Hồng xiêm (Sapoche) là loại trái cây thơm ngon, giàu dinh dưỡng. Không chỉ thịt quả, cả vỏ và hạt hồng xiêm cũng được dùng làm thuốc. Hãy cùng khám phá tác dụng của hồng xiêm đối với sức khỏe nhé.
1 Hồng xiêm là gì? Thành phần dinh dưỡng của hồng xiêm
Hồng xiêm (còn gọi là sapodilla) là một loại cây thường xanh có nguồn gốc từ Mexico, Caribe và Trung Mỹ. Hiện nay, nó được trồng rộng rãi ở nhiều nơi trên thế giới bao gồm cả Ấn Độ.
Cây hồng xiêm có thể cao tới 30 mét và cho ra quả hình tròn hoặc hình trứng. Ở Bắc Mỹ, quả này được gọi là sapodilla, trong khi ở Ấn Độ gọi là chiku và ở Bahamas gọi là dilly.
Quả hồng xiêm có vỏ nâu, sần sùi, đường kính từ 5–9 cm và nặng khoảng 75–200 gam. Thịt quả có màu từ vàng đến nâu nhạt, kết cấu từ mềm đến hơi sạn, tùy thuộc vào giống.
Khi chín, hồng xiêm rất ngọt do hàm lượng đường cao. Quả thường được ăn tươi, nhưng cũng dùng để làm đồ uống và trong nấu nướng.
Các bộ phận khác của cây hồng xiêm như lá, vỏ và quả từ lâu đã được sử dụng trong y học cổ truyền để điều trị sốt, loét và viêm khớp.
Sapodilla là nguồn cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất, đặc biệt giàu chất xơ.
Dưới đây là thành phần dinh dưỡng của một quả hồng xiêm nặng 170 gam:
- Lượng calo: 141.
- Carbohydrate: 34 gam.
- Chất đạm: 0,7 gam.
- Chất béo: 1,8 gam.
- Chất xơ: 9 gam.
- Vitamin C: 28% giá trị hàng ngày (DV).
- Folate: 6% DV.
- Axit pantothenic (vitamin B5): 9% DV.
- Sắt: 8% DV.
- Kali: 7% DV.
- Đồng: 16% DV.
- Magie: 5% DV.
Hồng xiêm là loại trái cây bổ dưỡng với lượng calo thấp và nhiều chất xơ, cung cấp 9 gam mỗi quả. Chúng chứa nhiều vitamin C, giúp tổng hợp chất dẫn truyền thần kinh, sản xuất collagen và tăng cường chức năng miễn dịch.
Vitamin C cũng là một chất chống oxy hóa mạnh, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương oxy hóa dẫn đến bệnh tật. Hồng xiêm còn giàu đồng, giúp hình thành tế bào máu, phát triển trí não và sản xuất huyết sắc tố. Ngoài ra, chúng còn chứa các chất dinh dưỡng quan trọng khác như kali, magie, sắt, folate và vitamin B5.
Hồng xiêm (còn gọi là sapodilla) là một loại cây thường xanh có nguồn gốc từ Mexico, Caribe và Trung Mỹ
2 Hồng xiêm có tác dụng theo Y học hiện đại
Chống oxy hóa
Hồng xiêm là nguồn cung cấp chất chống oxy hóa tuyệt vời. Chiết xuất từ quả hồng xiêm chứa 10 hợp chất chống oxy hóa khác nhau bao gồm axit galic và quercetin.
Chất chống oxy hóa hoạt động tốt hơn khi kết hợp với các chất dinh dưỡng thực vật khác. Do đó, chế độ ăn giàu rau, ngũ cốc nguyên hạt và trái cây như hồng xiêm có thể giúp bảo vệ chống lại bệnh tật và lão hóa.
