Giấc ngủ ngắn của trẻ có đặc điểm như thế nào?

Giấc ngủ ngắn của trẻ là gì?

Chu kỳ giấc ngủ của trẻ sơ sinh ngắn hơn so với người lớn, bé dành nhiều thời gian ngủ ở tình trạng chuyển động mắt nhanh (REM), điều cần thiết cho sự phát triển đặc biệt của bộ não bé.

Đặc điểm của giấc ngủ với chuyển động mắt nhanh (REM) là không sâu như giấc ngủ không chuyển động mắt nhanh (non-REM). Kết quả, trẻ sơ sinh dễ dàng thức giấc. 

Điều này đồng nghĩa với việc bạn sẽ phải thức dậy nhiều lần trong đêm để thay tã, cho bú và dỗ bé ngủ.

Khi được 6 đến 8 tuần tuổi, hầu hết trẻ sơ sinh bắt đầu ngủ ít hơn vào ban ngày và ngủ dài hơn vào ban đêm, mặc dù vẫn thức dậy để bú suốt đêm. Giấc ngủ của bé đang dần chuyển sang trạng thái ngủ sâu (non-REM) nhiều hơn trước.

Trong giai đoạn 4 đến 6 tháng tuổi, hầu hết các bé có thể ngủ một giấc dài từ 8-12 giờ suốt đêm. Một số bé đã ngủ được lâu vào ban đêm ngay từ khi 6 tuần tuổi, nhưng nhiều bé khác phải chờ tới 5 hoặc 6 tháng tuổi.

Trẻ thường cần phải ngủ bao nhiêu tiếng mỗi ngày? 

Bác sĩ Anh Nguyễn - Tác giả sách "Làm mẹ không áp lực" khuyên: Các bé là khác nhau, sự chênh lệch 1-2 giờ so với tổng thời gian ngủ trung bình là bình thường, thậm chí có bé không ngủ giấc dài mà chia làm nhiều giấc ngắn, nhưng tổng thời ngủ vẫn đủ thì không có vấn đề nào phải lo lắng.

Đừng so sánh giấc ngủ của bé này với bé kia vì sự phát triển não bộ là khác nhau, và năng lượng sử dụng trong ngày cũng khác nhau, đặc biệt là các bé từ 1 tuổi trở lên.

Cụ thể về tổng thời gian ngủ trung bình của bé theo độ tuổi như sau:

* BÉ MỚI SINH - 1 THÁNG TUỔI: 14-18 giờ/24 giờ

Rất nhiều giấc ngủ ngắn từ 30 phút - 4 giờ

Có thể tự thức sau 2 tiếng hoặc ít hơn. 

Một số bé ngủ lâu hơn 2 tiếng. Tuy nhiên, cha mẹ nên đánh thức bé để bé bú khi bé ngủ tầm 2- 3 tiếng vì thường các bé sẽ dễ mất bình tĩnh hoặc dễ bị biếng bú nếu mẹ quên gọi bé dậy bú quá 4- 6 tiếng.

Bé không phân biệt ngày đêm, giấc ngủ ban ngày và đêm là như nhau. Đôi lúc bé ngủ ngày nhiều hơn đêm, thức đêm nhiều hơn. Đa phần bé thức đêm vì cần bú hoặc cần âu yếm .

Lưu ý: 

Cha mẹ thường lo lắng bé bú không đủ sữa. Lo lắng này là đúng vì một số bé không thể tự thức sau 2-3 giờ ngủ, đặc biệt các bé sinh non hoặc thiếu cân. Cha mẹ có thể tạo lịch trình cho bé như: đánh thức nhẹ nhàng bé khi bé quá 2-3 tiếng, để cho bé dậy bú.

Cách đánh thức trẻ

Dùng 1 trong 3 cách sau. Cách 1 dùng trước. Nếu thất bại thì dùng cách 2 hoặc 3.

CÁCH 1: Bước vào phòng, gần bé, để ngực trần, để hơi sữa mẹ dẫn dụ bé (đối với bé bú mẹ hoàn toàn)

Bước vào phòng, dùng tay kéo nhẹ chăn đắp của bé, để bé tự thức (đối với bé bú bình).

CÁCH 2: Dùng tay khẩy nhẹ lên má bé và dùng mũi bạn đụng nhẹ nhiều lần trên mũi và má bé (Dùng cả bé bú mẹ hoặc bú bình)

CÁCH 3: Dùng tay mở vớ bé ra, xoa nhẹ lòng bàn chân bé và bàn tay bé. Có thể bế bé nhẹ nhàng hoặc thay đổi vị trí bé nếu bạn xoa nhưng bé vẫn không thức. 

3 cách trên là được Bộ Y tế Anh hướng dẫn để giảm bớt những tình huống bé cáu kỉnh khi trong trạng thái ngủ mà chuyển sang trạng thái thức đột ngột.

Thần kinh não bộ bé chưa hoàn chỉnh để nhận thức ngày đêm, nên việc cáu kỉnh có thể làm bé biếng bú và từ chối ti mẹ hoặc bình là chuyện rất thường xảy ra nếu cha mẹ gọi bé dậy không đúng.

