Đường thốt nốt có tác dụng gì? Cách dùng, tác dụng và một số lưu ý

Đường thốt nốt ngày càng được ưa chuộng nhờ hương vị ngọt thanh, dễ chịu hơn so với đường mía. Không chỉ là một nguyên liệu quen thuộc trong pha chế nước giải khát và làm bánh, đường thốt nốt còn được sử dụng rộng rãi trong ẩm thực để tạo độ ngọt tự nhiên cho các món ăn. Hãy cùng tìm hiểu đường thốt nốt có tác dụng gì qua bài viết sau nhé!

1 Giới thiệu chung về đường thốt nốt

Đường thốt nốt là gì?

Đường thốt nốt là một loại đường chưa tinh luyện, được sản xuất chủ yếu tại châu Á và châu Phi. Điểm đặc biệt của loại đường này là vẫn giữ nguyên phần mật đường trong quá trình chế biến, giúp bảo toàn hàm lượng dinh dưỡng tự nhiên. Khoảng 70% sản lượng đường thốt nốt trên thế giới đến từ Ấn Độ. Loại đường này chủ yếu được làm từ cây mía, nhưng ở nhiều quốc gia, đường thốt nốt từ cây cọ hoặc cây thốt nốt cũng rất phổ biến .

Đường thốt nốt là một loại đường chưa tinh luyện, được sản xuất chủ yếu tại châu Á và châu Phi

Thành phần dinh dưỡng của đường thốt nốt

Đường thốt nốt chứa nhiều dưỡng chất hơn đường tinh luyện nhờ giữ lại phần mật tự nhiên trong quá trình chế biến. Mật là một sản phẩm phụ giàu dinh dưỡng, thường bị loại bỏ khi sản xuất đường tinh luyện, nhưng với đường thốt nốt, thành phần này giúp bổ sung thêm nhiều khoáng chất và vitamin có lợi.

Giá trị dinh dưỡng của đường thốt nốt có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên liệu sản xuất, chẳng hạn như từ cây mía, cây cọ hay cây thốt nốt. Trung bình, trong 100g đường thốt nốt chứa :

• Năng lượng: 383 kcal.
• Sucrose: 65-85g.
• Fructose & Glucose: 10-15g.
• Protein: 0.4g.
• Chất béo: 0.1g.
• Khoáng chất:
• Sắt: 11mg
• Magie: 70-90mg
• Kali: 1050mg
• Mangan: 0.2-0.5mg
• Lượng nhỏ vitamin nhóm B, canxi, kẽm, phốt pho và đồng.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng đây là hàm lượng dinh dưỡng trong 100g đường thốt nốt – cao hơn nhiều so với lượng đường tiêu thụ thực tế. Trung bình, mỗi người chỉ sử dụng khoảng 7-20g đường mỗi lần.

Đường thốt nốt chứa nhiều dưỡng chất hơn đường tinh luyện nhờ giữ lại phần mật tự nhiên trong quá trình chế biến

2 Các tác dụng của đường thốt nốt đối với sức khỏe

Hỗ trợ tiêu hoá

Tại Ấn Độ, nhiều người có thói quen ăn đường thốt nốt sau bữa ăn chính với niềm tin rằng nó có thể kích thích nhu động ruột và hỗ trợ tiêu hóa, giúp phòng ngừa táo bón .

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng đường thốt nốt chủ yếu chứa sucrose và gần như không có chất xơ hay nước – hai yếu tố quan trọng giúp cải thiện nhu động ruột. Hiện chưa có nghiên cứu khoa học nào khẳng định đường thốt nốt có khả năng hỗ trợ tiêu hóa hay ngăn ngừa táo bón.

Phòng ngừa thiếu máu

Một số nghiên cứu cho thấy sắt trong đường chưa tinh chế có thể được cơ thể hấp thụ tốt hơn so với một số nguồn thực phẩm khác. Trung bình, 100g đường thốt nốt chứa khoảng 11mg sắt, tương đương 61% nhu cầu khuyến nghị hằng ngày (RDA) .

Tuy nhiên, trong thực tế, bạn chỉ tiêu thụ khoảng 7-20g đường thốt nốt/ngày, tức là chỉ bổ sung được khoảng 0.77-2.2mg sắt/ngày (4-12% RDA). Vì vậy, dù đường thốt nốt có thể đóng góp một lượng nhỏ sắt, nhưng nó không thể thay thế các thực phẩm giàu sắt như thịt đỏ, đậu lăng hay rau xanh.

Ngoài ra, việc tiêu thụ quá nhiều đường, dù là đường thốt nốt, cũng không có lợi cho sức khỏe.

Cứ 100g đường thốt nốt chứa khoảng 11mg sắt, tương đương 61% nhu cầu khuyến nghị hằng ngày

Tăng cường hệ miễn dịch

Tại Ấn Độ, đường thốt nốt thường được thêm vào các loại đồ uống truyền thống để giúp người bệnh hồi phục nhanh hơn sau cảm lạnh hoặc cúm. Điều này xuất phát từ quan niệm rằng các khoáng chất và chất chống oxy hóa trong đường thốt nốt có thể hỗ trợ hệ miễn dịch .