Chiết xuất từ quả hồng xiêm chứa 10 hợp chất chống oxy hóa khác nhau bao gồm axit galic và quercitrin
Cải thiện sức khỏe tiêu hóa
Nghiên cứu trên 37 loại trái cây ở Thái Lan cho thấy hồng xiêm có hàm lượng chất xơ cao nhất, vượt qua cả sầu riêng, ổi, lê Trung Quốc và khế.
Hồng xiêm cung cấp 9 gam chất xơ mỗi quả, giúp tăng cường sức khỏe đường ruột, tạo cảm giác no lâu và kiểm soát lượng đường trong máu. Các chuyên gia khuyên nên ăn nhiều loại rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và đậu để bổ sung đa dạng chất xơ.
Người lớn cần từ 21 đến 38 gam chất xơ mỗi ngày, nhưng hầu hết người Mỹ chỉ tiêu thụ khoảng 16 gam mỗi ngày. Thiếu chất xơ có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và tiểu đường loại 2.
Ngoài ra, nghiên cứu cho thấy hồng xiêm có thể giúp chống tiêu chảy và loét dạ dày nhờ chứa flavonoid.
Hồng xiêm cung cấp 9 gam chất xơ mỗi quả, giúp tăng cường sức khỏe đường ruột, tạo cảm giác no lâu và kiểm soát lượng đường trong máu
Cung cấp năng lượng
Hồng xiêm chứa nhiều vitamin và khoáng chất cần thiết cho sức khỏe. Hồng xiêm là nguồn cung cấp kali tốt, giúp giảm huyết áp. Lượng kali khuyến nghị hàng ngày là 4.700 - 5.000 miligam.
Vitamin C trong hồng xiêm mang lại nhiều lợi ích như chống nhiễm trùng, chữa lành vết thương, tổng hợp collagen và có hoạt tính chống oxy hóa.
Phụ nữ cần 75 miligam vitamin C mỗi ngày, đàn ông cần 90 miligam và nhu cầu tăng lên nếu mang thai hoặc cho con bú. Một quả hồng xiêm cung cấp 25 miligam vitamin C.
Hồng xiêm chứa nhiều vitamin và khoáng chất cần thiết cho sức khỏe
Tăng cường hệ thống miễn dịch
Ngoài những lợi ích sức khỏe khác, hồng xiêm còn có khả năng chống lại virus và vi khuẩn. Chất chống oxy hóa polyphenol có trong quả này có thể giúp cơ thể chống lại sự xâm nhập của virus, ký sinh trùng và kháng khuẩn.
Điều này làm cho hồng xiêm trở thành một nguồn cung cấp chất chống vi khuẩn tự nhiên, giúp tăng cường hệ miễn dịch và bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh truyền nhiễm.
Chất chống oxy hóa polyphenol trong hồng xiêm có thể giúp cơ thể chống lại sự xâm nhập của virus, ký sinh trùng và kháng khuẩn
Giảm tình trạng stress
Hồng xiêm không chỉ là một loại trái cây ngon miệng mà còn có tác dụng như một loại thuốc an thần tự nhiên, giúp xoa dịu thần kinh và giảm căng thẳng.
Điều này làm cho nó trở thành lựa chọn lý tưởng cho những người đang gặp phải các vấn đề về giấc ngủ, lo âu hay trầm cảm. Thêm hồng xiêm vào chế độ ăn uống hàng ngày không chỉ giúp cải thiện sức khỏe vật lý mà còn hỗ trợ tinh thần.
Hồng xiêm không chỉ là một loại trái cây ngon miệng mà còn có tác dụng như một loại thuốc an thần tự nhiên
Ngăn ngừa loãng xương
Hồng xiêm là nguồn cung cấp canxi dồi dào cho phụ nữ với hàm lượng canxi cao trong mỗi quả. Do đó, một trong những lợi ích sức khỏe hồng xiêm mang lại là giúp ngăn ngừa và hỗ trợ tình trạng loãng xương loãng xương.
