm cầu thận nên hạn chế ăn các loại thực phẩm chứa nhiều natri như:

• Muối, nước mắm, xì dầu.
• Thức ăn đóng hộp, đông lạnh, chế biến sẵn.
• Bánh quy, bánh mì, bánh ngọt.
• Mì ăn liền, bắp rang, khoai tây chiên.
• Thịt muối, cá khô, mắm tép.

Người bị viêm cầu thận không nên sử dụng nhiều muối trong chế độ ăn hàng ngày

Thực phẩm giàu kali và phospho

Kali và phospho là hai khoáng chất có vai trò trong việc duy trì sự cân bằng axit-bazơ và hoạt động của các tế bào trong cơ thể. Tuy nhiên, khi các cầu thận bị suy giảm chức năng, chúng không còn đủ khả năng bài tiết kali và phospho ra khỏi cơ thể. Điều này có thể gây ra các biến chứng như rối loạn tim mạch, loãng xương và ngộ độc máu.

Bệnh nhân viêm cầu thận nên hạn chế ăn các loại thực phẩm chứa nhiều kali và phospho như:

• Chuối, cam, kiwi.
• Khoai lang, khoai tây, bí ngô.
• Cà chua, cà rốt, rau bina.
• Đậu lăng, đậu nành, đậu phụ.
• Sữa, phô mai, sữa chua.

Cà chua và cà rốt là các thực phẩm giàu kali và phospho

Hạn chế uống nước

Nước là chất thiết yếu cho sự sống của cơ thể. Tuy nhiên, khi các cầu thận bị tổn thương, làm giảm chức năng điều tiết lượng nước trong cơ thể. Nếu uống quá nhiều nước sẽ gây ra sự tích tụ quá mức và các chất điện giải trong máu. Điều này có thể gây ra các biến chứng như phù phổi, suy tim và hội chứng thận hư. Bệnh nhân viêm cầu thận nên hạn chế uống nước và tuân theo sự chỉ dẫn của bác sĩ.

Người bệnh viêm cầu thận nên hạn chế uống nước để tránh tình trạng phù

Rượu bia, chất kích thích

Rượu bia và các chất kích thích như cafein, nicotine và ma túy có thể gây hại cho các cầu thận như làm tăng huyết áp, gây mất nước và kích thích quá trình viêm. Bệnh nhân viêm cầu thận nên tránh uống rượu bia và các chất kích thích để bảo vệ sức khỏe của các cầu thận.

Bệnh nhân viêm cầu thận nên tránh uống rượu bia và chất kích thích

Xem thêm:

• Người bệnh tiểu đường ăn gì và kiêng ăn gì để đảm bảo sức khỏe?
• Bàng quang tăng hoạt nên ăn gì? 7 loại thực phẩm tốt cho bàng quang

Hy vọng bài viết có thể cung cấp được nhiều thông tin có giá trị cho bạn để lựa chọn được những loại thực phẩm nên và không nên ăn khi bị viêm cầu thận. Cùng chia sẻ những thông tin này đến bạn bè và người thân nhé!