Lá hẹ có tác dụng gì? 14 tác dụng của lá hẹ đối với sức khỏe

Lá hẹ không chỉ là nguyên liệu quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày mà còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Vậy hãy cùng tìm hiểu xem “lá hẹ có tác dụng gì?” qua bài viết sau nhé!

1 Lá hẹ là gì? Đặc điểm của lá hẹ

Cây hẹ thuộc họ Hành (Alliaceae) và được gọi bằng nhiều tên khác như cửu thái, cửu thái tử, khởi dương thảo,... Cây hẹ dạng hoang dã có tên khoa học là Allium ramosum L và giống gieo trồng là Allium tuberosum Rottler ex Spreng. 

Đặc điểm về hình thái của hẹ được mô tả như sau:

• Cây hẹ là một loại cây thân thảo nhỏ sống nhiều năm, cao khoảng 20 - 50cm. Thân hình trụ hoặc có góc ở đầu, mọc đứng.
• Lá hẹ mọc ở gốc thân và có hình dạng dải phẳng hẹp. Chúng có chiều dài khoảng 15 - 30cm và chiều rộng từ 1,5 - 7mm. Lá có rãnh và thường có một số nếp gấp.
• Hoa hẹ màu trắng và mọc thành tán ở đầu của một cán hoa dài khoảng 20 - 30cm hoặc hơn. Mỗi tán hoa thường gồm 20 - 40 bông hoa được bao bọc bởi bao hoa màu trắng, gồm nhiều phiến thuôn mũi mác. Hoa thường nở vào tháng 7 - 8.
• Quả cây hẹ có dạng nang và hình trái xoan ngược, chia ra thành 3 mảnh. Mỗi quả có 6 hạt nhỏ, có màu đen. Quả chín vào tháng 8 - 9.

Cây hẹ là một loại cây thân thảo sống nhiều năm, thuộc họ Hành

2 Giá trị dinh dưỡng của lá hẹ

Lá hẹ có lượng calo thấp nhưng chúng chứa khá nhiều loại vitamin và khoáng chất có lợi cho sức khỏe. Theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), 1 muỗng canh lá hẹ cung cấp các chất dinh dưỡng sau:

• Năng lượng: 0,9 calo.
• Vitamin K: 6,38 mcg.
• Vitamin C: 1,74 mg.
• Vitamin B9: 3,15 mcg.
• Vitamin A: 6,43 mcg.
• Canxi: 2,76 mg.
• Kali: 8,88 mg. 

Ngoài ra, lá hẹ còn cung cấp một số chất khác như sắt, vitamin B6, vitamin B3, vitamin B1, vitamin B2, phospho, chất xơ.

Lá hẹ cung cấp nhiều loại vitamin và khoáng chất có lợi cho sức khỏe

3 Các tác dụng của lá hẹ đối với sức khỏe

Chống viêm, giảm viêm

Lá hẹ chứa các chất chống oxy hóa như vitamin C giúp làm giảm quá trình stress oxy hóa trong cơ thể. Stress oxy hóa là một trong những tác nhân gây ra phản ứng viêm và làm tăng nguy cơ khiến bệnh diễn tiến xấu. (Xem thêm các sản phẩm vitamin C hỗ trợ chuyển hoá tạo năng lượng, giúp giảm căng thẳng bớt mệt mỏi, tăng cường tập trung tỉnh táo).

Một nghiên cứu in vitro thực hiện tại Romania đã phát hiện rằng lá hẹ có đặc tính chống viêm mạnh mẽ. Các hợp chất này có khả năng ức chế các phản ứng viêm trong cơ thể và làm dịu các triệu chứng viêm.

Lá hẹ có đặc tính chống viêm mạnh mẽ làm dịu các triệu chứng viêm

Tăng cường miễn dịch

Lá hẹ có hàm lượng vitamin C lớn giúp tăng cường hiệu quả của hệ miễn dịch bằng cách kích thích sản xuất các tế bào bạch cầu và collagen. Collagen là nguồn nguyên liệu cần thiết cho quá trình tái tạo các tế bào mạch máu và mô cơ mới, duy trì cấu trúc cơ thể.

Vitamin C còn cung cấp năng lượng cho các tế bào miễn dịch và tăng cường chức năng của tế bào miễn dịch giúp phục hồi các mô và tế bào trong cơ thể. Vitamin C là một hợp chất chống oxy hóa mạnh giúp ngăn chặn tổn thương tế bào do stress oxy hóa và giảm nhẹ phản ứng viêm.

