Kim ngân hoa được biết đến như một loại thảo dược quý giá với nhiều công dụng: hạ sốt, kháng viêm, chống oxy hóa,... Vậy kim ngân hoa có tác dụng gì và những lưu ý khi sử dụng kim ngân hoa? Cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây!
1 Giới thiệu về kim ngân hoa
Đặc điểm cây kim ngân
Cây kim ngân hay còn gọi là cây nhẫn đông, có tên khoa học là Lonicera japonica Thunb., thuộc họ Caprifoliaceae (họ Cơm cháy).
Cây leo bằng thân quấn, cành non có lớp lông bao phủ gồm lông đơn ngắn và lông tuyến có cuống, màu hơi đỏ có vân. Lá mọc đối, hơi dày, hình mũi mác – trái xoan, có lông. Cụm hoa mọc ở kẽ các lá, lá bắc giống các lá con hình mũi mác, lá bắc con tròn có lông thưa ở mép. Quả hình cầu, màu đen.
Bộ phận dùng của cây kim ngân là nụ hoa sắp nở hay còn gọi là kim ngân hoa. Nụ hoa được phơi hoặc sấy khô trước khi sử dụng. Ngoài ra còn có thể dùng thân và cành.
Kim ngân có nguồn gốc ở vùng Đông Nam Á, phân bố ở Trung Quốc, Nhật Bản và Triều Tiên. Ở Việt Nam, kim ngân phân bố chủ yếu ở các vùng núi và trung du phía bắc như Quảng Ninh, Cao Bằng, Lạng Sơn,...
Cây kim ngân hay còn gọi là cây nhẫn đông, thường dùng nụ hoa để làm dược liệu
Thành phần hóa học
Cho đến nay, hơn 140 hợp chất đã được phân lập và xác định từ cây kim ngân. Những thành phần hóa học quan trọng nhất được chiết xuất từ cây kim ngân là tinh dầu, flavonoid, linalool, acid hexadecanoic, acid octadecadienoic, ethyl palmitate và dihydrocarveol. Đồng thời, cây kim ngân cũng chứa rất nhiều flavone, acid hữu cơ, saponin triterpenoid và iridoid. ,
Cây kim ngân đặc biệt chứa nhiều flavone, acid hữu cơ, saponin triterpenoid và iridoid
2 Các tác dụng của kim ngân hoa đối với sức khỏe
Hạ sốt
Kim ngân hoa có chức năng thanh nhiệt, giải độc từ xa xưa, cơ chế thanh nhiệt của nó đã được nghiên cứu rộng rãi trong dược lý học hiện đại. Các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng kim ngân hoa có tác dụng hạ sốt, có khả năng chống lại tổn thương do các gốc tự do và tăng cường miễn dịch trên chuột.
Kim ngân hoa có tác dụng hạ sốt, có khả năng chống lại tổn thương do các gốc tự do và tăng cường miễn dịch
Kháng khuẩn
Kim ngân hoa cũng cho thấy hoạt tính kháng khuẩn rõ rệt đối với mười bốn chủng vi khuẩn, bao gồm Staphylococcus aureus, Streptococcus hemolyticus, Escherichia coli, Bacillus dysenteriae, Bacillus comma, Bacillus typhosus, Bacillus paratyphosus, Pseudomonas aeruginosa, Klebsiella pneumoniae, Bacillus tuberculosis, Streptococcus mutans, Bacillus adhaerens, Bacteroides melanogenicus và Haemophilus actinomycetemcomitans.
Một nghiên cứu năm 2008 chỉ ra rằng flavonoid từ kim ngân hoa có tác dụng kháng khuẩn mạnh, đặc biệt đối với Staphylococcus aureus kháng Methicillin.
Kim ngân hoa có tác dụng kháng khuẩn mạnh, bao gồm cả những vi khuẩn có khả năng đề kháng kháng sinh
Kháng viêm
Nghiên cứu cho thấy chiết xuất từ nụ hoa kim ngân có khả năng kháng viêm. Chiết xuất này ức chế trực tiếp hoạt động của cả COX-1 và COX-2.