Mặc dù, hàm lượng kẽm và vitamin C trong đường thốt nốt không cao, trong khi đây là hai vi chất quan trọng giúp rút ngắn thời gian mắc bệnh và giảm mức độ nghiêm trọng của cảm lạnh. Vì vậy, chưa có đủ bằng chứng khoa học khẳng định đường thốt nốt có tác dụng tăng cường miễn dịch.

Tuy nhiên, đường thốt nốt chứa năng lượng cao, giúp bổ sung năng lượng cho cơ thể khi bị ốm hoặc suy nhược.

Đường thốt nốt chứa năng lượng cao, giúp bổ sung năng lượng cho cơ thể khi bị ốm hoặc suy nhược

Giảm đau nửa đầu

Nhiều người tin rằng ăn 20g đường thốt nốt khi bị đau nửa đầu có thể giúp giảm triệu chứng đáng kể. Điều này có thể nhờ vào một số hoạt chất tự nhiên trong đường thốt nốt giúp làm dịu cơn đau. Dù vậy, cần thêm nhiều nghiên cứu để xác minh tác dụng này .

Chống oxy hóa

Đường thốt nốt có chứa các hợp chất phenolic – một nhóm chất có đặc tính chống oxy hóa mạnh. Các hợp chất này giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do gốc tự do, từ đó giảm nguy cơ mắc nhiều bệnh mãn tính bao gồm ung thư.

Nhựa cây tươi chứa khoảng 0.33g/L hợp chất phenolic và lượng này có thể tăng lên trong quá trình lên men. Một số hợp chất phenolic phổ biến được tìm thấy trong đường thốt nốt bao gồm axit gallic, axit caffeic và axit p-coumaric – đều có tác dụng chống viêm và chống oxy hóa hiệu quả .

Các tác dụng khác

Tốt cho hệ thần kinh: Nhờ hàm lượng magie cao, đường thốt nốt có thể hỗ trợ hoạt động của hệ thần kinh.

Kiểm soát cảm giác thèm ăn: Thành phần carbohydrate trong đường thốt nốt giúp cơ thể giải phóng năng lượng từ từ, giúp bạn no lâu hơn và hạn chế cảm giác thèm ăn.

3 Hướng dẫn cách chế biến đường thốt nốt an toàn, hiệu quả

Đường thốt nốt là sản phẩm được làm từ nước ép của cây cọ, cây mía hoặc cây thốt nốt thông qua phương pháp thủ công truyền thống. Quy trình sản xuất gồm ba giai đoạn chính :

Đường thốt nốt là sản phẩm được làm từ nước ép của cây cọ, cây mía hoặc cây thốt nốt thông qua phương pháp thủ công truyền thống

Giai đoạn ép nước

• Cây mía, cọ hoặc thốt nốt được thu hoạch, sau đó đem ép để lấy nước hoặc nhựa cây.
• Lượng nước ép thu được sẽ được lọc sơ bộ để loại bỏ cặn bẩn và tạp chất.

Giai đoạn làm sạch

• Nước ép sau khi thu được sẽ được chứa trong các thùng lớn, để lắng tự nhiên nhằm loại bỏ chất cặn.
• Sau quá trình lắng, nước tiếp tục được lọc kỹ hơn để đảm bảo tinh khiết trước khi đem đun cô đặc.

Giai đoạn cô đặc

• Nước ép tinh khiết được đổ vào chảo rộng, phẳng và đun nóng để cô đặc. Trong quá trình cô đặc, nước đường sẽ được khuấy liên tục để đảm bảo không bị cháy khét. Đồng thời, các tạp chất sẽ tiếp tục được loại bỏ, giúp đường đạt độ tinh khiết cao hơn.
• Khi dung dịch đạt đến độ đặc sệt mong muốn, đường sẽ có màu vàng cánh gián đặc trưng.
• Sau khi đạt độ sệt tiêu chuẩn, hỗn hợp đường nóng được đổ vào khuôn và để nguội, tạo thành các viên đường thốt nốt.
• Thành phẩm có thể có màu từ vàng nhạt đến nâu đậm, tùy thuộc vào nguyên liệu và quá trình chế biến.

Tiêu chí đánh giá chất lượng đường thốt nốt

• Màu sắc: Tại Ấn Độ, đường thốt nốt có màu sáng hơn thường được đánh giá là có chất lượng cao hơn, do chứa hàm lượng sucrose trên 70%.
• Thành phần dinh dưỡng: Đường thốt nốt chứa khoảng 10% glucose và fructose, cùng với 5% khoáng chất có lợi cho sức khỏe.

Các dạng đường thốt nốt phổ biến trên thị trường

• Dạng viên cứng: Đây là dạng phổ biến nhất, được sử dụng để nấu ăn, pha nước uống hoặc làm bánh.
• Dạng lỏng: Dễ hòa tan hơn, thường dùng để pha chế đồ uống hoặc làm siro.
• Dạng hạt: Thích hợp để rắc lên món ăn hoặc thay thế đường cát trong nấu nướng.

