Lần đầu phẫu thuật cong vẹo cột sống cho bé 3 tuổi bị vẹo cột sống bẩm sinh

Các bác sĩ khoa Chấn thương - Chỉnh hình Cột sống, BV Trung ương Quân đội 108 mới phẫu thuật thành công cho một ca vẹo cột sống bẩm sinh đặc biệt.

Bệnh nhi là B.Đ., 3 tuổi, đến từ Thanh Hóa. Cháu bé được bố mẹ phát hiện có bất thường tại cột sống khi 2 tuổi, đi khám được chẩn đoán là vẹo cột sống ngực – thắt lưng bẩm sinh mức độ lớn do dị tật nửa đốt sống L1.

Cháu bé vẫn đi lại được nhưng cột sống lệch vẹo, cúi ngửa khó khăn, hạn chế vận động do đau lưng.

Các bác sĩ nhận định, tình trạng biến dạng cột sống của cháu Đ. đã là mức độ nặng, góc vẹo 66 độ. Nếu trì hoãn để đợi khi cháu được 6 tuổi trở lên mới chỉ định mổ như các trường hợp thông thường thì không thể phẫu thuật nắn chỉnh được vẹo cột sống.

Vì vậy, các bác sĩ đã nghiên cứu và quyết tâm tiến hành phẫu thuật nắn chỉnh biến dạng cột sống cho bệnh nhi, dù với trẻ mới chỉ 3 tuổi như cháu bé này thì những tai biến, biến chứng của phẫu thuật và gây mê hồi sức sẽ cao hơn trẻ từ 6 tuổi trở lên.

Bác sĩ điều trị Nguyễn Duy Thụy, khoa Chấn thương – Chỉnh hình Cột sống, BV 108 cho biết: “Trường hợp của bệnh nhi B.Đ. là một trường hợp đặc biệt vì nhỏ tuổi nhất từ trước đến nay tại khoa Phẫu thuật Cột sống, kèm theo bệnh lí phức tạp của cột sống. Các bác sĩ của khoa đã xác định có rất nhiều khó khăn, thách thức đối với cả phẫu thuật và gây mê hồi sức”.

Về mặt phẫu thuật, đây là trường hợp cháu bé còn rất nhỏ tuổi nhưng đã có biến dạng cột sống rất lớn, góc vẹo cột sống T11-L2 66 độ, có dị tật nửa thân đốt L1 bên phải, thiểu sản cuống sống T12 bên phải.

Do vậy, tính chất cuộc phẫu thuật rất phức tạp. Để nắn chỉnh được tối đa biến dạng vẹo này thì cần phải cắt được phần thân đốt dị tật và cố định cột sống tương đối dài từ T10-L3.

Như vậy, có nhiều vấn đề trong phẫu thuật như: khả năng mất máu lớn trong mổ, nguy cơ làm tổn thương tủy - rễ thần kinh có thể dẫn đến liệt chân, bộc lộ vết mổ rộng, bắt nhiều vít vào cột sống trên bệnh nhân nhi, 12 kg.

Ngoài ra, không có loại vít cột sống dành riêng cho trẻ em, các mũ vít khá lớn với bệnh nhân nhi. 

Về gây mê hồi sức, cháu mới chỉ có 3 tuổi, nặng chỉ 12 kg. Đây là thách thức lớn nhất với chuyên ngành gây mê hồi sức.

Dù vậy, ca phẫu thuật gần 4 tiếng cho bệnh nhi B.Đ. đã thành công. Sau cuộc mổ, cháu bé được rút ống nội khí quản, tỉnh lại nhanh, nói chuyện được và không đau, hai chân vận động tốt.

Đây không chỉ là thành công của Bệnh viện 108 mà còn là mốc đáng nhớ, mở ra cánh cửa mới cho cuộc sống của các bệnh nhi bị cong vẹo cột sống bẩm sinh.

Vẹo cột sống bẩm sinh là biến dạng vẹo của cột sống do sự phát triển bất thường của cột sống ngay từ khi trẻ em sinh ra. Hai nguyên nhân chính của vẹo cột sống bẩm sinh là bất thường về sự phân chia đốt sống, bất thường về hình thành đốt sống hoặc kết hợp cả hai nguyên nhân. Mức độ tiến triển biến dạng gù vẹo cột sống rất dao động tùy theo vị trí đốt sống phát triển bất thường. 

Một số trẻ có đường cong vẹo ổn định và không thay đổi theo thời gian, trong khi đó có trẻ em biến dạng vẹo tiến triển không ngừng. Thông thường, các bác sĩ chuyên khoa chỉnh hình cột sống sẽ theo dõi tiến triển của đường cong vẹo bằng cách chụp X-quang cứ 6 tháng một lần. 

Nếu góc vẹo cột sống tiến triển thì cũng cố gắng trì hoãn phẫu thuật đến khi các cháu bé được trên 6 tuổi. Vì khi đó, các cháu bé đủ lớn để gây mê hồi sức và phẫu thuật an toàn hơn. 

Tuy nhiên, cũng có những dị tật cột sống ngay từ rất sớm đã gây ra biến dạng rất lớn của cột sống nên cần phải can thiệp điều trị phẫu thuật sớm để ngăn chặn và nắn chỉnh biến dạng. Trong trường hợp này, những tai biến biến chứng của phẫu thuật và gây mê hồi sức sẽ cao hơn.