Hồng xiêm cung cấp canxi tốt cho phụ nữ, giúp ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị loãng xương
Ngăn ngừa ung thư
Hồng xiêm chứa chất chống oxy hóa giúp loại bỏ các gốc tự do, chống lại tình trạng stress oxy hóa, ngăn ngừa sự hình thành tế bào ung thư và giảm nguy cơ mắc các loại ung thư.
Nó cũng giàu vitamin A và B, giữ cho lớp nhầy khỏe mạnh và giảm nguy cơ ung thư phổi và miệng. Với chất xơ tự nhiên, nó hỗ trợ sức khỏe đường ruột và bảo vệ cơ thể khỏi ung thư ruột kết.
Hồng xiêm chứa chất chống oxy hóa giúp loại bỏ các gốc tự do, chống lại tình trạng stress oxy hóa
Điều trị bệnh thiếu máu
Một lợi ích sức khỏe quan trọng khác của hồng xiêm là khả năng giúp cải thiện tình trạng thiếu máu. Đặc biệt, các phụ nữ trong độ tuổi sinh sản thường gặp phải tình trạng này do cơ thể thiếu chất sắt.
Hồng xiêm chứa nhiều sắt và đồng - hai khoáng chất quan trọng giúp cải thiện nồng độ sắt trong cơ thể và hỗ trợ trong việc điều trị bệnh thiếu máu.
Hồng xiêm chứa nhiều sắt và đồng - hai khoáng chất quan trọng giúp cải thiện nồng độ sắt trong cơ thể
Hỗ trợ điều trị viêm khớp
Hồng xiêm không chỉ là nguồn cung cấp sắt mà còn chứa nhiều đồng, một khoáng chất có đặc tính chống viêm. Điều này giúp giảm cứng khớp và đau khớp, đồng thời hỗ trợ trong việc sửa chữa các mô liên kết bị hỏng và điều trị viêm khớp.
Do đó, việc tiêu thụ hồng xiêm có thể là một phần quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương khớp và giảm các vấn đề liên quan đến viêm.
Hồng xiêm chứa nhiều đồng giúp giảm cứng khớp và đau khớp
Tốt cho phụ nữ mang thai
Hồng xiêm - nguồn cung cấp dồi dào vitamin A, C, folate, vitamin B6 và đạm là một lựa chọn tuyệt vời cho phụ nữ mang thai và cho con bú, giúp cung cấp năng lượng.
Chất điện giải như kali trong hồng xiêm có thể giúp kiểm soát các triệu chứng ốm nghén và chóng mặt. Đồng thời, khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ của loại quả này cũng hỗ trợ trong việc ngăn chặn nhiễm trùng và giảm viêm đường ruột.
Hồng xiêm là nguồn cung cấp dồi dào vitamin A, C, folate và B6 và đạm là một lựa chọn tuyệt vời cho phụ nữ mang thai và cho con bú
Cải thiện sức khỏe làn da
Hồng xiêm giàu vitamin A, B và C quan trọng, giúp tái tạo tế bào da và duy trì độ ẩm cho da từ bên trong. Đồng thời, các chất chống oxy hóa như polyphenol, flavonoid ngăn chặn sự tổn hại từ độc tố, giúp làm giảm nếp nhăn và dấu hiệu lão hóa, tăng cường sự rạng rỡ tự nhiên cho làn da.
Hồng xiêm giàu vitamin A, B và C quan trọng, giúp tái tạo tế bào da và duy trì độ ẩm cho da từ bên trong
Cải thiện thị lực cho mắt
Hồng xiêm chứa nhiều vitamin A, giúp duy trì thị lực tốt và đôi mắt khỏe mạnh. Vitamin A có thể cải thiện thị lực, kể cả ở người cao tuổi. Ngoài ra, hồng xiêm còn cung cấp nhiều chất dinh dưỡng khác như vitamin C, chất xơ, và khoáng chất để hỗ trợ sức khỏe toàn diện.
