Lá xương sông là một loại thảo dược tốt cho sức khỏe, bao gồm các vấn đề về đường hô hấp, tiêu hóa... Cùng tìm hiểu về tác dụng của lá xương sông qua bài viết dưới đây nhé!
1 Giới thiệu chung về cây xương sông
Xương sông là cây gì?
Cây xương sông có tên khoa học là Blumea lanceolaria (Roxb.) Druce, thuộc họ Asteraceae (Cúc).
Đây là một loại cỏ có chiều cao từ 0,6 đến 2 mét, thân cây thẳng đứng và có các rãnh dọc, gần như nhẵn. Lá cây có hình trứng, phía dưới gốc thuôn dài và phía đầu lá nhọn, dài từ 15-20 cm và rộng khoảng 4-5 cm với mép lá có hình răng cưa. Các lá ở trên cành có kích thước nhỏ hơn và nhẵn hai mặt.
Cụm hoa của cây xương sông có hình đầu và màu vàng nhạt, mọc thành chùm dài ở ngọn cây. Các lá bắc của cụm hoa có hình sợi, đầu tù và phủ lông. Một đặc điểm dễ nhận thấy của cây là toàn thân và lá khi vò sẽ phát ra mùi đặc trưng, hơi giống mùi dầu hỏa.
Cây xương sông có thể mọc hoang hoặc được trồng tại nhiều nơi ở nước ta. Khi thu hoạch người ta thường chỉ thu hoạch phần lá non của cây, sau đó dùng tươi hoặc sấy nhẹ, phơi khô dưới bóng mát.
Cây xương sông có thể mọc hoang hoặc được đem trồng
Thành phần hóa học của lá xương sông
Lá xương sông có chứa một lượng tinh dầu nhất định, trong đó thành phần chủ yếu là methylthymol chiếm đến 94,96%. Ngoài ra, còn có một số hợp chất khác như p.cymene (3,28%) và limonen (0,12%) tạo nên sự đặc trưng của tinh dầu trong lá xương sông.
Đặc biệt, ở lá xương sông B. lanceolaria của Ấn Độ, thành phần tinh dầu chủ yếu là p.cymen, chiếm tới 99%, điều này cho thấy sự khác biệt về thành phần hóa học giữa các vùng trồng cây xương sông.
Lá xương sông chứa nhiều hoạt chất quan trọng
2 Các tác dụng của lá xương sông đối với sức khỏe
Chữa cảm sốt
Cây xương sông có tác dụng hỗ trợ chữa cảm lạnh và sốt nhờ vào đặc tính kháng viêm và làm dịu. Lá cây thường được giã nát hoặc sắc lấy nước uống để giảm sốt, hạ nhiệt và giảm đau.
Cây xương sông có tác dụng hỗ trợ chữa cảm sốt
Dùng làm gia vị
Lá xương sông không chỉ được sử dụng để chế biến các món ăn mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Trong ẩm thực, lá xương sông thường được dùng làm gia vị cho các món ăn như gói chả nướng, nấu thịt hay cá giúp tăng thêm hương vị thơm ngon và đặc trưng.
Lá xương sông có thể được dùng làm gia vị
Chữa ho
Cây xương sông có tác dụng chữa ho hiệu quả nhờ vào khả năng kháng viêm và làm dịu cổ họng. Lá xương sông có thể được dùng để sắc nước uống hoặc giã nát, đắp lên ngực giúp giảm ho, long đờm và làm dịu cơn ho do cảm lạnh hoặc viêm họng.
Cây xương sông có tác dụng chữa ho hiệu quả
Chữa hen suyễn
Cây xương sông được sử dụng trong y học cổ truyền để chữa hen suyễn nhờ vào khả năng làm giảm viêm và hỗ trợ hô hấp. Lá cây thường được dùng để sắc nước uống hoặc giã nát, đắp lên ngực giúp thông thoáng đường thở. Các hoạt chất trong cây giúp giảm kích ứng trong phổi, cải thiện việc hô hấp.
Cây xương sông được sử dụng trong y học truyền thống để chữa hen suyễn
Chữa loét dạ dày
Cây xương sông có thể hỗ trợ điều trị loét dạ dày nhờ vào khả năng giảm viêm và bảo vệ niêm mạc dạ dày. Lá cây thường được sử dụng dưới dạng nước sắc hoặc tinh dầu để làm dịu cơn đau và giúp lành vết loét.
