Ung thư đại tràng là gì?
Ung thư đại tràng là loại ung thư có nguồn gốc từ đại tràng (phần chính của ruột già) hoặc trực tràng (đoạn nối giữa đại tràng và hậu môn).
Hầu hết ung thư đại tràng đều khởi phát từ sự tăng sinh của niêm mạc đại trực tràng gọi là pô-lýp. Một số dạng pô-lýp có thể tiến triển thành ung thư sau nhiều năm. Khả năng tiến triển thành ung thư tùy thuộc vào từng loại pô-lýp.
Hiện nay, vẫn chưa có kết luận chính xác về nguyên nhân gây bệnh ung thư đại tràng. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã tìm ra những yếu tố nguy cơ làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng.
5 trường hợp nguy cơ cao bị ung thư đại tràng
Dưới đây là đối tượng có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng
Người trên 50 tuổi có nguy cơ cao mắc ung thư đại trực tràng
Ung thư đại trực tràng có liên quan đến yếu tố tuổi. Đa phần sau 50 tuổi sẽ có nguy cơ bị ung thư đại trực tràng hơn.
Tuy nhiên, những năm gần đây việc trẻ hóa lứa tuổi mắc bệnh này có xu hướng gia tăng. Như mới đây, bệnh viện đa khoa Hùng Vương (Phú Thọ) đang điều trị cho bệnh nhân mới 30 tuổi đã bị ung thư đại tràng giai đoạn cuối.
Tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư đại trực tràng hoặc polyp tuyến
Có đến 25% ung thư đại tràng có liên quan đến yếu tố gia đình. Trong đó bệnh đa Polyp tuyến gia đình và hội chứng Gardner được di truyền theo gen trội với sự không hoạt động của gen APC.
Ung thư đại tràng di truyền không đa Polyp gọi là hội chứng Lynch, bệnh di truyền theo nhiễm sắc thể trội, xuất hiện từ u tuyến ở những vị trí đặc biệt, chiếm 10% ung thư đại tràng. Và các hội chứng hiếm gặp khác cũng có thể làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng.
Người có tiền sử mắc bệnh về đường ruột và các bệnh lý đại trực tràng mạn tính
Các ghi nhận cho thấy, nhiều người bệnh phát hiện ra ung thư đại trực tràng có tiền sử mắc các bệnh về đường ruột. Trong đó thường gặp là bệnh viêm ruột như viêm loét đại tràng, bệnh Crohn…
Ngoài ra, ung thư đại trực tràng có thể phát sinh trên tổn thường của các bệnh ý như: Bệnh lỵ, amíp, lao, giang mai, thương hàn và các bệnh lý khác của đại trực tràng. Viêm loét đại trực tràng kéo dài có nguy cơ cao tùy thuộc vào mức độ loạn sản cao, được coi là dấu hiệu báo trước cho nguy cơ ung thư đại trực tràng. Theo nghiên cứu, khoảng 3% – 4% bệnh nhân bị viêm loét đại trực tràng có biến chứng ung thư.
Người thừa cân, béo phì có nguy cơ cao mắc ung thư đại trực tràng
Tình trạng thừa cân, béo phì sẽ làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng cho cả nam và nữ nhưng nguy cơ ở nam giới sẽ cao hơn.
Phần lớn những người béo phì có nồng độ cholesterol và insulin trong máu tăng cao. Điều này khiến lượng cholesterol trong tế bào miễn dịch cũng tăng, từ đó, làm khả năng tiêu diệt tế bào ung thư của hệ miễn dịch suy giảm. Bên cạnh đó, insulin cao có thể ức chế tế bào miễn dịch, đồng thời, thúc đẩy tăng sinh tế bào ung thư trong cơ thể.
Vì vậy, nếu đang thừa cân hoặc béo phì (thừa cân nhiều) thì nguy cơ phát triển và tử vong vì ung thư đại trực tràng sẽ cao hơn.
Ăn đồ ăn nhanh, đồ chiên rán
Đối với người ăn uống không khoa học, cân bằng sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư đại tràng, nhất là ăn nhiều thịt đỏ, đồ chiên nướng. Các nghiên cứu chỉ ra, chế độ ăn có nhiều thịt đỏ (như thịt bò, lợn, cừu, hoặc gan) và thịt chế biến nhanh (như xúc xích và thịt hộp) có thể làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng.
Ngoài ra, các món chế biến như xào, chiên, nướng, hoặc quay sẽ tạo ra các chất có thể làm tăng nguy cơ ung thư. Tuy nhiên, mức độ gia tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng vẫn chưa được xác định. Chế độ ăn uống cân bằng, nhiều rau củ, trái cây và gạo nguyên hạt có liên quan đến việc giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng, tuy nhiên việc bổ sung chất xơ thì chưa được chứng minh là mang lại hiệu quả.
Những người uống nhiều rượu, bia
Các nghiên cứu cho thấy có mối liên quan giữa việc tiêu thụ rượu và ung thư đại trực tràng. Nếu thường xuyên tiêu thụ trên 50g rượu/ngày (3,5 ly) sẽ tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng lên khoảng 1,5 lần so với những người không hoặc ít uống rượu.
Nếu uống nhiều rượu, khoảng 10g rượu tiêu thụ một ngày, nguy cơ ung thư đại trực tràng sẽ tăng lên khoảng 7%. Vì vậy, việc hạn chế uống rượu, bia có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, kể cả việc giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng.
V.LinhBạn đang xem bài viết Cô gái 30 tuổi đã bị ung thư đại tràng giai đoạn cuối, 5 trường hợp nguy cơ mắc cao cần hết sức chú ý và thăm khám thường xuyên tại chuyên mục Đời sống của Gia Đình Mới, tạp chí chuyên ngành phổ biến kiến thức, kỹ năng sống nhằm xây dựng nếp sống gia đình văn minh, tiến bộ, vì bình đẳng giới. Tạp chí thuộc Viện Nghiên cứu Giới và Phát triển (Liên Hiệp Các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam), hoạt động theo giấy phép 292/GP-BTTTT. Bài viết cộng tác về các lĩnh vực phụ nữ, bình đẳng giới, sức khỏe, gia đình gửi về hòm thư: [email protected].