Hồng xiêm chứa nhiều vitamin A, giúp duy trì thị lực tốt và đôi mắt khỏe mạnh
3 Hồng xiêm có tác dụng theo Y học cổ truyền
Các tác dụng của hồng xiêm theo Đông y :
- Quả hồng xiêm giúp sinh tân dịch, nhuận tràng, thanh nhiệt, giải khát. Thường dùng trị táo bón và đại tiện khó.
- Vỏ cây bồi bổ cơ thể. Vỏ và quả xanh dùng trị sốt rét, tả, lỵ và tiêu chảy.
- Quả xanh có tác dụng giải độc khi uống thuốc xổ quá liều.
- Hạt lợi tiểu, hạ sốt, chủ trị sốt cao và tiểu tiện không thông.
Quả hồng xiêm giúp sinh tân dịch, nhuận tràng, thanh nhiệt, giải khát
4 Liều dùng hồng xiêm
Hồng xiêm có thể ăn trực tiếp, sắc uống hoặc tán bột. Liều dùng: 3–4 quả/ngày, 15–20g vỏ/ngày. Hạt có tác dụng lợi tiểu nhưng dùng liều cao có thể gây độc và tiểu tiện không thông.
5 Một số bài thuốc có sử dụng hồng xiêm
Bài thuốc chữa rối loạn tiêu hóa và tiêu chảy
Bài thuốc 1: Hồng xiêm xanh 15–20g, rửa sạch, sắc với 200ml nước còn 100ml. Uống 50ml mỗi lần, ngày 2 lần sau ăn 15 phút và dùng uống liên tục trong 3–5 ngày.
Bài thuốc 2: Vỏ thân cây hồng xiêm 6–10g, rửa sạch, sắc với 250ml nước còn 100ml. Uống 50ml mỗi lần, ngày 2 lần.
Bài thuốc giúp hạ thân nhiệt và lợi tiểu tiện
Chuẩn bị: Hạt hồng xiêm 5g và lá tre 100g.
Thực hiện: Sắc với 450ml nước còn 150ml, chia thành 2 lần uống trong ngày và dùng khi thuốc còn nóng.
Bài thuốc chữa kiện tỳ
Bài thuốc 1: Thủy xương bồ 5g, vỏ quýt (trần bì) 10g và lá hồng xiêm 20g. Đem hỗn hợp dược liệu rửa sạch, sắc với 400ml nước còn 150ml, chia thành 2 lần uống và sử dụng hết trong ngày, dùng liên tục 5 ngày.
Bài thuốc 2: Ăn vài quả hồng xiêm chín (2 quả mỗi lần, ngày 2 lần) liên tục vài ngày. Táo bón nặng, có thể ăn từ 5–6 quả/ngày.
Bài thuốc trị sâu răng và bảo vệ sức khỏe răng miệng
Chuẩn bị: Lá hồng xiêm.
Thực hiện: Rửa sạch, nấu với nước trong 10 phút, để nguội. Dùng súc miệng để giảm viêm và hỗ trợ điều trị sâu răng.
Bài thuốc trị vết thương
Chuẩn bị: Lá hồng xiêm non.
Thực hiện: Rửa sạch, giã nát với ít muối rồi bó lên vết thương.
6 Cách sử dụng hồng xiêm đúng cách an toàn và hiệu quả
Ở Hoa Kỳ, hồng xiêm có thể khó tìm. Hãy kiểm tra các cửa hàng tạp hóa đặc sản hoặc cửa hàng trái cây trực tuyến. Chọn quả có vỏ mịn, không nếp nhăn, vết bầm hoặc nứt. Quả chín sẽ hơi mềm khi ấn vào. Bảo quản quả chưa chín ở nhiệt độ phòng tối đa 10 ngày, quả chín bảo quản trong tủ lạnh tối đa 1 tuần.
Hồng xiêm có vị ngọt, khi chín có mùi thơm, giống sự kết hợp của quế, đường nâu, lê và đào. Có thể ăn tươi bằng cách rửa sạch, cắt đôi và dùng thìa múc thịt ra. Hạt có móc nhô ra, có thể mắc vào cổ họng nếu nuốt phải, ăn hơn sáu hạt có thể gây nôn và đau dạ dày.
