Hạt tiêu có tác dụng gì? 17 tác dụng và lưu ý tốt cho sức khỏe

Hạt tiêu không chỉ là gia vị thường được sử dụng trong thực đơn hằng ngày mà còn đem lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe chúng ta. Vậy hạt tiêu có tác dụng gì? Hãy khám phá qua bài viết sau để biết thêm thông tin nhé!

1 Hạt tiêu là gì?

Hạt tiêu (hồ tiêu) là quả của cây leo trong họ Piperaceae, có tên khoa học là Piper Nigrum L. Hạt tiêu không chỉ là một loại gia vị thông dụng trong nấu ăn mà còn có nhiều ứng dụng trong lĩnh vực y học cổ truyền.

Cây tiêu là loại cây leo, thân cây dài và thường bám vào cây khác. Chúng có quả nhỏ, hình cầu, từ 20 đến 30 quả trong mỗi chùm, mọc gần nhau. Khi non quả màu xanh lục, sau đó chuyển sang màu vàng, khi chín thì đổi sang màu đỏ và cuối cùng khô dần đi thì có màu nâu đen.

Hai loại tiêu phổ biến nhất hiện nay là tiêu đen và tiêu trắng, mỗi loại sở hữu những đặc điểm riêng biệt như sau:

Hạt tiêu không chỉ nổi bật với hương vị cay nồng mà còn chứa nhiều chất dinh dưỡng và hợp chất có lợi cho sức khỏe như vitamin C, tinh dầu, alkaloid (piperin và chanvixin), chất béo và tinh bột.

Hạt tiêu chứa nhiều dưỡng chất tốt cho sức khỏe

2 Tác dụng của hạt tiêu đối với sức khỏe

Tăng khả năng hấp thu và chuyển hóa thức ăn của cơ thể

Một trong những lợi ích của hạt tiêu đen là tăng khả năng hấp thu resveratrol, đây một chất chống oxy hóa quan trọng, chúng có khả năng bảo vệ cơ thể khỏi việc phát triển các bệnh tim nghiêm trọng, ung thư và đái tháo đường.

Ngoài ra, việc ăn hạt tiêu đen hàng ngày còn có thể cải thiện sự hấp thu curcumin - một chất chống viêm có trong củ nghệ. Điều này đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ quá trình chống viêm và bảo vệ sức khỏe.

Bên cạnh đó, khi kết hợp hạt tiêu với các món ăn giàu beta-carotene, cơ thể sẽ hấp thu chất dinh dưỡng này hiệu quả hơn. Beta-carotene là một hợp chất có nhiều trong rau củ quả có màu vàng, cam, đỏ và được cơ thể chuyển hóa thành vitamin A, từ đó mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

Hạt tiêu giúp tăng cường hiệu quả hấp thu beta-carotene từ thực phẩm

Cải thiện chức năng hệ tiêu hóa

Khi thêm tiêu vào chế độ ăn uống, chúng có khả năng kích thích hoạt động của hệ bài tiết, giúp loại bỏ độc tố khỏi cơ thể. Ngoài ra, hạt tiêu còn có khả năng tăng cường sản xuất acid clohydric trong dạ dày, hỗ trợ quá trình tiêu hóa, từ đó tạo điều kiện cho việc giảm cân và tăng cường hoạt động chung của cơ thể.

Tiêu có khả năng hỗ trợ quá trình tiêu hóa

Ngăn ngừa táo bón

Việc thêm một ít hạt tiêu vào bữa ăn hàng ngày có thể giúp ngăn ngừa chứng táo bón hiệu quả. Ngoài ra, hạt tiêu đen có tác dụng làm giảm nguy cơ ung thư ruột kết, táo bón, tiêu chảy và các loại bệnh do vi khuẩn khác nếu sử dụng hàng ngày.

Tuy nhiên, tiêu thụ quá nhiều có thể gây ra những tác dụng không mong muốn, vì vậy hãy đảm bảo rằng bạn chỉ thêm một nhúm vào thức ăn hàng ngày của mình.

