Báo cáo Dinh dưỡng Toàn cầu (Global Nutrition Report) chỉ ra 17.3% nam giới và 18.2% nữ giới trên 18 tuổi tại Việt Nam thuộc tình trạng thiếu cân. Nhóm này có chỉ số thể trọng BMI (Body Mass Index) dưới 18.5, so với mức cân nặng lý tưởng là thấp hơn.
Nhiều người Việt tới lúc trưởng thành vẫn chưa ý thức được tầm quan trọng của dinh dưỡng. Đa số chúng ta mới chỉ đang ăn đủ bữa, chứ ít quan tâm đâu là dưỡng chất phù hợp với mình.
Trải nghiệm của một chuyên gia
Nguyễn Ngọc Trâm Anh là Chuyên viên dinh dưỡng tại một học viện phát triển tài năng bóng đá lớn tại Hưng Yên. “Ăn đúng còn khó hơn tập đúng gấp nghìn lần”, Trâm Anh nhận định bằng kinh nghiệm chăm sóc sức khỏe cho gần 600 vận động viên trẻ suốt 11 năm.
“Đa số những bạn muốn theo thể thao chuyên nghiệp nhận thức rõ tầm quan trọng của kết hợp chặt chẽ giữa luyện tập thể thao và dinh dưỡng. Khi cường độ hoạt động thể lực nặng, cơthể cần đáp ứng đủ năng lượng thông qua thực phẩm thì mới có thể phát triển thể chất. Thế nhưng, các bạn thường vẫn sẽ ăn theo ý thích, sẵn sàng đổi tất cả phần rau của mình để xin một, hai miếng thịt của đồng đội” – Trâm Anh chia sẻ.
Cô nói thêm rằng sự hiểu biết chưa đúng từ phía gia đình đôi khi cũng là rào cản. Từ nhỏ, các bạn đã được dạy rằng chất béo là không tốt, nên thường có xu hướng bài xích thịt mỡ, bơ... mà không biết rằng chất béo là 1 trong 3 chất sinh năng lượng quan trọng. Đặc biệt với trẻ em, chất béo giúp hoà tan các vitamin tan trong dầu, trong đó có vitamin D, giúp cải thiện chiều cao. Quan trọng là ăn đúng loại chất béo với lượng phù hợp, tránh dư thừa.
Chế độ ăn uống cảm tính và không có tính toán cẩn trọng là lý do dẫn đến mất cân bằng dinh dưỡng (Ảnh minh hoạ)
Vấn đề dinh dưỡng của người Việt đang phải chịu gánh nặng kép, khi tồn tại cả suy dinh dưỡng và thừa cân béo phì. Điều này xuất phát từ cách ăn uống cảm tính và không tính toán cẩn trọng. Để giải quyết, trước hết cần điều chỉnh chế độ ăn uống theo đúng thể trạng. Minh chứng rõ nét nhất là câu chuyện người Nhật tập trung bổ sung dinh dưỡng cho trẻ nhỏ. Họ cho trẻ em uống sữa tách béo, thực đơn bữa trưa tại trường mỗi ngày (gọi là Kyushoku) được quyết định bởi các chuyên gia dinh dưỡng nhằm đảm bảo cân bằng dinh dưỡng theo độ tuổivà nhu cầu của học sinh.
Thể trạng khác nhau cần chế độ dinh dưỡng không giống nhau
Theo các chuyên gia dinh dưỡng của Nutricare - Thương hiệu quốc gia về Dinh dưỡng y học, chế độ dinh dưỡng cần thiết kế dành riêng cho từng người. Em bé, người già ngồi cùng mâm cơm đó, ăn được bao nhiêu là việc của từng người vì nhu cầu khác nhau. Trẻ nhỏ cần rất nhiều protein từ đạm động vật, trong khi người già cần nhiều vi chất dinh dưỡng khác.
Chế độ dinh dưỡng “Đúng và Đủ” cần chuyên biệt cho từng độ tuổi, bệnh lý và khu vực khác nhau (Ảnh minh hoạ)
Bên cạnh đó, người Việt Nam cần chế độ dinh dưỡng khác người nước ngoài. Chúng ta cần bổ sung iot, trong khi người Nhật thì không. Xây dựng chế độ dinh dưỡng cá thể không chỉ dựa vào độ tuổi, bệnh lý khác nhau mà còn liên quan đến khu vực địa lý sinh sống.
Hành trình chăm sóc dinh dưỡng vòng đời “Đúng và Đủ”
Trong quá trình sống từ lúc trong bụng mẹ, đến khi trưởng thành, đau ốm, lão hoá, mỗi người đều có nhu cầu dinh dưỡng khác nhau. Cốt yếu là cung cấp đúng dưỡng chất và đủ lượng cần. Vì vậy, để ra mắt sản phẩm bổ sung dinh dưỡng, đó phải là nỗ lực xuất phát từ tôn chỉ: “Chăm sóc từ sự thấu hiểu”.
Là người làm dinh dưỡng nhiều năm, bác sĩ Nguyễn Đức Minh chỉ ra rằng: “Đặc thù ngành dinh dưỡng là cần đáp ứng nhu cầu cho các nhóm mô hình hoạt động thể lực khác nhau, nhóm bệnh khác nhau. Nếu làm chuẩn thì sản phẩm cần phát triển riêng cho từng độ tuổi. Triết lý Nutricare là Care for Nutrition, tức là bất cứ ai có nhu cầu, chúng tôi sẽ tạo ra sản phẩm phù hợp với họ. Có những sản phẩm tháng bán chỉ vài thùng nhưng vẫn làm”.
Để nghiên cứu ra những dòng sản phẩm ấy, đội ngũ chuyên gia của Nutricare đã dành rất nhiều thời gian và công sức, nghiên cứu dựa trên đặc điểm riêng của người Việt, của cácnhóm đối tượng… với mô hình hoạt động thể lực, mô hình ăn uống khác nhau,… thay vì đơn thuần cóp nhặt của nước ngoài.
Cùng với đó, khâu chế biến cũng luôn được chú trọng. “Sản phẩm tốt nhưng khó uống cũng không ai dùng. Vì thế chúng tôi còn phải cân đo từng yếu tố như hương, vị, hậu vị, độ sánh, nhớt, màu sắc… Để đến được thành phẩm cuối cùng, phải thử đi thử lại cả trăm mẫu” - bác sĩ Minh chia sẻ.
Tuy nhiên, dù 1 hãng sữa, 2 hãng sữa, 1 nhóm chuyên gia hay 10 công trình nghiên cứu đi chăng nữa, cải thiện dinh dưỡng vì một Việt Nam khỏe mạnh vẫn là một con đường nhiều chông gai. Hoàn thiện được cái nhìn về dinh dưỡng không chỉ là vấn đề đặt trên vai các chuyên gia. “Cái chúng ta cần là sự chung tay, góp sức của cả cộng đồng”, ông Nguyễn Đức Minh nói.