Việc hiểu rõ quy trình sản xuất và đặc điểm của đường thốt nốt giúp bạn lựa chọn sản phẩm chất lượng cao, an toàn và phù hợp với nhu cầu sử dụng.

4 Các tác dụng phụ thường gặp khi sử dụng đường thốt nốt

Đường thốt nốt là một loại đường tự nhiên chứa nhiều dưỡng chất có lợi cho sức khỏe. Tuy nhiên, nếu lạm dụng hoặc sử dụng không đúng cách, đặc biệt với những người có tình trạng sức khỏe đặc biệt, nó có thể gây ra một số tác động tiêu cực. Do đó, nếu bạn có bệnh lý nền hoặc lo ngại về sức khỏe, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Dưới đây là một số rủi ro sức khỏe tiềm ẩn khi tiêu thụ đường thốt nốt không hợp lý:

Làm tăng lượng đường trong máu

Giống như các loại đường khác, đường thốt nốt có thể làm tăng lượng đường trong máu nếu tiêu thụ quá mức. Điều này không chỉ làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường mà còn có thể dẫn đến các bệnh lý mạn tính khác.

Đặc biệt, đối với những người đã mắc bệnh tiểu đường, đường thốt nốt vẫn ảnh hưởng đến mức insulin trong máu tương tự như đường tinh luyện. Vì vậy, bệnh nhân tiểu đường cần thận trọng và nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Nguy cơ béo phì

Dù có chứa một số dưỡng chất quan trọng, nhưng đường thốt nốt vẫn là một loại đường với hàm lượng calo cao. Việc tiêu thụ quá nhiều có thể làm tăng nguy cơ thừa cân, béo phì đặc biệt khi kết hợp với chế độ ăn uống kém lành mạnh và ít vận động.

Để duy trì cân nặng hợp lý và tránh ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, bạn nên kiểm soát lượng đường thốt nốt tiêu thụ hàng ngày và sử dụng một cách hợp lý.

Nguy cơ về đường ruột

Một trong những nhược điểm của đường thốt nốt là quy trình chế biến thường mang tính thủ công, tiềm ẩn nguy cơ nhiễm vi khuẩn hoặc tạp chất. Nếu sử dụng sản phẩm không đảm bảo vệ sinh, bạn có thể gặp các vấn đề về tiêu hóa như rối loạn đường ruột, đau bụng hoặc thậm chí là ngộ độc thực phẩm.

Do đó, để bảo vệ sức khỏe, bạn nên lựa chọn đường thốt nốt từ các nguồn uy tín, được sản xuất theo quy trình đảm bảo an toàn thực phẩm.

5 Một số lưu ý khi sử dụng đường thốt nốt

Đường thốt nốt mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng để đảm bảo an toàn và phát huy tối đa công dụng của loại đường này, bạn cần lưu ý một số điểm quan trọng sau:

Tránh sử dụng đường bị hư hỏng

Không sử dụng đường thốt nốt có dấu hiệu chua, chảy nước hoặc có mùi lạ. Những sản phẩm này có thể đã bị lên men hoặc nhiễm khuẩn, làm tăng nguy cơ ngộ độc thực phẩm, rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy và thậm chí có thể ảnh hưởng đến thị lực. Ngoài ra, đường bị hư hỏng cũng có thể góp phần làm tăng cholesterol xấu trong cơ thể.

Bảo quản đúng cách

Sau khi thu hoạch, đường thốt nốt rất dễ lên men nếu để ở nhiệt độ thường. Vì vậy, để giữ được chất lượng tốt nhất, bạn nên bảo quản đường ở nơi thoáng mát hoặc trong tủ lạnh ngay sau khi mua. Điều này giúp hạn chế sự phát triển của vi khuẩn và giữ cho đường có hương vị tự nhiên lâu hơn.

Sử dụng liều lượng hợp lý

Dù có hàm lượng dinh dưỡng cao hơn so với đường tinh luyện, nhưng đường thốt nốt vẫn là một loại đường có thể làm tăng lượng đường trong máu nếu tiêu thụ quá nhiều. Việc ăn quá nhiều có thể dẫn đến nguy cơ tiểu đường, nổi mụn, tăng cân và các vấn đề về răng miệng như sâu răng.

Xem thêm:

• 1 ngày ăn bao nhiêu đường là đủ? Lưu ý khi sử dụng đường hằng ngày
• 9 thực phẩm chứa nhiều đường glucose bạn nên biết

Hy vọng những chia sẻ trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về công dụng của đường thốt nốt và cách sử dụng nó một cách hiệu quả. Việc cân đối lượng tiêu thụ hợp lý không chỉ giúp bạn tận hưởng hương vị ngọt thanh đặc trưng mà còn bổ sung nguồn dinh dưỡng hữu ích cho sức khỏe. Khi được sử dụng đúng cách, đường thốt nốt không chỉ là một nguyên liệu tạo ngọt mà còn mang lại lợi ích cho cơ thể, giúp bạn duy trì lối sống lành mạnh và cân bằng.