Hạt tiêu hỗ trợ điều trị và ngăn ngừa táo bón

Hỗ trợ giảm cân

Trong tiêu đen chứa nguồn dinh dưỡng thực vật dồi dào giúp kích thích cơ thể phân hủy chất béo dư thừa, đồng thời thúc đẩy quá trình trao đổi chất, đốt cháy calo hiệu quả hơn.

Sự kết hợp trà xanh và hạt tiêu đen là "combo hoàn hảo" cho hành trình giảm cân của bạn. Trà xanh với catechin - chất chống oxy hóa mạnh mẽ - hỗ trợ thanh lọc cơ thể, giảm tích tụ mỡ thừa. Hạt tiêu đen bổ sung thêm tác dụng đốt cháy calo, tăng cường trao đổi chất, giúp bạn giảm cân an toàn và tự nhiên.

Hạt tiêu đen giúp đốt cháy calo, tăng cường trao đổi chất và giảm cân an toàn

Hỗ trợ điều trị chứng trầm cảm

Nhai hạt tiêu đen được cho là có khả năng hỗ trợ giảm tác động của trầm cảm. Bên cạnh đó, hạt tiêu còn giải phóng các hợp chất có thể có lợi cho tâm trạng trong não, mang lại sự yên bình cho tâm hồn.

Nhai hạt tiêu xanh có thể xoa dịu tâm trạng của bạn

Chữa nghẹt mũi

Khi bị cảm cúm, chúng ta thường sẽ gặp khó khăn với triệu chứng nghẹt mũi và khả năng thở. Tuy nhiên, chỉ cần một chút tiêu đen, bạn có thể khắc phục tình trạng này nhanh chóng bằng 3 cách sau:

• Cách 1: Pha 1/2 thìa bột tiêu vào một cốc nước ấm và uống 2 - 3 lần mỗi ngày.
• Cách 2: Kết hợp bột tiêu đen với dầu khuynh diệp, sau đó đun sôi để tạo nước xông. Việc xông bằng hỗn hợp này sẽ giúp giảm nghẹt mũi.
• Cách 3: Kết hợp bột hạt tiêu với dầu mè và thoa lên cánh mũi để giúp mũi thông thoáng và giảm triệu chứng nghẹt mũi.

Hạt tiêu làm giảm triệu chứng nghẹt mũi hiệu quả khi cảm lạnh

Chữa viêm khớp

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, chất piperine trong hạt tiêu đen có khả năng ức chế một gene làm phát triển bệnh viêm khớp và giảm sản xuất prostaglandin - một chất gây viêm. Hạt tiêu đen cũng giúp cải thiện sự lưu thông của máu và hạn chế các cơn đau khớp do máu tuần hoàn kém gây ra.

Hạt tiêu đen có thể đẩy lùi cơn viêm khớp

Hỗ trợ điều trị bệnh bạch biến

Bệnh bạch biến, còn được gọi là leucoderma, đây tình trạng do thiếu hụt sắc tố da melanin khiến cho làn da mất màu và chuyển sang màu trắng sáng.

Bạn có thể sử dụng các sản phẩm như thuốc mỡ hoặc dầu chiết xuất từ hạt tiêu đen có thể hỗ trợ trong việc điều trị bệnh bạch biến. Những sản phẩm này có khả năng kích thích cơ thể sản xuất sắc tố melanin, từ đó giúp điều trị bệnh bạch biến một cách hiệu quả.

Thuốc mỡ hoặc dầu chiết xuất từ hạt tiêu đen có thể hỗ trợ điều trị bệnh bạch biến

Ngăn ngừa ung thư

Piperine có trong hạt tiêu đen có khả năng làm giảm sự tăng trưởng của các tế bào một số loại ung thư như ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt và ruột kết. Điều này đều góp phần không nhỏ trong việc hỗ trợ quá trình điều trị và ngăn ngừa ung thư.

Trong nhiều nghiên cứu, piperine đã thể hiện tác dụng phòng ngừa ung thư hiệu quả bằng cách ức chế sự tăng sinh tế bào, gây ra nhiều quá trình chết tế bào khác nhau và điều chỉnh các con đường truyền tín hiệu liên quan đến sự khởi phát ung thư.