Cây xương sông có thể hỗ trợ điều trị loét dạ dày
Chống oxy hóa
Các hợp chất hữu cơ trong tinh dầu cây xương rồng có thể chống oxy hóa hiệu quả bằng cách làm giảm tác động của các gốc tự do, từ đó bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do oxy hóa. Tác dụng này giúp ngăn ngừa các bệnh liên quan đến việc cải thiện sức khỏe làn da và hỗ trợ hệ miễn dịch.
Các hợp chất hữu cơ trong tinh dầu cây xương rồng có thể chống oxy hóa
Kháng khuẩn
Hoạt chất p-cymene và methyl thymol trong cây xương sông có khả năng ức chế sự phát triển của các vi khuẩn gây bệnh như E.coli và Staphylococcus aureus. Tác dụng kháng khuẩn này giúp điều trị các vết thương nhiễm trùng và các bệnh ngoài da.
Hoạt chất p-cymene và methyl thymol trong cây xương sông có tác dụng kháng khuẩn
Chống viêm
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng tinh dầu từ cây xương sông có khả năng làm giảm sưng tấy và viêm, giúp điều trị các bệnh lý như viêm khớp và viêm da. Cây xương sông đã được sử dụng trong y học dân gian như một phương thuốc tự nhiên để giảm đau và làm dịu các triệu chứng viêm, đồng thời hỗ trợ phục hồi các mô tổn thương.
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng tinh dầu từ lá xương sông có thể giúp giảm viêm
Hỗ trợ điều trị ung thư
Cây xương sông là một loại thảo dược sử dụng phổ biến trong y học cổ truyền để điều trị các bệnh lý, bao gồm ung thư. Thành phần chính trong dầu cây xương sông là methyl thymol được xem là một yếu tố quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị ung thư.
Các nghiên cứu hiện tại cũng đang tiếp tục khám phá các tác động của cây xương sông đối với các con đường phân tử liên quan đến ung thư như AA, NF-κB và MAPK.
Methyl thymol trong lá xương sông được cho có khả năng hỗ trợ điều trị ung thư
Làm lành vết thương
Cây xương sông có tác dụng hỗ trợ làm lành vết thương nhờ vào các hợp chất sinh học như methyl thymol, giúp chống viêm và kháng khuẩn. Các nghiên cứu cho thấy chiết xuất từ cây này có khả năng thúc đẩy quá trình tái tạo mô và làm sạch vết thương, đồng thời ngăn ngừa nhiễm trùng.
Chiết xuất từ lá xương sông có thể giúp lành vết thương nhanh hơn
Chữa kiết lỵ
Các bài thuốc có sử dụng cây xương sông có thể làm giảm các triệu chứng của kiết lỵ như tiêu chảy, đau bụng và viêm ruột. Các bộ phận của cây, đặc biệt là lá thường được sử dụng để pha chế nước sắc hoặc thuốc bột nhằm hỗ trợ điều trị kiết lỵ và các bệnh liên quan đến đường tiêu hóa.
Các triệu chứng của kiết lỵ có thể giảm sau khi dùng lá xương sông
3 Hướng dẫn cách sử dụng lá xương sông an toàn, hiệu quả
Liều dùng của lá xương sông
Lá xương sông thường được sử dụng với liều lượng từ 15-20g mỗi ngày, dưới dạng thuốc sắc hoặc thuốc hãm, để điều trị các bệnh như cảm sốt, ho và hen suyễn. Ngoài ra, lá xương sông cũng có thể được giã nát, xào nóng và chườm lên những khu vực bị đau nhức, thấp khớp mà không cần tuân thủ liều lượng cụ thể. Việc sử dụng nên được điều chỉnh để đảm bảo hiệu quả và tránh tác dụng phụ.
Lá xương sông thường được sử dụng với liều lượng từ 15-20g mỗi ngày
Ai nên sử dụng lá xương sông?
Lá xương sông là một loại thảo dược có lợi cho sức khỏe, đặc biệt là ở các đối tượng sau:
- Người mắc bệnh về hô hấp (ho, suyễn, cảm sốt): lá xương sông giúp làm giảm viêm nhiễm, giảm ho và hỗ trợ điều trị các bệnh về hô hấp.