Lá hẹ có hàm lượng vitamin C lớn giúp tăng cường chức năng của hệ miễn dịch

Cải thiện trí não

Lá hẹ cung cấp choline và folate, các chất dinh dưỡng quan trọng cho sự phát triển chức năng não bộ. Trong đó, choline cần thiết cho việc tạo ra neurotransmitter acetylcholine - chất truyền tin quan trọng trong hệ thần kinh. Các nghiên cứu cho thấy người lớn ăn nhiều thực phẩm chứa choline có nguy cơ mắc bệnh Alzheimer thấp hơn.

Folate hay còn gọi là axit folic đã được chứng minh là có liên quan đến các rối loạn nhận thức và rối loạn tinh thần. Sự kết hợp giữa choline và folate trong lá hẹ có thể giúp cải thiện trí nhớ và ngăn ngừa diễn tiến nặng của tình trạng mất trí nhớ do bệnh Alzheimer gây ra.

Lá hẹ cung cấp choline và folate, có vai trò cải thiện chức năng não bộ

Cải thiện giấc ngủ

Lá hẹ có tác dụng cải thiện và nâng cao chất lượng giấc ngủ nhờ thành phần giàu choline - một hoạt chất giúp kích thích ngủ ngon. Do đó, lá hẹ cũng là một cách để hỗ trợ điều trị chứng mất ngủ.

Đồng thời, hẹ cũng giàu axit folic, được biết đến với công dụng kích thích sản xuất serotonin và dopamine. Những loại hormone này còn được gọi là “hormone hạnh phúc”, giúp cải thiện tâm trạng và tăng cường trí nhớ. (Xem thêm các sản phẩm axit folic hỗ trợ tăng khả năng tạo máu, hỗ trợ tăng cường sức khỏe, hỗ trợ nâng cao sức đề kháng).

Lá hẹ có tác dụng cải thiện và nâng cao chất lượng giấc ngủ

Tốt cho mắt

Lá hẹ có tác dụng tốt cho mắt do chứa các carotenoid như lutein và zeaxanthin. Những chất này tích tụ trong võng mạc mắt giúp ngăn ngừa thoái hóa điểm vàng do tuổi tác. Do đó, ăn hẹ giúp hỗ trợ thị lực hiệu quả.

Ăn lá hẹ tốt cho mắt vì chúng chứa các carotenoid như lutein và zeaxanthin

Giúp làm đẹp da

Lá hẹ giúp làm đẹp da nhờ chứa beta-caroten và vitamin C, các chất chống oxy hóa giúp da tươi sáng và rạng rỡ. Lá hẹ còn hỗ trợ điều trị mụn trứng cá và chống lão hóa như vết chân chim, vết đồi mồi, nếp nhăn,...

Lá hẹ chứa các chất chống oxy hóa giúp làn da trở nên tươi sáng, rạng rỡ

Giúp tóc chắc khỏe

Đặc tính kháng khuẩn của hẹ có thể điều trị tình trạng nhiễm trùng da đầu và hỗ trợ hình thành nang tóc mới. 

Ngoài ra, hẹ có thể tăng cường lưu thông máu đến da đầu giúp chân tóc phát triển mạnh mẽ, từ đó ngăn ngừa tóc gãy rụng. Vì vậy, chiết xuất hẹ được coi như một phương thuốc hiệu quả để dưỡng tóc, nuôi dưỡng da đầu và củng cố nang tóc.

Lá hẹ giúp tăng cường lưu thông máu tới da đầu giúp chân tóc phát triển mạnh mẽ

Cải thiện hoạt động hệ tiêu hóa

Lá hẹ có tác dụng cải thiện hoạt động hệ tiêu hóa do chứa các hợp chất hữu cơ đặc biệt như allyl sulfides, có thể mang lại những lợi ích tương tự như tỏi, giảm các triệu chứng khó chịu trong hệ tiêu hóa. 

Hơn nữa, lá hẹ còn có tính kháng khuẩn tự nhiên có thể tiêu diệt nhiều loại vi khuẩn, đặc biệt là salmonella - tác nhân gây hại phổ biến cho hệ tiêu hóa. 

Ngoài ra, lá hẹ cũng giúp tăng cường hiệu quả hấp thu dưỡng chất của ruột, đảm bảo nguồn dinh dưỡng từ thực phẩm được hấp thu tối đa.

Lá hẹ mang lại tác dụng cải thiện hoạt động hệ tiêu hóa tương tự như tỏi

Giúp giải độc cơ thể

Lá hẹ là một cách tuyệt vời để giải độc cơ thể nhờ đặc tính lợi tiểu kết hợp với tính kháng khuẩn và kháng oxy hóa tự nhiên. Bằng cách kích thích tiểu tiện, lá hẹ có thể giúp cơ thể loại bỏ độc tố, muối, nước và thậm chí cả mỡ thừa, giúp các cơ quan hoạt động trơn tru hơn.