Hơn nữa, piperine còn là một liệu pháp bổ trợ cho các loại thuốc chống ung thư thông thường, vì nó làm tăng hiệu quả của thuốc chống ung thư bằng cách cải thiện sinh khả dụng của thuốc, đồng thời ức chế các chất vận chuyển thuốc ra ngoài và điều chỉnh các con đường kháng thuốc.

Hạt tiêu đen có thể ngăn ngừa sự phát triển của tế bào ung thư

Giảm stress

Piperine có trong hạt tiêu, có thể ảnh hưởng tích cực đến tâm trạng và cảm xúc của con người. Chất này có khả năng kích thích cơ thể tạo ra lượng lớn serotonin - hợp chất dẫn truyền thần kinh quan trọng cho việc điều chỉnh tâm trạng và cảm xúc.

Ngoài ra, piperine cũng kích thích sự tiết endorphin - hormone tự nhiên giúp giảm đau và tạo ra cảm giác thoải mái. Nhờ những tác động này, piperine giúp giảm cảm giác đau, cải thiện tâm trạng, đồng thời còn tạo ra cảm giác lạc quan và phấn chấn hơn.

Piperine có trong hạt tiêu có thể xoa dịu tâm trạng và cảm xúc

Tốt cho răng miệng

Nhờ đặc tính kháng khuẩn của piperine nên nhiều bài massage đã sử dụng hạt tiêu đen như nguyên liệu chủ đạo để làm giảm đau răng và các bệnh lý về miệng khác.

Hạt tiêu đen còn sở hữu đặc tính chống viêm, hiệu quả trong điều trị bệnh viêm nướu. Bạn có thể trộn muối và hạt tiêu đen theo tỷ lệ 1:1 với nước, sau đó chà nhẹ lên vùng nướu để giảm các vấn đề về răng. Đối với trường hợp đau răng, bạn hãy thử kết hợp hạt tiêu đen với dầu đinh hương, thoa trực tiếp lên vùng bị đau để cải thiện.

Tuy nhiên, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng do nghiên cứu về phương pháp này còn hạn chế.

Hạt tiêu đen có thể giúp phòng ngừa hôi miệng, chảy máu chân răng

Hỗ trợ giảm cholesterol

Sử dụng hạt tiêu đen thường xuyên cho thấy kết quả trong việc làm giảm mức cholesterol một cách hiệu quả nhờ tác dụng của hợp chất piperine. Đồng thời, piperine còn có khả năng tăng cường hấp thu của các hợp chất có tính chống oxy hóa và kháng viêm thông qua chế độ ăn uống hàng ngày.

Sử dụng hạt tiêu đen thường xuyên có thể giúp giảm mức cholesterol hiệu quả

Kháng khuẩn

Việc thêm hạt tiêu vào chế độ ăn hàng ngày có thể hỗ trợ khả năng kháng khuẩn mạnh mẽ, chống lại nhiễm trùng và giảm nguy cơ bị độc do côn trùng cắn.

Ngoài ra, hạt tiêu đen cũng được cho là có khả năng giúp loại bỏ cholesterol thừa trong mạch máu. Điều này sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh xơ vữa động mạch, một tình trạng mà các lớp mỡ tích tụ trên thành mạch máu dẫn đến hẹp và cản trở dòng máu.

Tác dụng chống oxy hóa

Piperine có trong hạt tiêu đen có khả năng loại bỏ các gốc tự do trong cơ thể, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ tế bào khỏi tổn thương. Điều này có thể góp phần ngăn ngừa bệnh tim mạch, ung thư, viêm khớp và nhiều vấn đề sức khỏe nguy hiểm khác.

Thêm hạt tiêu đen vào thực đơn hằng ngày có thể giúp đẩy lùi viêm khớp

Cải thiện trí nhớ

Chiết xuất từ hạt tiêu đen chứa piperine, một hợp chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp tăng cường chức năng não, cải thiện trí nhớ và khả năng tập trung.

Nghiên cứu trên chuột cho thấy, piperine có khả năng làm giảm thoái hóa thần kinh ở vùng hải mã - khu vực não bộ đóng vai trò quan trọng trong trí nhớ.