Các nhà khoa học phát hiện ra rằng kim ngân hoa phát huy tác dụng chống viêm bằng cách ức chế các cytokine tiền viêm như yếu tố hoại tử khối u alpha (TNF-α), IL-1β và IL-6, điều hòa hoạt động của tế bào lympho T.
Người ta thấy rằng acid caffeic, methyl caffeate, acid chlorogenic, acid neochlorogenic, acid crypto-chlorogenic, acid isochlorogenic A, acid isochlorogenic B và acid isochlorogenic C có trong nụ hoa kim ngân có thể ức chế các cytokine gây viêm.
Các acid hữu cơ trong kim ngân hoa có hoạt tính kháng viêm
Kháng virus
Từ những năm 1980, hoạt tính kháng virus của cây kim ngân đã được nghiên cứu và chứng minh, chẳng hạn như kháng RSV, kháng HIV, kháng HSV, kháng PRV và kháng NDV. Đồng thời, kim ngân hoa là một loại thuốc dược liệu cổ truyền đã được sử dụng để điều trị một số bệnh do virus gây ra ở Trung Quốc.
Trong khi đó, 13 acid caffeoylquinic khác, acid caffeic và este metyl acid caffeic được phân lập từ cây kim ngân cũng thể hiện hoạt tính kháng virus đối với virus gây bệnh đường hô hấp.
Kim ngân hoa là một loại thuốc dược liệu cổ truyền đã được sử dụng để điều trị một số bệnh do virus gây ra
Chống oxy hóa
Một nghiên cứu năm 2007 đã cho biết của enzyme chiết xuất từ lá, nụ hoa có khả năng dọn gốc tự do, tránh tổn thương oxy hóa. Nghiên cứu khác cũng cho thấy nhiều polysaccharide với trọng lượng phân tử khác nhau được chiết xuất từ kim ngân hoa có tác dụng ức chế đáng kể các gốc tự do trong tế bào.
Polysaccharide được chiết xuất từ kim ngân hoa có tác dụng ức chế đáng kể các gốc tự do trong tế bào
Bảo vệ gan
Với khả năng chống oxy hóa và thu dọn gốc tự do, kim ngân hoa cũng góp phần vào hoạt động bảo vệ gan. Chiết xuất từ nụ hoa kim ngân có tác dụng điều trị tổn thương gan cấp tính, viêm gan nhiễm mỡ không do rượu và xơ gan. Saponin và flavonoid là hai thành phần chính của kim ngân hoa có tác dụng bảo vệ gan. ,
Chiết xuất từ nụ hoa kim ngân có tác dụng điều trị tổn thương gan cấp tính, viêm gan nhiễm mỡ không do rượu và xơ gan
Hạ đường huyết
Các thành phần polysaccharide được chiết xuất từ nụ hoa kim ngân đã được chứng minh là có tác dụng hạ đường huyết đáng kể và có tiềm năng phát triển thực phẩm chức năng cho những người mắc bệnh tiểu đường. Các chiết xuất đã được chứng minh là có tác dụng ức chế hoạt động của amylase và glucosidase, từ đó làm giảm lượng đường trong máu.
Các nghiên cứu dược lý hiện đại đã phát hiện ra rằng các iridoid được phân lập có tác dụng kháng virus, chống viêm, chống khối u, bảo vệ gan, hạ đường huyết và các tác dụng dược lý khác.
Một số nghiên cứu khác cho rằng kim ngân hoa có thể hỗ trợ điều trị tiểu đường bằng cách giảm đường huyết, giảm lipid máu và tăng khả năng chống oxy hóa.