Ngăn ngừa ung thư

Hẹ là nguồn cung cấp flavonoid tuyệt vời - một chất chống oxy hóa có tác dụng hiệu quả trong điều trị ung thư miệng và ung thư phổi.

Ngoài ra, hẹ còn rất giàu allicin, giúp giảm nguy cơ ung thư vú ở phụ nữ. Hơn nữa, hẹ còn có tác dụng chống lại ung thư đại tràng nhờ hàm lượng chất xơ dồi dào.

Nhiều nghiên cứu cho thấy, lá hẹ ngăn ngừa ung thư tuyến tiền liệt do khả năng kích thích tổng hợp glutathione - chất này giúp phát hiện và loại bỏ các thành phần gây ung thư cho cơ thể.  

Lá hẹ có thể hỗ trợ ngăn ngừa và chống lại nhiều loại bệnh ung thư

Ngừa loãng xương

Lá hẹ chứa nhiều canxi, kali, magie, phốt pho. Các chất này đóng vai trò quan trọng trong quá trình hình thành và duy trì sức khỏe của xương.

Canxi là thành phần chính của xương, giúp duy trì mật độ xương và ngăn ngừa loãng xương. Kali và magie quan trọng trong việc cân bằng acid - base và điều chỉnh quá trình tái tạo xương. Phốt pho cần thiết cho sự hình thành và tái tạo mô xương mới. Vitamin K đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì mật độ xương. (Xem thêm các sản phẩm canxi giúp xương răng chắc khỏe, điều trị còi xương ở trẻ em, ngừa loãng xương ở người già).

Lá hẹ chứa nhiều canxi, kali, magie, phốt pho nên có thể giúp ngăn ngừa loãng xương

Ngăn ngừa các bệnh lý mạn tính

Lá hẹ có tác dụng ngăn ngừa các bệnh lý mạn tính như bệnh tim mạch, ung thư và tiểu đường.

Hợp chất allicin trong hẹ có tác dụng làm giảm cholesterol xấu và hỗ trợ thành mạch, điều hòa huyết áp. Hơn nữa, hẹ còn chứa hợp chất hữu cơ quercetin - trực tiếp tham gia vào quá trình ngăn ngừa mảng bám và dự phòng đột quỵ.

Lá hẹ có thể giúp ngăn ngừa và dự phòng nhiều bệnh lý liên quan đến tim mạch

Ngăn ngừa dị tật bẩm sinh

Lá hẹ giàu folate - loại vitamin quan trọng giúp ngăn ngừa các khuyết tật bẩm sinh não và tủy sống thai nhi. Thiếu folate là nguyên nhân chính gây dị tật ống thần kinh ở trẻ sơ sinh.

Bên cạnh đó, folate còn hỗ trợ tổng hợp ADN và phân chia tế bào. Vì vậy, lá hẹ là nguồn thực phẩm mang lại nhiều lợi ích sức khỏe tuyệt vời cho thai kỳ.

Ngoài ra, lá hẹ cũng là nguồn thực phẩm giàu vitamin C, giúp tăng cường hệ thống miễn dịch của trẻ trong bào thai.

Lá hẹ chứa nhiều loại vitamin và khoáng chất quan trọng giúp ngăn ngừa dị tật bẩm sinh

Nguồn cung cấp vitamin K và Folate cho cơ thể

Lá hẹ chứa vitamin K, một chất dinh dưỡng quan trọng cho sức khỏe xương và quá trình đông máu. 

Lá hẹ cũng chứa Folate (axit folic) một loại vitamin B tan trong nước đóng vai trò quan trọng trong trong điều trị, dự phòng nhiều bệnh lý như: Alzheimer, ung thư, dị tật bẩm sinh, suy giảm nhận thức, trầm cảm, sinh non, bệnh tim mạch và đột quỵ.

Lá hẹ giàu Folate (axit folic) có tác dụng điều trị, dự phòng nhiều bệnh lý

4 Một số bài thuốc chữa bệnh từ cây lá hẹ

Bài thuốc trị cảm mạo, ho do lạnh

Lá hẹ chứa các chất chống viêm và chất chống oxy hóa, trong khi gừng có khả năng làm dịu các triệu chứng viêm nhiễm và tăng cường hệ miễn dịch.

Để chữa cảm mạo và ho do lạnh, bạn có thể sử dụng 250g lá hẹ và 25g gừng tươi. Hấp lá hẹ và gừng với một ít đường, sau đó ăn và uống nước. Nên sử dụng trong 5 ngày liên tiếp.