Khi thử nghiệm trên chuột mắc bệnh Alzheimer, piperine đã giúp giảm tác động oxy hóa lên lipid, đồng thời làm tăng sản xuất acetylcholine - chất dẫn truyền thần kinh thiết yếu cho trí nhớ, khả năng tập trung, học tập và hình thành khớp thần kinh mới.

Sự thiếu hụt acetylcholine có liên quan đến các bệnh lý về não bộ như Alzheimer, rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) và rối loạn thiếu tập trung thiếu chú ý (ADD). Do đó, piperine từ hạt tiêu đen được xem như một hoạt chất tiềm năng trong việc cải thiện chức năng não bộ.

Piperin trong hạt tiêu giúp bảo vệ tế bào thần kinh, cải thiện trí nhớ

Giảm đau khớp

Một số nghiên cứu cho thấy đặc tính y học của hạt tiêu có tác dụng làm giảm đau nhức khớp hiệu quả. Hơn nữa, hạt tiêu còn giúp ngăn ngừa bệnh gout và hỗ trợ điều trị trong các trường hợp bị đau cột sống và khớp.

Hạt tiêu có tác dụng giúp giảm đau khớp hiệu quả

Giảm đau nửa đầu

Hạt tiêu chứa một thành phần quan trọng được gọi là capsaicin, chất này có khả năng chống oxy hóa và kháng viêm, từ đó giúp ích trong việc giảm đau đầu một cách hiệu quả. Hơn nữa, capsaicin còn có khả năng làm mỏng lớp niêm mạc trong mũi, từ đó tạo sự thoải mái trong việc thở và trị nghẹt mũi.

Capsaicin trong hạt tiêu có thể giảm đau nửa đầu

3 Một số bài thuốc dân gian sử dụng hạt tiêu

Với tính ấm và vị cay của cây hồ tiêu, chúng được sử dụng trong nhiều bài thuốc dân gian. Dưới đây là một số bài thuốc dân gian của cây hồ tiêu bao gồm:

• Chữa phong thấp: Chuẩn bị hạt tiêu, hoa hồi và minh thạch với lượng bằng nhau, nghiền nhỏ tất cả nguyên liệu, sau đó trộn với ít nước và xoa bóp vào chỗ đau. 
• Điều trị tiêu chảy: Sử dụng 10g hồ tiêu tán nhỏ, uống cùng nước cơm trước mỗi bữa ăn trong 3-5 ngày.
• Giảm nấc và ợ hơi: Sử dụng 12g hồ tiêu sao vàng, tán nhỏ, viên với hồ và uống cùng giấm. Sử dụng chúng hàng ngày, trước bữa ăn, trong 3-5 ngày.
• Hỗ trợ điều trị ho lâu không khỏi: Sử dụng 6 hạt hồ tiêu tán nhỏ và nấu cùng quả thận lợn để uống nước trong 2-3 ngày.

Bài thuốc sử dụng hạt tiêu giúp hỗ trợ điều trị ho lâu ngày

4 Một số tác dụng phụ của hạt tiêu

Hạt tiêu mang lợi nhiều lợi ích cho sức khỏe con người. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, sử dụng hạt tiêu không đúng cách có thể gây ra các tác dụng phụ như:

• Rối loạn tiêu hóa: Capsaicin trong hạt tiêu có thể tương tác với acid dạ dày, gây khó chịu và tổn thương cho loét dạ dày, từ đó gây buồn nôn, trào ngược dạ dày và tiêu chảy.
• Các vấn đề hô hấp: Hạt tiêu có thể làm kích ứng đường thở, từ đó gây cơn hen suyễn.
• Khô miệng: Ăn quá nhiều hạt tiêu có thể gây cảm giác nóng, rát và khó chịu từ đó tổn thương cho miệng, màng nhầy và thay đổi vị giác. 
• Gây vô sinh ở nam giới: Piperine trong hạt tiêu có thể làm hỏng tế bào tinh trùng thông qua tác động của gốc tự do và có thể dẫn tới vô sinh.