Kim ngân hoa hỗ trợ điều trị tiểu đường bằng cách giảm đường huyết, giảm lipid máu và tăng khả năng chống oxy hóa
Kháng khối u và hỗ trợ trị ung thư
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng kim ngân hoa có tác dụng chống khối u tốt đối với ung thư tuyến tụy, ung thư gan, ung thư cổ tử cung và ung thư phổi nhờ chứa thành phần polysaccharides và polyphenol. Tác dụng chống ung thư và cơ chế của nó có thể liên quan đến sự điều hòa các con đường apoptosis liên quan tới các tế bào miễn dịch. ,
Nghiên cứu chỉ ra rằng kim ngân hoa có tác dụng kháng khối u tốt đối với ung thư tuyến tụy, ung thư gan, ung thư cổ tử cung và ung thư phổi
Bảo vệ tế bào thần kinh
Kim ngân hoa có thể kích thích gây ngủ ở những người bị mất ngủ cấp tính, dẫn đến tăng chuyển động mắt nhanh giúp phục hồi và bảo vệ thần kinh. Những phát hiện này cho thấy tiềm năng lâm sàng của kim ngân hoa trong việc điều trị các rối loạn giấc ngủ liên quan đến tổn thương thần kinh.
Ngoài ra, một nghiên cứu đã báo cáo rằng acid caffeic được chiết xuất từ kim ngân hoa có khả năng bảo vệ thần kinh mạnh mẽ chống lại tác động do glutamate gây ra ở các tế bào vỏ não nhờ hoạt động chống oxy hóa.
Kim ngân hoa có tiềm năng trong việc điều trị các rối loạn giấc ngủ liên quan đến tổn thương thần kinh
Hỗ trợ điều trị bệnh Alzheimer
Nghiên cứu cho thấy polysaccharide từ kim ngân hoa có tác dụng thúc đẩy sự biệt hóa và đẩy nhanh quá trình hình thành tế bào thần kinh. Nó cũng cho thấy khả năng giảm độc tính thần kinh. Những kết quả này cho thấy thành phần chiết xuất từ nụ hoa kim ngân có thể được sử dụng để phòng ngừa và điều trị bệnh Alzheimer, các rối loạn thoái hóa và tổn thương hệ thần kinh.
Chiết xuất từ nụ hoa kim ngân có thể được sử dụng để phòng ngừa và điều trị bệnh Alzheimer, các rối loạn thoái hóa và tổn thương hệ thần kinh
Tăng cường hoạt động hệ miễn dịch
Flavonoid trong kim ngân hoa có thể làm tăng đáng kể chỉ số chống viêm của chuột bị suy giảm miễn dịch, tăng hoạt động của phosphatase acid, phosphatase kiềm và lysozyme trong huyết tương, tăng mức độ khả năng chống oxy hóa toàn phần và làm giảm hàm lượng monoamine oxidase.
Nhiều nghiên cứu cho biết polysaccharide, tinh dầu và flavonoid là các thành phần chính có tác dụng điều hòa miễn dịch. Đặc biệt, polysaccharide được nghiên cứu nhiều nhất và cũng có khả năng điều hòa miễn dịch mạnh nhất.
Kim ngân hoa có khả năng điều hòa các yếu tố gây viêm và miễn dịch trong tế bào lympho T, thúc đẩy hoạt động của tế bào giết tự nhiên, từ đó góp phần điều hòa miễn dịch.
Polysaccharide, tinh dầu và flavonoid là các thành phần chính có tác dụng điều hòa miễn dịch
Hỗ trợ điều trị trầm cảm
Các polysaccharide từ kim ngân hoa có tác dụng chống trầm cảm. Bảy phương pháp khác nhau đã được sử dụng để kích thích chuột bị trầm cảm trong vòng 21 ngày. Điều trị bằng chiết xuất polysaccharide từ kim ngân hoa làm tăng thời gian mở cánh tay và giảm thời gian nghỉ ngơi của chuột bị trầm cảm. Phương pháp này cũng làm tăng số lượng tế bào thần kinh và làm giảm sự biến dạng bất thường của các tế bào thần kinh ở hồi hải mã ở chuột.
Mặc dù kết quả của nghiên cứu này là khả quan, tuy nhiên cần có nhiều thí nghiệm trên động vật và nghiên cứu lâm sàng hơn để xác nhận thêm tác dụng của polysaccharides từ kim ngân hoa trong điều trị bệnh trầm cảm.