- Người mắc bệnh về tiêu hóa (đầy bụng, nôn mửa): lá xương sông hỗ trợ tiêu hóa, giảm đầy bụng và nôn mửa.
- Người tuần hoàn máu kém: lá xương sông cải thiện lưu thông máu, giúp tuần hoàn máu tốt hơn.
- Người thường xuyên mắc bệnh về xương khớp (đau nhức, thấp khớp): lá xương sông có tác dụng giảm đau, viêm và giúp cải thiện tình trạng xương khớp.
Người mắc bệnh về hô hấp nên dùng lá xương sông để giảm triệu chứng
Một số gợi ý thực đơn có lá xương sông
Lá xương sông không chỉ là gia vị trong các món ăn mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Dưới đây là một số gợi ý thực đơn đơn giản, dễ thực hiện và đầy dinh dưỡng:
- Lá xương sông cuốn thịt băm: một món ăn hấp dẫn và dễ chế biến. Thịt băm được ướp gia vị và cuốn trong lá xương sông, sau đó chiên vàng. Món ăn này có thể dùng như một món ăn nhẹ hoặc ăn kèm với cơm.
- Lá xương sông nấu canh cá: một món canh thanh mát, bổ dưỡng với cá tươi, chuối xanh và lá xương sông.
Lá xương sông cuốn thịt băm là món ăn hấp dẫn và tốt cho sức khỏe
4 Một số bài thuốc sử dụng lá xương sông
Bài thuốc chữa thấp khớp
Dược liệu: 1 nắm lá xương sông vừa đủ.
Bài thuốc: đem 1 nắm lá xương sông đi rửa sạch, giã nát và xào nóng. Sau đó, đắp trực tiếp lên vùng khớp bị viêm (sưng, nóng) và đau nhức. Ngoài ra, người bệnh có thể dùng vải sạch quấn cố định dược liệu lên vùng cần điều trị và để qua đêm, giúp các hoạt chất thẩm thấu tốt hơn vào da, từ đó tăng cường hiệu quả giảm viêm, giảm đau hoặc hỗ trợ làm lành vết thương tùy theo mục đích sử dụng.
Có thể giảm triệu chứng thấp khớp bằng bài thuốc với lá xương sông
Bài thuốc chữa bệnh viêm họng
Dược liệu: 20 - 30ml giấm và khoảng 10 lá xương sông.
Bài thuốc: đem toàn bộ lá xương sông đã chuẩn bị rửa sạch và để ráo nước, rồi đập nhẹ. Sau đó đem lá nhúng qua giấm và ngậm. Cứ như vậy, thực hiện lặp lại trong 5 - 7 ngày để chữa bệnh viêm họng.
Uống nước thuốc với lá xương sông trong 5 - 7 ngày giúp trị viêm họng
Bài thuốc chữa nôn trớ và ho có đờm ở trẻ em
Dược liệu: 5 thìa nhỏ (thìa cà phê) mật ong và khoảng 2 - 3 lá xương sông.
Bài thuốc: đem toàn bộ lá xương sông đã chuẩn bị rửa sạch và để ráo nước, rồi thái nhỏ và cho vào chén. Cho thêm 5 thìa mật ong vào chén và đem hấp cách thủy khoảng 10 phút. Sau đó, dùng nước này chia ra uống nhiều lần trong ngày. Ngoài ra, người lớn có thể nhai cả lá để giảm ho nhanh hơn.
Bài thuốc với lá xương sông có thể trị nôn trớ cho trẻ
Bài thuốc chữa ho
Dược liệu: 10g lá xương sông, 10g lá hẹ, 10g húng chanh và 1 ít mật ong.
Bài thuốc: đem lá xương sông, lá hẹ và húng chanh rửa sạch và để ráo, rồi thái nhỏ và hấp cách thủy với 1 ít mật ong đã chuẩn bị. Sau đó, uống để chữa ho.
Kết hợp lá xương sông với các dược liệu khác giúp trị ho
Bài thuốc chữa khó tiêu, đầy bụng
Dược liệu: 30g lá xương sông, 30g tía tô, 10g hậu phác, 10g chỉ xác, 10g sinh khương, 10g trần bì.
Bài thuốc: cho toàn bộ dược liệu vào ấm cùng với 3 chén nước, rồi đun sôi và để nhỏ lửa. Sắc như vậy trong khoảng 10 phút và cho ra chén để uống.