Capsaicin trong hạt tiêu tương tác với acid dạ dày, gây tổn thương dạ dày

5 Đối tượng cần cẩn trọng khi sử dụng hạt tiêu

Mặc dù hạt tiêu có nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng cũng có những đối tượng không nên sử dụng hoặc cần thận trọng khi tiêu thụ:

• Những bệnh nhân có thể âm suy hỏa nhiệt.
• Người bị dị ứng với thành phần của hạt tiêu.

Người bị dị ứng với các thành phần của hạt tiêu cần thận trọng khi sử dụng

6 Lưu ý khi sử dụng hạt tiêu

Tương tác thuốc

Cần cẩn trọng và thông tin tới bác sĩ điều trị nếu bạn đang sử dụng các loại thuốc sau:

• Phenytoin - thuốc chống động kinh.
• Propranolol - thuốc điều trị huyết áp cao.
• Theophylline - thuốc điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính và hen suyễn...

Trong quá trình dùng thuốc theophylin nên hạn chế ăn hạt tiêu đen

Không nên ăn quá nhiều

Hạt tiêu là một loại gia vị quen thuộc, nhưng cũng ẩn chứa nhiều nguy cơ cho sức khỏe nếu sử dụng không đúng cách. Khi dùng quá nhiều, tiêu có thể làm cơ thể nóng lên, gây mụn trứng cá, trĩ hay độc tích tụ.

Đặc biệt, hạt tiêu còn có tác dụng làm cho người ta hắt hơi. Điều này rất nguy hiểm đối với những bệnh nhân vừa phẫu thuật ổ bụng, vì có thể làm cho ruột bị kích thích, hắt xì hơi làm vết mổ bung ra.

Vậy nên, theo các nghiên cứu, người ta khuyến cáo liều dùng hạt tiêu là 2 – 4 g mỗi ngày. Bạn có thể bổ sung hạt tiêu vào bữa ăn mỗi ngày như một loại gia vị với lượng phù hợp.

Liều lượng dùng hạt tiêu mỗi ngày là 2 - 4 gram

Lựa chọn tiêu chất lượng

Khi quyết định mua hạt tiêu đen, việc lựa chọn đúng cách là điều cực kỳ quan trọng. Để đảm bảo nhận được sản phẩm chất lượng và an toàn bạn hãy tuân thủ một số quy tắc sau:

• Thương hiệu đáng tin cậy: Hãy tìm đến các nguồn cung ứng đã được thử nghiệm và có danh tiếng tốt. Các cửa hàng thực phẩm, cửa hàng tiện lợi hoặc các nhà cung ứng đáng tin cậy thường là lựa chọn tốt.
• Kiểm tra bao bì: Xem xét bao bì của hạt tiêu để đảm bảo rằng nó được đóng gói một cách sạch sẽ và cẩn thận. Bao bì nên niêm phong kín đáo để ngăn ngừa nấm mốc và các tác nhân gây hại khác.
• Kiểm tra sản phẩm: Trước khi mua, kiểm tra sản phẩm kỹ lưỡng. Hạn chế mua những hạt tiêu có vẻ không bình thường hoặc có dấu hiệu của nấm mốc.

Nên lựa chọn mua hạt tiêu đen những chỗ uy tín để đảm bảo chất lượng

Cách chế biến

Trong quá trình nấu ăn, khi sử dụng tiêu kết hợp với dầu ở nhiệt độ cao, các chất hóa học trong tiêu có thể chuyển hóa thành các chất độc hại, gây nguy cơ cao về các loại ung thư. Vì vậy, một cách tốt hơn khi nấu ăn là thêm hạt tiêu sau khi các món ăn đã chín.

Chế biến hạt tiêu đúng cách để bảo vệ sức khỏe của mình

Xem thêm:

• 14 công dụng của hạt mắc ca đối với sức khỏe bạn không nên bỏ qua
• Hạt điều có tác dụng gì? 18 tác dụng của hạt điều và các lưu ý khi ăn
• Ăn hạt hướng dương có tác dụng gì? 16 tác dụng và lưu ý khi ăn

Tiêu không chỉ đơn thuần là một loại gia vị mà còn mang lại nhiều công dụng rất tốt cho sức khỏe người dùng. Hãy chia sẻ bài viết này đến cho người thân và bạn bè cùng nhau nắm bắt những thông tin hữu ích này nhé!