Men gan cao nên ăn gì và kiêng gì giúp hạ men gan hiệu quả

Men gan cao là một trong những dấu hiệu cảnh báo những bệnh về gan. Tình trạng này thường diễn biến trong thời gian dài và cần được thay đổi chế độ ăn phù hợp. Cùng tìm hiểu men gan cao nên ăn gì và kiêng gì qua bài viết dưới đây nhé!

1 Men gan cao là gì?

Men gan cao là một trong những tình trạng cảnh báo các bệnh lý về viêm hoặc tổn thương vùng gan. Tế bào gan bị viêm hoặc tổn thương sẽ tiết nồng độ các chất cao hơn bình thường.

Các loại men gan thường được đo trong quá trình xét nghiệm là AST, ALT, ALP, GGT. Nồng độ của những loại này phụ thuộc vào nhiều yếu tố như độ tuổi, giới tính, bệnh lý đi kèm. 

Nồng độ bình thường của men gan được thể hiện dưới đây:

• AST: nhỏ hơn 36 U/L.
• ALP: từ 20 đến 140 U/L.
• ALT: nhỏ hơn 25 U/L đối với nữ hoặc nhỏ hơn 33 U/L đối với nam.
• GGT: từ 5 đến 40 U/L.

Men gan cao là chỉ số cần được đánh giá bởi bác sĩ

2 Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây tăng men gan

Khi xuất hiện những tổn thương các tế bào gan thì men gan sẽ có xu hướng tăng cao. Một số nguyên nhân thường gặp dẫn tới tình trạng này như:

• Thuốc giảm đau như paracetamol, đặc biệt khi dùng quá liều khuyến cáo hoặc thuốc điều trị hạ mỡ máu như statin.
• Viêm gan do các nguyên nhân như virus viêm gan, bia rượu hay bệnh tự miễn.
• Gan nhiễm mỡ.
• Xơ gan, ung thư gan.
• Rối loạn chuyển hóa.
• Bệnh lý tan máu.
• Tình trạng xơ đường mật.
• Bệnh lý tuyến giáp.
• Viêm đa cơ.

Thuốc cũng là nguyên nhân có thể gây men gan cao

3 Men gan cao nên ăn uống gì?

Thực phẩm giàu omega-3

Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng, omega-3 giúp giảm men gan ở những người gặp phải tình trạng bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu. Ngoài lượng omega-3 bổ sung thì tỷ lệ của omega-3 và omega-6 được cung cấp mỗi ngày cũng đặc biệt quan trọng trong việc duy trì nồng độ của men gan.

Thực phẩm giàu chất xơ

Chất xơ là một thành phần không thể tiêu hóa trong cơ thể, nhưng chính đặc điểm này lại mang đến nhiều lợi ích quan trọng cho sức khỏe. Khi được đưa vào hệ tiêu hóa, chất xơ hấp thụ nước và tạo thành một khối mềm, kích thích nhu động ruột hoạt động hiệu quả hơn. Điều này giúp đẩy nhanh quá trình loại bỏ chất thải và chất độc ra khỏi cơ thể, giảm nguy cơ táo bón và hỗ trợ duy trì sức khỏe hệ tiêu hóa.

Bổ sung chất xơ cũng là một cách giúp điều chỉnh men gan

Thực phẩm giàu axit folic

Bổ sung thực phẩm giàu axit folic trong chế độ ăn sẽ giúp hạ men gan. Theo một nghiên cứu năm 2016, nồng độ axit folic tăng cao có thể giúp cho nồng độ của ALT giảm.

Một nghiên cứu tương tự cũng được thực hiện năm 2023 với 66 người mắc viêm gan không do rượu được yêu cầu sử dụng axit folic hoặc giả dược trong vòng 8 tuần, kết quả chỉ ra rằng những người sử dụng axit folic có nồng độ ALT thấp hơn những người dùng giả dược.