Khó tiêu, đầy bụng có thể giảm sau khi dùng lá xương sông
Bài thuốc chữa trúng phong cấm khẩu
Dược liệu: lá xương sông và lá xương bồ.
Bài thuốc: đem toàn bộ dược liệu rửa sạch và giã nát. Sau đó, hòa hỗn hợp với nước nóng rồi chắt lấy nước cốt để uống.
Giã lá xương sông và lá xương bồ rồi chắt lấy nước uống để chữa trúng phong
Bài thuốc chống dị ứng
Dược liệu: lá xương sông, thịt heo và chem chép.
Bài thuốc: đem thịt heo và chem chép băm nhỏ rồi dùng lá xương sông gói lại. Rồi đem nấu và dùng.
Nấu lá xương sông với thịt heo, chem chép để ăn có thể giúp chống dị ứng
Bài thuốc chữa ho cho trẻ em
Dược liệu: lá xương sông, lá hẹ và hoa đu đủ đực.
Bài thuốc: đem toàn bộ dược liệu cho vào ấm cùng với một ít nước để sắc. Sau đó, cho ra chén để dùng, cứ uống như vậy mỗi ngày cho đến khi hết ho.
Bài thuốc chữa ho cho trẻ em bằng lá xương sông
Bài thuốc trị trẻ sốt cao, thở gấp và co giật
Dược liệu: lá xương sông và me chua đất.
Bài thuốc: đem lá xương sông và me chua giã nát. Sau đó hòa vào nước nóng rồi vắt lấy nước để uống.
Trẻ có thể hạ sốt sau khi dùng lá xương sông
5 Một số lưu ý khi sử dụng lá xương sông
Những đối tượng không nên sử dụng lá xương sông
Xương sông là một loại thảo dược tốt với sức khỏe, nó có thể giúp giảm ho, giảm viêm... Tuy nhiên, người có cơ địa dị ứng với các thành phần có trong lá cây xương sông không nên sử dụng lá xương sông để tránh các tác dụng không mong muốn.
Người bị dị ứng với các thành phần có trong lá cây xương sông thì không nên dùng
Lưu ý dùng lá xương sông đúng cách
Để sử dụng lá xương sông đúng cách, bạn nên lưu ý những điều sau:
- Rửa sạch giun sán, ký sinh trùng trước khi sử dụng lá xương sông.
- Nên chọn các cơ sở bán dược liệu uy tín để đảm bảo chất lượng của thảo dược.
- Khi đắp lá phải kiểm tra trước độ nóng để tránh bị bỏng da.
- Cần đến bệnh viện hoặc gặp bác sĩ ngay khi xuất hiện các tác dụng phụ như táo bón, đau đầu.
Ngoài ra, khi các triệu chứng kéo dài hoặc nghiêm trọng, bạn cần đến bệnh viện để xác định căn nguyên bệnh và tiến hành các phương pháp phù hợp thay vì tự ý điều trị tại nhà.
Rửa sạch lá xương sông trước khi dùng để làm sạch giun sán, ký sinh trùng
Xem thêm:
- Sâm cau có tác dụng gì? Công dụng sâm cau với sức khỏe sinh lý phái mạnh
- Đỗ trọng có tác dụng gì? Công dụng và liều dùng đỗ trọng
- Rau đắng đất có tác dụng gì? 11 bài thuốc chữa bệnh từ rau đắng đất
Lá cây xương sông có thể được dùng để làm thuốc và nấu nhiều món ăn ngon có lợi cho sức khỏe. Bạn hãy chia sẻ bài viết nếu thấy hữu ích nhé!
Bạn đang xem bài viết Lá xương sông có tác dụng gì? Công dụng và liều dùng lá xương sông tại chuyên mục Khỏe của Gia Đình Mới, tạp chí chuyên ngành phổ biến kiến thức, kỹ năng sống nhằm xây dựng nếp sống gia đình văn minh, tiến bộ, vì bình đẳng giới. Tạp chí thuộc Viện Nghiên cứu Giới và Phát triển (Liên Hiệp Các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam), hoạt động theo giấy phép 292/GP-BTTTT. Bài viết cộng tác về các lĩnh vực phụ nữ, bình đẳng giới, sức khỏe, gia đình gửi về hòm thư: [email protected].