Các polysaccharide từ kim ngân hoa có tác dụng chống trầm cảm
Điều trị bệnh gout
Chiết xuất polysaccharide từ nụ hoa kim ngân đã được chứng minh là có khả năng chống tăng acid uric máu. Nghiên cứu cho thấy chiết xuất này làm giảm nồng độ acid uric trong huyết thanh và ức chế hoạt động của xanthine oxidase.
So với các loại thuốc điều trị gout thường dùng như thuốc chống viêm không steroid (NSAID), colchicin, glucocorticoid và allopurinol, chiết xuất polysaccharides từ kim ngân hoa cho thấy hiệu quả và an toàn trong điều trị bệnh gout với ít tác dụng phụ.
Chiết xuất polysaccharide từ nụ hoa kim ngân đã được chứng minh là có khả năng chống tăng acid uric máu, hỗ trợ điều trị bệnh gout
Điều hòa huyết áp
Huyết áp cao có thể dẫn đến các tình trạng nguy hiểm đến tính mạng như đau tim hoặc đột quỵ. Uống trà kim ngân hoa có chứa quercetin - một flavonoid sẽ giúp điều hòa huyết áp.
Kim ngân hoa có chứa quercetin - một flavonoid giúp điều hòa huyết áp
3 Một số lưu ý khi sử dụng kim ngân hoa
Tác dụng phụ có thể gặp
Kim ngân hoa có thể làm chậm quá trình đông máu, do đó nó có thể làm tăng nguy cơ chảy máu trong và sau phẫu thuật. Ngừng sử dụng kim ngân hoa ít nhất 2 tuần trước khi phẫu thuật theo lịch trình.
Không có đủ thông tin đáng tin cậy để biết kim ngân hoa có an toàn khi sử dụng cho phụ nữ mang thai hoặc cho con bú hay không. Vì vậy nên cẩn thận và tốt nhất là không sử dụng.
Kim ngân hoa có thể làm chậm quá trình đông máu, nó có thể làm tăng nguy cơ chảy máu trong và sau phẫu thuật
Tương tác thuốc có thể gặp
Kim ngân có thể làm chậm quá trình đông máu. Dùng kim ngân cùng với thuốc chống đông máu hoặc thuốc chống kết tập tiểu cầu sẽ làm chậm quá trình đông máu, có thể làm tăng nguy cơ bầm tím và chảy máu.
Kim ngân hoa có thể gây tương tác với thuốc chống đông máu hoặc thuốc chống kết tập tiểu cầu
Xem thêm:
- Hoa hòe có tác dụng gì? 7 Lợi ích đối với sức khỏe và những lưu ý
- Hoa mào gà là gì? 16 bài thuốc trị bệnh từ hoa mào gà
- Hoa đu đủ đực có tác dụng gì? 9 lợi ích và cách sử dụng hoa đu đủ đực
Kim ngân hoa là một loại dược liệu mang lại nhiều công dụng trong điều trị và chăm sóc sức khỏe. Tuy nhiên, cần tuân thủ đúng liều lượng và lưu ý khi sử dụng để đạt hiệu quả tốt nhất. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ và chuyên gia để đảm bảo an toàn khi sử dụng dược liệu này nhé!
Bạn đang xem bài viết Kim ngân hoa có tác dụng gì? 14 công dụng và lưu ý khi sử dụng tại chuyên mục Khỏe của Gia Đình Mới, tạp chí chuyên ngành phổ biến kiến thức, kỹ năng sống nhằm xây dựng nếp sống gia đình văn minh, tiến bộ, vì bình đẳng giới. Tạp chí thuộc Viện Nghiên cứu Giới và Phát triển (Liên Hiệp Các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam), hoạt động theo giấy phép 292/GP-BTTTT. Bài viết cộng tác về các lĩnh vực phụ nữ, bình đẳng giới, sức khỏe, gia đình gửi về hòm thư: [email protected].