*TRẺ 2- 6 THÁNG TUỔI: 14- 16 giờ/ 24 giờ

2- 3 giấc ngủ ngắn từ 30 phút -3 giờ/giấc. Thông thường sau 3 tháng bé ngủ giấc ngắn nhiều hơn.

Bé thường thức nhiều hơn vào đêm, cựa quậy nhiều từ 3 tháng tuổi, có thể biếng bú hoặc chỉ bú lúc ngủ. Có thể có giấc ngủ dài hơn vào đêm, nhưng vẫn thức đòi bú trong đêm. 

Cha mẹ thường lo lắng bé hay cựa quậy khó ngủ có liên quan gì đến thiếu canxi hay vitamin nào đó.

Lưu ý: Cha mẹ nên nhớ: giấc ngủ bé trong giai đoạn này là khác giai đoạn trước, bé phát triển não bộ và bắt đầu ghi nhận hình ảnh, một phần hình ảnh mà bé đã ghi nhận khi bé thức làm bé khó đi vào giấc ngủ hoặc khi ngủ làm bé muốn thức.

Cựa quậy, khó ngủ là biểu hiện bình thường ở độ tuổi này. Chứ không phải liên quan thiếu hụt canxi hay vi chất nào. Nếu cần đánh giá về thiếu vi chất ở trẻ, cha mẹ nên tư vấn chuyên gia dinh dưỡng để đánh giá tốt hơn, thay vì chỉ nhìn vào giấc ngủ.

Cha mẹ có thể tập một giờ ngủ cho bé khi bé 3 tháng tuổi. Ví dụ, mấy giờ thì bắt đầu cho bé vào phòng ngủ và cho bé bú. 

Nếu cha mẹ nhận thấy giấc ngủ bé bất thường như: thường khóc lớn nhiều 2-3 lần trong đêm hoặc bé có hơi thở không đều sau khi thức, bé bỏ bú sau khi thức mặc dù mẹ nổ lực cho bé bú, hoặc bé khóc mà không rõ nguyên nhân. Nên tư vấn chuyên gia sức khỏe để biết thêm về tình trạng bé. 

Nếu bé chỉ cựa quậy hoặc khóc nhẹ hoặc rên rỉ, bạn chỉ cần âu yếm bé hoặc cho bé bú lại thì mọi chuyện đâu vào đấy. Cha mẹ hãy tự tin rằng: bé bú đủ sữa mẹ hoặc sữa bình trong giai đoạn này thì không thể thiếu vi chất, trừ vitamin D. Có thể bổ sung vitamin D cho bé theo liều dự phòng 300IU/ngày là được. 

Bảng giờ ngủ của trẻ sơ sinh khoa học

Dưới đây là mức thời gian trung bình bé cần ngủ mỗi ngày, bao gồm giấc ngủ ban ngày và ban đêm.

Lưu ý: Với những bé có giấc ngủ ban ngày lâu hơn thì ban đêm bé sẽ ngủ ít hơn và ngược lại.

* 6- 11 THÁNG TUỔI: 11- 14 giờ/ 24 giờ

2 giấc ngắn: 30 phút - 2 giờ/giấc

* 12 THÁNG TUỔI: 10- 13 giờ/24 giờ

1-2 giấc ngủ ngắn từ 30 phút - 2 giờ

* BÉ 1-3 TUỔI:

Tổng thời gian ngủ: 11- 13 giờ/24 giờ.

1-1.5 tuổi sẽ có giấc ngủ ngắn ban ngày (sáng và trưa) tầm 1.5- 3 tiếng

Từ 21 tháng tuổi: trẻ có thể có 2 giấc rõ rệt: mỗi giấc có thể < 1.5 giờ.

Lưu ý: Độ tuổi này bé có nhiều cái để học và nhớ. Cha mẹ cũng nên nhớ, độ tuổi này bé rất dễ thay đổi về tâm lý. Có bé sẽ lầm lì chỉ nói vài câu, có bé thì nói luyên thuyên và hoạt động không ngừng. Giấc ngủ cũng bị ảnh hưởng bởi sự phát triển não bộ nhanh trong giai đoạn này. 

Cha mẹ nên tạo môi trường ngủ yên tĩnh cho bé. Không giới thiệu thiết bị điện tử cho bé trước 2 tuổi, hoặc không để các thiết bị điện tử như điện thoại, TV, iPad trong phòng ngủ của bé hoặc chơi với các thiết bị này trước 2 giờ đi ngủ.

Tạo thói quen vào giường ngủ, đọc sách hoặc kể chuyện cho bé nghe. Nếu bé cảm thấy sợ bóng tối khi ngủ thì cha mẹ có thể lắp đèn mờ, có chụp đèn lớn, không dùng bóng đèn tròn, không để các vật dụng có hình thù to quanh giường bé.

Một cách khác, cha mẹ có thể nằm với bé đến khi bé ngủ, và thăm bé 2- 3 lần trong đêm để kiểm tra giấc ngủ của bé.