Gần 1/3 trẻ em và trẻ vị thành niên ở Việt Nam bị rối loạn tâm thần bố mẹ không biết

Bé gái 12 tuổi tự tử vì cảm thấy bị oan

Bệnh viện Nhi Trung ương vừa tổ chức hội thảo "Rối loạn tâm thần tuổi học đường" thu hút sự quan tâm của đông đảo phụ huynh, học sinh.

Tại hội thảo, TS.BS Đỗ Minh Loan, Trưởng khoa Sức khỏe vị thành niên, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, hơn một tháng trước, bệnh viện tiếp nhận nữ sinh 12 tuổi trong tình trạng nguy kịch vì thắt cổ tự tử.

"Trước đó, cô bé bị giáo viên phê bình ở trên lớp vì cho rằng em nói chuyện, làm việc riêng. Nữ sinh giải thích mình không làm điều này. Khi về nhà, gia đình yêu cầu em phải làm bản kiểm điểm. Sự việc khiến học sinh này thắt cổ tự tử. 

Bé gái được đưa đến bệnh viện trong tình trạng hôn mê. Lúc này đã quá muộn, chúng tôi không thể cứu được bé" - bác sĩ Loan cho hay.

Hay một trường hợp khác, khoa Sức khỏe vị thành niên cũng đang điều trị cho bé gái 13 tuổi. Cô bé không hòa hợp với cha mẹ. Chỗ dựa duy nhất của bé là anh trai. Do đó, khi anh trai đi du học, cô bé rơi vào trạng thái trầm cảm và từng có ý tưởng tự sát.

“Qua nhiều buổi can thiệp tâm lý, bé gái cải thiện tốt, điểm một số môn học cũng cao hơn”.

Gần 30% trẻ em và trẻ vị thành niên ở Việt Nam bị rối loạn sức khỏe tâm thần

Về rối loạn sức khỏe tâm thần, TS.BS Loan cho hay, trẻ em là đối tượng phát triển tâm sinh lý chưa hoàn thiện nên dễ bị rối loạn sức khỏe tâm thần.

Rrối loạn sức khỏe tâm thần ở trẻ em được coi là sự chậm trễ hoặc gián đoạn trong việc phát triển tư duy, hành vi, kỹ năng xã hội hoặc điều chỉnh cảm xúc phù hợp với lứa tuổi. Những vấn đề này khiến trẻ em lo lắng và làm gián đoạn khả năng hoạt động tốt của trẻ ở nhà, ở trường hoặc trong các tình huống xã hội khác. Nhiều trẻ em thỉnh thoảng trải qua nỗi sợ hãi và lo lắng, hoặc các hành vi gây rối. 

Đặc điểm rối loạn tâm thần học đường thường gặp gồm rối loạn lo âu và rối loạn tăng động giảm chú ý. Nhiều gia đình khi đưa các cháu đến khám đều cho rằng con mình không có vấn đề gì nghiêm trọng. Tuy nhiên thực tế, khi làm việc với các em nhỏ, các bác sĩ mới nhận ra rất nhiều điều bất ổn như stress, sang chấn tâm lý từ chính môi trường học tập và cuộc sống gia đình của các em.

Theo chuyên gia này, số liệu từ Tổ chức Y tế thế giới cho thấy 20% trẻ em và vị thành niên có rối loạn tâm thần, 50% khởi phát ở độ tuổi 14. Trầm cảm là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây bệnh tật và tàn tật ở trẻ vị thành niên. Tự tử là nguyên nhân thứ 3 gây tử vong.

Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc rối loạn tâm thần dao động từ 8-29% ở trẻ em và vị thành niên. Trong đó, rối loạn tăng động, giảm chú ý chiếm 14,1%; rối loạn cảm xúc 11,5%; rối loạn ứng xử 9,2%. 5% trong 10.000 người nghiện có hồ sơ quản lý là trẻ dưới 18 tuổi (50% là trẻ dưới 16 tuổi).

Năm 2019, Bệnh viện Nhi Trung ương tiến hành cuộc khảo sát với 834 học sinh tại Hà Nội và 726 học sinh tại Hưng Yên. Kết quả cho thấy tỷ lệ trầm cảm ở Hà Nội, Hưng Yên tương ứng 31,3% và 18,6%. Các trẻ mắc chứng lo âu tại Hà Nội chiếm 42,6%. Con số ở Hưng Yên là 36,5%. Trẻ stress tại Hà Nội là 38,8%, Hưng Yên 21,8%.

“Chúng tôi đánh giá ở các khu đô thị lớn, tỷ lệ rối loạn tâm thần có xu hướng cao hơn ở tỉnh, thành khác. Trẻ nữ tỷ lệ lo âu trầm cảm, sang chấn tâm lý cao hơn so với trẻ nam. Trẻ trong gia đình có mâu thuẫn, tỷ lệ rối loạn cao hơn so với các em trong gia đình có sự hòa hợp".

Chuyên gia có lời khuyên, các bậc phụ huynh cần quan tâm sát sao để phát hiện sớm và điều trị rối loạn của trẻ. "Nhiều phụ huynh cho rằng vấn đề con đang gặp phải không nghiêm trọng, tuy nhiên khi khám cho các em nhỏ, bác sĩ mới nhận ra rất nhiều điều bất ổn như stress, sang chấn tâm lý từ chính môi trường học tập và cuộc sống gia đình trẻ. Nếu phát hiện sớm và điều trị sẽ giúp trẻ có sự phát triển hoàn hảo".