Một số loại thực phẩm giàu axit folic được kể đến như:

• Gan bò.
• Rau bina.
• Măng tây.
• Rau diếp.
• Bơ.

Bổ sung thực phẩm chứa axit folic giúp giảm nồng độ ALT

Trái cây giàu chất chống oxy hóa

Một số loại trái cây chứa những chất chống oxy hóa cũng giúp giảm tình trạng viêm và hạn chế tổn thương gan như:

• Bưởi: chứa hai chất chống oxy hóa là naringenin và naringin giúp bảo vệ gan.
• Việt quất: chứa anthocyanin là chất mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe. Theo một nghiên cứu, dùng việt quất trong 6 tháng giúp cải thiện tình trạng gan nhiễm mỡ ở người bệnh. 
• Nho: mang lại nhiều tác dụng đối với cơ thể như giảm viêm, ngăn ngừa tổn thương tế bào nên được kỳ vọng sẽ mang lại hiệu quả trong hỗ trợ điều trị các bệnh về gan.
• Lê gai: với đặc tính chống viêm và chống oxy hóa hiệu quả giúp bảo vệ gan khỏi độc tính của rượu.

Các chất chống oxy hóa trong bưởi hỗ trợ giảm tổn thương gan

Cà phê

Cà phê được đánh giá là thực phẩm hỗ trợ giảm men gan. Một nghiên cứu chỉ ra rằng, uống 1 đến 4 tách cà phê mỗi ngày có thể làm giảm men gan, đặc biệt là mức nồng độ ALT trong máu.

Cà phê được đánh giá là thực phẩm hỗ trợ giảm men gan

Trà xanh

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, trà xanh có tác dụng làm giảm nồng độ của AST và ALT ở những người viêm gan không do rượu. Một nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng, dùng trà xanh giúp hạn chế nguy cơ xuất hiện ung thư gan. Tuy nhiên, người mắc các bệnh về gan cũng nên tham khảo ý kiến của bác sĩ nếu muốn sử dụng trà xanh như một chất bổ sung để giảm tình trạng men gan cao.

Trà xanh hạn chế nguy cơ xuất hiện ung thư gan

Dầu ô liu

Dầu ô liu là một trong những chất béo lành mạnh được chứng minh có tác dụng tốt trong cả trao đổi chất và sức khỏe tim mạch. Theo một nghiên cứu năm 2018 chỉ ra rằng, người thực hiện chế độ ăn Địa Trung Hải có nồng độ chất béo cũng như men gan thấp hơn những người khác.

Dầu ô liu hỗ trợ giảm men gan hiệu quả

Yến mạch

Yến mạch có chứa một lượng chất xơ giúp thúc đẩy quá trình tiêu hóa hiệu quả. Điều này gián tiếp giúp gan khỏe mạnh hơn. Ngoài ra, chất beta-glucan có trong yến mạch cũng giúp giảm quá trình viêm, giảm nguy cơ mắc các bệnh lý như béo phì và tiểu đường. 

Yến mạch hỗ trợ giảm tình trạng viêm trong gan hiệu quả

4 Những thực phẩm nên tránh khi men gan cao

Ngoài các thực phẩm tốt cho người men gan cao, người bệnh cũng nên hạn chế một số thực phẩm như:

• Đồ ăn nhanh: bao gồm đồ ăn nhẹ, khoai tây chiên cũng chứa một lượng lớn chất béo và sẽ làm ảnh hưởng tới men gan.
• Thực phẩm giàu tinh bột: như bánh mì, mì ống hay bánh ngọt cũng có thể gây ra những chuyển hóa chất béo trong cơ thể.
• Đường: là một trong những thực phẩm có thể gây ra tăng lượng đường trong máu, gián tiếp ảnh hưởng tới mỡ máu của cơ thể.
• Muối: cũng ảnh hưởng nhiều đến mức độ thiếu nước của cơ thể, gián tiếp ảnh hưởng tới quá trình chuyển hóa chất béo.
• Rượu bia: có thể gây ảnh hưởng đến gan, gây tăng men gan.