Hồng xiêm cũng được sử dụng để làm nhiều món tráng miệng. Cùi quả bóc vỏ, nghiền nhuyễn có thể dùng trong bánh nướng, bánh souffle. Trộn thịt quả với mật ong và sữa để làm sinh tố hồng xiêm. Làm kulfi hoặc kem Ấn Độ bằng cách trộn sữa cô đặc, sữa đặc, kem đặc, bánh mì trắng ngâm và hồng xiêm xay nhuyễn, sau đó đổ vào khuôn kem và để đông.
Hồng xiêm cũng có thể làm mứt, nước trái cây, rượu vang. Ở Bahamas, hồng xiêm xay nhuyễn thêm vào bánh kếp và bánh mì. Ở Indonesia, có thể tìm thấy hồng xiêm chiên. Ở Malaysia, hồng xiêm thêm gừng hoặc nước cốt chanh.
7 Các tác hại thường gặp khi sử dụng hồng xiêm
Hồng xiêm đã là thực phẩm phổ biến trong nhiều thế kỷ và ăn thịt quả là an toàn. Tuy nhiên, một số người có thể bị dị ứng với hồng xiêm, gây ra phản ứng dị ứng hoặc sốc phản vệ.
Quan trọng là không ăn hạt hồng xiêm. Một số giống không có hạt, nhưng một số khác có hạt dẹt, màu đen, dài khoảng 2 cm với móc nhô ra ở một đầu, dễ mắc kẹt trong cổ họng nếu bạn nuốt phải.
Hạt hồng xiêm chứa saponin và sapotinin, có thể gây đau bụng và nôn mửa nếu tiêu thụ quá sáu hạt.
8 Lưu ý khi sử dụng hồng xiêm
Dù hồng xiêm có nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng cần sử dụng với liều lượng phù hợp để tránh rủi ro.
Tránh ăn quá nhiều hồng xiêm còn xanh để tránh táo bón do hoạt chất tanin gây ra.
Hồng xiêm có thể được sử dụng để làm mứt, sinh tố và nhiều món ăn khác.
Với lượng đường cao, người tiểu đường nên thận trọng khi ăn hồng xiêm.
Ăn hồng xiêm với lượng vừa phải, tránh ăn quá nhiều cùng một lúc.
Chọn mua hồng xiêm từ các nguồn đáng tin cậy để đảm bảo chất lượng.
Xem thêm:
- Cây mâm xôi có tác dụng gì? 9 tác dụng của cây mâm xôi với sức khỏe
- Tỏi đen là gì? 12 tác dụng của tỏi đen đối với sức khỏe
- Cát cánh có tác dụng gì? Công dụng và liều dùng cát cánh
- Đỗ trọng có tác dụng gì? Công dụng và liều dùng đỗ trọng
Hồng xiêm rất giàu dinh dưỡng và có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Hãy bổ sung loại quả này vào bữa ăn hàng ngày và tham khảo các bài thuốc từ hồng xiêm nếu bạn đang gặp vấn đề về sức khỏe. Nếu thấy bài viết hữu ích thì hãy chia sẻ đến người thân và bạn bè nhé!
Bạn đang xem bài viết Hồng xiêm là gì? 12 tác dụng của hồng xiêm với sức khỏe bạn nên biết tại chuyên mục Khỏe của Gia Đình Mới, tạp chí chuyên ngành phổ biến kiến thức, kỹ năng sống nhằm xây dựng nếp sống gia đình văn minh, tiến bộ, vì bình đẳng giới. Tạp chí thuộc Viện Nghiên cứu Giới và Phát triển (Liên Hiệp Các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam), hoạt động theo giấy phép 292/GP-BTTTT. Bài viết cộng tác về các lĩnh vực phụ nữ, bình đẳng giới, sức khỏe, gia đình gửi về hòm thư: [email protected].