Lá hẹ và gừng có tính ấm nên trị được cảm mạo, ho do lạnh

Bài thuốc trị đau nhức răng

Để chữa nhức răng, hãy lấy một nắm lá hẹ, rửa sạch và giã nhuyễn, sau đó đặt vào vùng đau. Tiếp tục đặt liên tục cho đến khi triệu chứng nhức răng được giảm hoặc khỏi.

Đắp lá hẹ giã nhuyễn có thể làm giảm triệu chứng đau nhức răng

Bài thuốc hỗ trợ điều trị đái tháo đường

Cách 1: Hàng ngày sử dụng từ 100 - 200g lá hẹ nấu cháo, nấu canh hoặc xào để ăn. Không sử dụng muối hoặc chỉ sử dụng một ít muối khi chế biến món ăn. Dùng trong 10 ngày một liệu trình. 

Cách 2: Sử dụng rễ hẹ 150g, thịt sò 100g, nấu canh để ăn thường xuyên. Có tác dụng tốt đối với bệnh nhân đái tháo đường đã mắc lâu ngày và có cơ thể bị suy nhược.

Lá hẹ thêm vào món cháo, nấu canh sẽ giúp hỗ trợ điều trị tiểu đường

Bài thuốc nhuận tràng, trị táo bón

Để giúp nhuận tràng và trị táo bón, bạn có thể sử dụng phương pháp sau: hạt hẹ rang vàng, sau đó giã nhỏ thành bột. Mỗi lần uống, bạn lấy khoảng 5g bột hẹ. Hòa bột hẹ vào nước sôi và uống ba lần mỗi ngày. Thời gian sử dụng liên tục là 10 ngày.

Uống bột nghiền từ hạt hẹ có thể giúp nhuận tràng, trị táo bón

Bài thuốc trị chứng đái dầm ở trẻ em

Để chữa chứng đái dầm ở trẻ em, bạn có thể áp dụng phương pháp sau: Đầu tiên, nấu cháo gạo với lượng 50g. Sau đó, bạn lấy 25g rễ hẹ và vắt lấy nước từ rễ hẹ đó. Tiếp theo, cho nước từ rễ hẹ vào cháo gạo đang sôi. Bạn cũng có thể thêm một ít đường vào cháo. Trẻ ăn cháo khi còn nóng ấm và sử dụng liên tục trong 10 ngày.

Nấu cháo lá hẹ cho trẻ ăn có thể trị được chứng đái dầm

Bài thuốc trị ho ở trẻ em do cảm lạnh

Lấy lá hẹ xắt nhỏ và trộn với đường phèn hoặc mật ong trong một chén. Sau đó, đặt chén vào nồi cơm hấp chín. Cho trẻ uống từ từ trong ngày 2 - 3 lần, mỗi lần 1 thìa cà phê, dùng liên tiếp trong 5 ngày.

Lá hẹ trộn cùng đường phèn có thể giúp giảm ho cho trẻ em bị cảm lạnh

Bài thuốc bổ mắt

Sử dụng rau hẹ 150g, gan dê 150g. Thái gan dê thành lát mỏng và ướp gia vị. Xào gan dê với rau hẹ, xào lửa lớn cho đến khi chín, rồi nêm nếm gia vị vừa ăn. Ăn kèm với cơm, cách ngày ăn một lần và dùng trong 10 ngày một liệu trình.

Gan dê xào cùng lá hẹ có tác dụng bổ mắt

Bài thuốc trị xuất tinh sớm

Để hỗ trợ điều trị xuất tinh sớm, bạn có thể áp dụng phương pháp sau: Chuẩn bị 200g rau hẹ và 200g tôm nõn. Sau đó, xào rau hẹ và tôm nõn với một ít dầu ăn. Bạn có thể ăn món này kèm với cơm.

Tôm xào lá hẹ có thể giúp trị xuất tinh sớm

Bài thuốc trị đau lưng, gối mỏi, ăn uống kém

Để chữa đau lưng, gối mỏi và cải thiện tình trạng ăn uống kém, bạn có thể thực hiện phương pháp sau: Sử dụng 20g hạt hẹ và 100g gạo. Nấu cháo từ hạt hẹ và gạo, sau đó ăn cháo khi nóng, mỗi ngày hai lần. Tiếp tục điều trị trong 10 ngày một liệu trình.