Rượu bia có thể làm tổn thương tế bào gan gây tăng men gan

5 Cách phòng ngừa men gan cao hiệu quả

Ăn uống lành mạnh

Một nghiên cứu năm 2013 đã chỉ ra rằng, những người tuân thủ theo chế độ ăn phù hợp giảm 20,3% nồng độ ALT trước đó. Chế độ ăn mà người tham gia nghiên cứu thực hiện bao gồm:

• Nhiều rau xanh.
• Hạn chế protein động vật, tăng cường protein thực vật.
• Cung cấp nhiều thực phẩm chứa chất xơ.
• Sử dụng thực phẩm có hàm lượng kali, vitamin B6 và axit folic cao hơn.

Ăn nhiều rau xanh có thể giúp giảm men gan

Tập thể dục thường xuyên

Duy trì thói quen tập thể dục mỗi ngày sẽ giúp cho quá trình chuyển hóa của cơ thể hoạt động hiệu quả hơn. Điều này giúp cho gan hoạt động có hiệu quả, giảm nguy cơ xuất hiện tình trạng viêm. Ngoài ra, việc tập luyện thể dục thể thao cũng được khuyến cáo trong điều trị xơ gan.

Tập thể dục mỗi ngày giúp gan hoạt động hiệu quả hơn

Quản lý cân nặng

Những người bị béo phì có nguy cơ mắc các bệnh về gan cao hơn những người khác. Theo một số thống kê, có khoảng 50% những người bị béo phì có nồng độ ALT cao hơn bình thường.

Trong một nghiên cứu gồm 140 người béo phì mắc tình trạng viêm gan không do rượu tham gia để đánh giá tình trạng cân nặng ảnh hưởng thế nào đến men gan đã cho kết quả là có 66,7% những người kiểm soát cân nặng hiệu quả sẽ giảm nồng độ ALT trong máu.

Quản lý cân nặng giúp duy trì nồng độ men gan trong ngưỡng thích hợp

Kiểm soát mức cholesterol

Một nghiên cứu năm 2018 đã chỉ ra rằng, nồng độ cholesterol cao cũng có thể kèm theo nồng độ ALT cao. Vì vậy, để kiểm soát nồng độ cholesterol mọi người nên:

• Tập thể dục thường xuyên.
• Hạn chế ăn những thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa.
• Tăng cường omega-3 và chất xơ.

Kiểm soát nồng độ cholesterol cũng giúp giảm men gan hiệu quả

Ngừng hút thuốc

Thuốc lá không chỉ ảnh hưởng tới gan mà còn có thể ảnh hưởng tới nhiều hệ cơ quan khác trong cơ thể. Vì vậy, ngừng hút thuốc là một trong những biện pháp cơ bản để hạn chế tổn thương gan.

Ngừng hút thuốc sẽ tránh tổn thương gan

Không tự ý dùng thuốc nếu không được kê đơn

Gan là một trong những cơ quan tham gia nhiều vào hoạt động thải các chất độc ra ngoài. Do đó, bất cứ loại thuốc nào bạn sử dụng cũng có thể ảnh hưởng tới gan. Vì vậy, khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, mọi người cũng nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để tránh làm tăng nồng độ men gan.

Mọi người không được tự ý dùng thuốc khi không có chỉ định từ bác sĩ

Xem thêm:

• Triệu chứng men gan cao và cách hạ men gan hiệu quả nhất
• Ăn gì giải độc gan? 18 thực phẩm tiêu độc gan cho ngày hè nóng bức

Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn các thông tin về vấn đề men gan cao nên ăn gì và kiêng gì. Nếu thấy bài viết hữu ích, hãy chia sẻ cho người thân và bạn bè nhé!