Nấu cháo với hạt hẹ có thể cải thiện tình trạng đau lưng mỏi gối

Bài thuốc trị mụn, làm đẹp da

Để trị mụn và làm đẹp da, bạn có thể sử dụng lá hẹ tươi xắt nhỏ và áp lên vùng da bị mụn trong khoảng 15 - 20 phút. Sau đó, rửa sạch bằng nước ấm. Bạn có thể thực hiện điều này mỗi ngày cho đến khi tình trạng da cải thiện.

Lá hẹ có thể giúp điều trị mụn và làm đẹp da

5 Nên ăn lá hẹ như thế nào cho đúng?

Các đối tượng không nên ăn hẹ

• Người bị nóng trong: Lá hẹ có tính ấm và dễ sinh nhiệt nên có thể làm tăng nhiệt độ cơ thể, gây khó chịu và gây khô miệng.
• Người bị bệnh về mắt: Người mắc bệnh viêm kết mạc, viêm giác mạc, viêm túi lệ không nên ăn lá hẹ vì chúng có thể làm nặng thêm các vấn đề ở mắt.
• Người bị mụn nhọt: Lá hẹ có vị chát và tính ấm. Nếu người bị mụn nhọt trong người ăn lá hẹ có thể làm nặng các triệu chứng, gây ngứa, viêm nhiễm và chảy mủ.
• Người có dạ dày yếu: Lá hẹ chứa nhiều chất xơ và không dễ tiêu hóa. Người dạ dày yếu ăn lá hẹ có thể bị kích thích ruột, tiêu chảy, nôn mửa,...
• Người mắc các bệnh về đường tiêu hóa: Người mắc bệnh viêm dạ dày, viêm đường ruột nên tránh ăn lá hẹ, vì lá hẹ có tính ấm và có thể kích thích đường tiêu hóa và làm nặng thêm các triệu chứng khó chịu. 

Người có dạ dày yếu không nên ăn nhiều lá hẹ

Lá hẹ kỵ với các loại thực phẩm gì?

Sau đây là các loại thực phẩm không nên kết hợp với lá hẹ: hành lá tươi, hành tây, sữa chua, mật ong, bí ngô, rượu trắng, thịt bò. Thành phần dinh dưỡng trong các thực phẩm kể trên có thể tương tác với các thành phần trong lá hẹ, gây ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa và hấp thu dẫn đến khó tiêu.

Thịt bò kết hợp cùng lá hẹ có thể dẫn đến khó tiêu

Ăn lá hẹ mỗi ngày có tốt không?

Ăn lá hẹ có thể giúp ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị nhiều loại bệnh nhưng ăn lá hẹ mỗi ngày là quá nhiều và có thể không có lợi cho sức khỏe. Khi sử dụng lá hẹ, bạn nên lưu ý một số vấn đề như sau:

• Cách sử dụng: Lá hẹ có thể được ăn sống, nấu canh, xào hoặc dùng để trang trí các món ăn.
• Tần suất: Mỗi tuần bạn chỉ nên ăn lá hẹ 1 - 2 lần. Ăn quá nhiều lá hẹ có thể gây khó tiêu hóa hoặc nóng trong, ảnh hưởng đến sức khỏe.
• Tình trạng dị ứng: Nếu bạn có tiền sử dị ứng với hành tây hay tỏi, cần quan tâm đến khả năng có thể xuất hiện các phản ứng dị ứng khi sử dụng lá hẹ.
• Lưu ý khi dùng: Tránh ăn lá hẹ quá nhiều để tránh khó tiêu hóa. Do có tính ấm nên cũng không nên ăn nhiều lá hẹ vào mùa hè. Nếu bạn có các triệu chứng như bốc hỏa, âm suy, bứt rứt sau khi ăn lá hẹ thì cần tham vấn ý kiến của bác sĩ.
• Mang tính chất hỗ trợ: Các bài thuốc từ lá hẹ chỉ có tính chất hỗ trợ trong việc điều trị bệnh và không có hiệu quả ngay lập tức. Bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng bài thuốc lá hẹ cùng thuốc Tây.

Việc tiêu thụ lá hẹ hàng ngày quá nhiều có thể gây hại cho sức khỏe

Xem thêm:

• Trinh nữ hoàng cung có tác dụng gì? Công dụng và liều dùng
• Ngò gai: 8 tác dụng, cách dùng, lưu ý khi sử dụng
• 13 tác dụng của mùi tây đối với sức khỏe bạn cần biết

Bài viết trên đây đã cung cấp thông tin về 15 công dụng của lá hẹ - một loại rau xanh thân thuộc với nhiều gia đình Việt. Nếu bạn thấy bài viết này hữu ích hãy chia sẻ để mọi người cùng biết thêm nhiều kiến thức bổ ích nhé!